"YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI"NIN GEREKLİLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

İletişimin temel aracı olan dildir ve dil öğretiminde başarıya ulaşmak için hedef kitlenin özelliklerine uygun bir eğitim-öğretim sürecinin gerçekleştirilmesi gerekir. Türkçe eğitiminde hedef kitlelerden biri de farklı amaçlarla Türkçe öğrenen yabancılardır. Dolayısıyla yabancılara Türkçe öğretimi ilk ve orta dereceli okullardaki öğrencilere Türkçe öğretiminden farklı olmalıdır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, farklı ders araç-gereçlerini, farklı yöntem ve teknikleri, farklı bir eğitim programını gerektirir. Ancak yabancılara Türkçe öğretimi alanında yapılan çeşitli araştırmalar bu konularda sorunlar olduğunu ortaya koymaktadır. Alana özgü kaynakların geliştirilmesinde ve uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesinde dersin uygulayıcısı öğretmenlere önemli görevler düşmektedir. Her alanda olduğu gibi yabancılara Türkçe öğretimi alanında da nitelikli eğitim, nitelikli öğretmenlere bağlıdır. Bu çalışma, Türkçe eğitimi bölümlerinde uygulanan lisans programlarını "Yabancılara Türkçe Öğretimi" dersi çerçevesinde değerlendirmek ve yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanına öğretmen yetiştirmede yaşanan sorunları ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada literatür tarama yöntemiyle Türkçe eğitimi bölümlerinde uygulanan programlar incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre yabancılara Türkçe öğretimi dersinin, Türkçe öğretmenliği bölümlerinin kurulduğu yıllarda uygulanan programlarda yer aldığı, 1997 yılında eğitim fakültelerinin yeniden yapılanması paralelinde hazırlanan lisans programında ise bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu dersin 2006-2007 eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlanan Program'a tekrar konulmuş olması farklı hedef kitlelere daha nitelikli Türkçe öğretmeni yetiştirme bakımından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Ancak mevcut ihtiyacın karşılanmasında böyle bir düzenleme yeterli değildir.

AN EVALUATION ON NECCESSITY OF TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE EDUCATION DEPARTMENT

Basic instrument of communication is language and in order to accomplish language teaching, an education and training process which is in accordance with features of target group must be applied. One of the target groups of Turkish education is foreigners who are learning Turkish for different purposes. So the way of teaching Turkish to foreigners must be different from that of primary and secondary school students. Teaching Turkish as a foreign language requires different course equipment, different methods and techniques, a different education program. On the other hand, studies on teaching Turkish to foreigners prove that there are some problems about this issue. Teachers as practitioners of the course have important roles in developing sources special to the field and determining appropriate methods and technics. As in other fields, qualifed education is related to qualified teachers in teaching Turkish to foreigners field.The aim of the present study is to evaluate the undergraduate Turkish education programs in terms of "Turkish Education for Foreigners" course. To this end, the programs applied in Turkish education departments were investigated through the literature review method. The findings revealed that Turkish education for foreigners course was included in the programs during the years when the Turkish education departments were first established; however, it was not included in the undergraduate program prepared in line with the restoration of education faculties in 1997. The re-inclusion of this course in the program which was put to use in the 2006-2007 academic year has been regarded as a positive outcome in terms of raising well-qualified Turkish teachers for various target populations.

PDF

___

AÇIK, F. (2008). Türkiye'de Yabancılara Türkçe Öğretilirken KarGılaGılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. I. Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu (27-28 Mart 2008, Gazi Mağusa, K.K.T.C.) Bildiri Metni. [Online]http://turkoloji.cu.edu.tr/pdf/fatma_acik_yabancilara_turkce_ogretimi.pdf (EriGim Tarihi: 27.07.2013).

Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Türkçe Uygulama Ve AraGtırma Merkezi. (27.07.2013). Enstitüler, Uygulama ve Araştırma Merkezleri.http://tomer.adanabtu.edu.tr/tr/detay.aspx?pageId=6 (EriGim Tarihi: 28.07.2013).

