HALK BİLİMİ MÜZECİLİĞİNDE DENEYSEL YAKLAŞIMLARYAŞAYAN MÜZE

Bu makalede Türkiye'deki halk bilimi müzeciliği alanındaki gelişmeler üzerinde durulmuştur. Yaşayan Müze, dünyadaki kültür girişimleri alanında yaşananların etkisinin artmaya başladığı ve ülkenin bu alanda politikalar üretmeye, uygulamaya çalıştığı bir süreçte kurulmuş özel bir müzedir. Ancak özel müzeler arasında Yaşayan Müze farklı bir konumda bulunmaktadır zira müze bir sivil inisiyatif girişimidir. Yaşayan Müze, halk bilimi müzelerinin dünyadaki çeşitliliğini Türkiye'de örnekleyen halk bilimi müzelerinden biri olarak pek çok öncü çalışmaların gerçekleştirildiği ve uygulamaların yapıldığı bir müzedir. Müze dünyadaki halk bilimi müzeleri içinde yer alan müzelerden yönetim, koruma, koleksiyon oluşturma, geliştirme, sergileme ve iletişim politikaları bağlamında etkilense de özgün yapısı ve müze politikaları ile dünyadaki örneklerinden farklı bir karaktere sahiptir. Yaşayan Müze, uygulamalı halk bilimi müzeciliği olarak tanımlanan müzeciliğin Türkiye'deki ilk örnekleri arasında yer alması bakımından birçok deneysel müze çalışmalarına sahne olmuştur, olmaktadır. Yaşayan Müzede yönetimin çok katmanlı, yönetişime dayanan, sosyal sorumluluklarını yerine getiren yapısı; kurumun kültürel mirası koruma ekseninde öncülük ettiği müzecilik yaklaşımları, sergilemede insan merkezli tutumları, koleksiyonu sergileme ve yorumlama biçimleri müzenin kuruluş evresinden gelinen son noktaya kadar edindiği deneysel uygulamalarla son halini almıştır. Bu çalışmada Yaşayan Müzenin, Türkiye'deki kültürel girişimlerin dönüşümüne katkısı, koleksiyon oluşturma, bunu sergileme, yorumlama ve koleksiyonun bilgisini aktarma anlamında halk bilimi müzeciliğine katkısı müzenin deneysel uygulamaları bağlamında ele alınacaktır. Yaşayan Müze deneysel müzecilik faaliyetleri çalışma boyunca müzeolojik ve müzeografik bağlamda örneklendirilecektir

EXPERIMENTIAL APPROACHES IN FOKLORE MUSEOLOGY YAŞAYAN MUSEUM

This paper studies developments of folklore museology in Turkey. Yaşayan Museum is aprivate museum which was founded while the cultural enterprices were in increase in the World and when this progress Republic.However,Yaşayanmuseum is a civil enterprise unlikethe other private museums.Yaşayan Museum,as one of the publicmuseums that exemplifies the varieties of folklore museums of the World in Turkey,has spearheaded the studiesand applications which were applied for the first time in Turkish museums. Even though influenced by the museums in the World in terms of management, preservation, collection creation, development, exhibitionand communication policies,the museum with its original structure and policies. has a different character than its other examples in the World. As Yaşayan Museum is among the first examples of the museology defined as applied folklore museology in Turkey, it has been the scene of many experimental museum works. The multilayer form of the manegement in Yaşayan Museum that is based on advanced corporate governance, performing social resposibility projects; and. . the museology approachs that the foundation leaded to preserve cultural heritage and, its human-centered attitudes in exhibition has shaped by the experimental applications in the field of folklore museology inTurkey. There will be presented many examples of experimental activities of Yaşayan Museum in the context of museuology and museography

___

AMBROSE, Timothy, C. PAĠNE. Museum Basics, Routledge, Second Edition, 2006.

BARNARD, Malcom. Sanat, Tasarım ve Görsel Kültür, Çev. G. Korkmaz, Ankara: Ütopya Yayınevi, 2002.

BĠLTON, Tony, vd. Sosyoloji, Ġstanbul: Siyasal Kitabevi, 2008.

CLUTTERBUCK, Robin. Müzeleri Anlamak, Eğitim ve Müze Semineri, Ankara: Kök Yayıncılık, 2008.s. 74.

DEMĠR, Zehra Sema, Açık Hava Müzeleri ve Müzeciliği Hakkındaki Değerlendirmeler, Folklor ve Edebiyat, Sayı 28, 2001/4.

DEMĠR, Zehra Sema,Sürdürülebilirlik Ve İktidar Bağlamında Sözel Belleğin Türk Müzelerinde Kullanımı, YayınlanmamıĢ Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Edebiyat Fakültesi, 2010.

GREENHĠLL, Ellian Hooper. Museum And Interpratation of Visual Culture, London and New York: Routledge, 2000.

KOġAY, Hamit Zübeyr.Açık Hava Halk Müzeleri ve Türkiye'de Açık Hava Halk Müzesini Kurma İmkânı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1958.

KOġAY, Hamit Zübeyr. Ankara'da Bir Açık Hava Halk Müzesi Kurulabilir, Ankara Belediyesi Dergisi.

LYOTARD, Jean-François. Postmodern Durum, Ankara: Vadi Yayınları, 2000.

OĞUZ, Öcal. Küreselleşme ve Uygulamalı Halkbilimi, Ankara: Akçağ Yayınları, 2002.

ÖNDER, Mehmet. Açık hava Folklor Müzelerine Doğru, Folklor Açık Hava Müzelerinin Türkiye’de Kurulma İmkanları Sempozyumu Bildirileri, Ankara: A.Ü. Basımevi, 1985.

ÖZER, Derya Nükhet. Korumanın Ġnsan Boyutu, Kültür Politikaları ve Yönetimi 2010, Ġstanbul: Ġstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.

PEARCE, Susan M. Museum, Objects and Collections, Washington D.C.: Simithsonian, 1993.

STEN, Rentzhog. Open Air Museums Thr History and Future of a Visionary Idea, Sweden: Jamptli Förlog and Carlson Bokförlag, 2007.

WALTL, Christian. Museums for Visitors: Audience Development - A Crucial Role for Successful Museum Management Strategies. INTERCOM, 2-4 November 2006. Taipei: Taiwan ROC. http:// www.intercom.museum/documents/1-4Waltl.pdf [21.05.2009].

WU, Chin-tao. Kültürün Özelleştirilmesi 1980’ler Sonrası Şirketlerin Sanata Müdahalesi, İstanbul: İletişim Yayınları, 2005