HAYAT BİLGİSİ DERSİ KAZANIMLARININ DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Günümüzde giderek artan toplumsal sorunların ortadan kaldırılması ya da azaltılması eğitim ile olabilir. Eğitim programları bu amaçla etkin bir şekilde rol oynayabilir. Öğrenmelerin tesadüfe bırakılmaması için hazırlanan öğretim programlarında bu tür toplumsal sorunların çözümüne yönelik kazanımlar konulmalıdır. Erken yaşlarda gelişen tutumların kalıcı hale geldiği gerçeği dikkate alındığında, ilkokul derslerinin kazanımlarında ve içeriğinde değerler eğitimine yer verilmesinin gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Mevcut programların kazanımlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi, öğretmenlere tanıtıcı bilgiler sunabildiği gibi program geliştirme merkezlerine de veri kaynağı oluşturmaktadır. Bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanların hazırlanan eğitim programlarında yeterli ve dengeli bir şekilde dağılım sağlamasına dikkat edilmelidir. Bu bağlamda eğitim programlarında duyuşsal özelliklerin ne ölçüde yer aldığının bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Hayat Bilgisi Öğretim Programı'nda yer alan kazanımlar, değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Çalışma 2. Sınıf Hayat Bilgisi Öğretim Programı ile incelenen değerler ise 27 farklı insani değer ile sınırlandırılmıştır. Hayat Bilgisi 2. sınıflarda üç tema, temalarda toplam olarak 94 kazanım yer almaktadır. Çalışmanın sonucunda 33 kazanımı bulunan "Okul Heyecanım" temasında 15 kazanımın; 37 kazanımı olan "Benim Eşsiz Yuvam" temasında 9 ve "Dün, Bugün, Yarın" temasında ise 24 kazanımdan 7 kazanımın değerler ile ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca bütün kazanımlarda en fazla "sorumluluk" değerine en az ise "barış", "şiddetsiz hayat" ve "ahlak" değerlerine yer verildiği belirlenmiştir. 10 değer ifadesine ise kazanımlarda hiç yer verilmemiştir. Çalışmanın sonuçlarına dayanılarak çeşitli öneriler sunulmuştur.

PDF

___

AKKUŞ, Z. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 102-116.
BALCI, A. (1995). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: TDFO Bilgisayar- Yayıncılık.
BANDURA, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
BANDURA, A. (1997). Self-efficacy in changing societes. UK: Cambridge University Press.
BANDURA, A. (2006). Adolescent development from an agentic perspective. Pajares, F., & Urdan, T. (Eds.). Self-Efficacy Beliefs of Adolescents (1-44). United States of America: Information Age Publishing.
BROUWERS, A. ve TOMIC, W. (2000). A longitudinal of of teacher burnout and perceived selfefficacy in classroom management. Teaching and Teacher Education, 16(2), 239-253.
CAPRARA, G. V., BARBARANELLI, C., STECA, P., ve MALONE, P. S. (2006). Teachers' selfefficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44(6), 473-490.
CHAN, D. W. (2008). Teacher self-efficacy and successful intelligence among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 28 (7), 735-746.
CHEUUNG, H. (2006). The measurement of teacher efficacy: Hong Kong primary in-service teachers. Journal of Education for Teaching, 32(4), 435-451.
CHUNG, L., MARVIN, A.C. ve CHURCHILL, S. L. (2005). Teachers factors associated with preschool teacher-child relationships: teaching efficacy and parent-teacher relationships. Journal of Early Childhood Teacher Education, 25, 131-142.
ÇEVİK, B. (2010). Müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz-yeterlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their İmlication (ICONTE):11-13 Kasım, Antalya- Türkiye.
EVERS, W. J., BROUWERS, A., ve TOMIC, W. (2002). Burnout and self-efficacy: A study on teachers' beliefs when implementing an innovative educational system in the Netherlands. British Journal of Educational Psychology, 72(2), 227-243.
FIVES, H. ve BUEHL, M. M. (2010). Examining the factor structure of the teachers' sense of efficacy scale. The Journal of Experimental Education, 78 (1), 118-134.
FRIEDMAN, I. A. (2003). Self-efficacy and burnout in teaching: The importance of interpersonalrelations efficacy. Social Psychology of Education, 6(3), 191-215.
GENÇTÜRK, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
GOTCH, C. M.ve FRENCH, B. F. (2013). Elementary teachers' knowledge and self-efficacy for measurement concepts. The Teacher Educator, 48, 46-47.
GÜR, G. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin öz-yeterliklerin yordanması üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ: Ankara.
JACKSON, J. W. (2002). Enhancing self-efficacy and learning performance. The Journal of Experimental Education, 70(3), 243-254.
KADİM, M. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin oyun etkinliklerine ilişkin öz-yeterliklerinin görev yapılan okul türüne göre incelenmesi. Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1).
KAPTAN, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
KESKİN, E. (2006). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme yaklaşımlarını kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelemesi (Denizli ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
KLASSEN, R. M., ve CHIU, M. M. (2010). Effects on teachers' self-efficacy and job satisfaction: Teacher gender, years of experience, and job stress. Journal of Educational Psychology, 102(3), 741.
KOPARAN, Ş., ÖZTÜRK, F.ve HAŞIL KORKMAZ, N. (2011). Beden eğitimi öğretmenlerinin öz-yeterlik ve beden eğitimi öğretmeni yetiştirme yeterliliğinin incelenmesi. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretimi Kongresi:25-26 Mayıs 2011, Van/ YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 52-61.
KURT, T. (2012). Öğretmen öz-yeterlik ve kolektif yeterlik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 195-227.
O'NEILL, S. C. ve STEPHENSON, J. (2011). The measurement of classroom management selfefficacy: a review of measurement instrument development and influences. Educational Psychology: An International Journal of Experimental Educational Psychology, 31(3), 261-299.
POULOU, M. (2007). Personal teaching efficacy and its sources: Student teachers' perception. Educational Psychology, 27(2), 191-218.
SCHUNK, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educatioanal Psychologist, 26(3- 4), 207-331.
SCHWARZER, R., ve HALLUM, S. (2008). Perceived teacher self-efficacy as a predictor of job stress and burnout: Mediation analyses. Applied Psychology, 57(s1), 152-171.
TEPE, D., ve DEMİR, K. (2012). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik İnançları Ölçeği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. http://www.efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/viewFile/910/1662 adresinden edinilmiştir.
TSCHANNEN-MORAN, M. ve WOOLFOLK HOY, A. (2002, April). The influence of resources and support on teachers' efficacy beliefs. In annual meeting of the American Educational Research Association, New Orleans, LA.
ÜLPER, H.ve BAĞCI, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük özyeterlik algıları. Turkish Studies, 7(2), 1115-1131.
ÜSTÜNER, M., DEMİRTAŞ, H., CÖMERT, M. ve ÖZER, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(9), 1-16.
YAMAN, S., KORAY, Ö. C., ve ALTUNÇEKİÇ, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2(3), 355-366.
YILMAZ-TÜZÜN, Ö. ve TOPÇU, M. S. (2008). Relationships among preservice science teachers' epistemological beliefs, epistemological World views, and self-efficacy beliefs. International Journal of Science Education, 30(1), 65-85.