AKIg, G. (2010). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Gle Glgili Ana Sorunlar. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yeni Çalışmalar 8. Dünyada Türkçe Öğretimi Sempozyumu Bildirileri (6-7 Mart 2009), 202-203. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.

AKSAN, D. (2003). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

ALTAN, Z. (2006). BiliGsel Bilim Bağlamında Dilbilim ve Bilgisayar Bilimlerindeki Önemi.Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi, Dilbilim Araştırmaları. http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/altan_02.pdf (EriGim Tarihi: 27.07.2013).

AYAZ, H. ve AKKAYA, A. (2010). Yabancılara Türkçe Öğretiminde KarGılaGılan Sorunlar Üzerine Bazı DüGünceler. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yeni Çalışmalar 8.Dünyada Türkçe Öğretimi Sempozyumu Bildirileri (6-7 Mart 2009), 214-218. Ankara:Ankara Üniversitesi Basımevi.

BOZGÖZ, F. (2010). Yemen'de Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Müfredatı ve Yemenli Öğrencilere Türkçe Öğretiminde KarGılaGılan Sorunlar. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yeni Çalışmalar 8. Dünyada Türkçe Öğretimi Sempozyumu Bildirileri (6-7 Mart 2009), 308- 315. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.

BUDAK, Y. (2000). Dün Bugün Bağlamında Yabancı Dil Öğretim Amaçlarına Disiplinler Arası Bir YaklaGım. Millî Eğitim, 146, Ankara.

BÜYÜKASLAN,A. (2007).Yabancı Dil Türkçenin Öğretilmesinde Yeni Yöntemler: BiliGim Uygulamaları, Çözüm Önerileri. I. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, 16-18 Mayıs 2007 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi. (http://www.turkofoni.org/yabancilara-turkce/ali_buyukaslan._yabanci_dil_turkce.pdf (EriGim Tarihi: 27.07.2013).

CAN, C. (2009). Avrupa Birliği Dil Politikası ve Yabancı Dil Olarak Türkçe. D. Yaylı ve Y. Bayyurt (Ed.). Yabancılara Türkçe Öğretimi Politika, Yöntem ve Beceriler, (ss. 175-188). Ankara: Anı Yayıncılık.

CANDAg KARABABA, Z. C. (2009). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi ve KarGılaGılan Sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 42 (2), 265-277.

DEMGREL, M. V. (2011). Türkçe Üçüncü Sınıf Öğrencilerinin Yabancılara Türkçe Öğretimi Dersine GliGkin GörüGleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31. 128-138.

DEÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü). (1996). Buca Eğitim Fakültesi Kataloğu "1996".Gzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlük Matbaası.

DEÜYOT (Dokuz Eylül Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı). (2013). Ana Bilim Dalının Amacı ve GGlevi. http://www.deu.edu.tr/DEUWeb/Icerik/Icerik.php?KOD=15829 (EriGim Tarihi: 20.07.2013).

ER, O., BGÇER, N., BOZKIRLI, K. Ç. (2012). Yabancılara Türkçe Öğretiminde KarGılaGılan Sorunların Glgili Alan Yazını IGığında Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2, 51-69. [Online]

http://www.tekedergisi.com/Makaleler/116184331_5-Onur%20Er.pdf (EriGim Tarihi: 20.07.2013).

GÖÇER, A., MOĞUL, S. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Gle Glgili ÇalıGmalara Genel Bir BakıG. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6/3 Summer 2011,797-810.

GÜZEL, A. (2005). Türkçe Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Dört Yıllık Lisans Programı. Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu Bildirileri (22-23-24 Eylül 2005), 305-310. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.

GÜZEL, A. (2010). Türkçe Eğitimi Bölümlerinde Kurulması Gerekli Görülen Ana Bilim Dalları. Türklük Bilimi Araştırmaları, Türkçe Öğretimi Özel Sayısı, 27, 371-383.

KAYA, Z. (2000). Yabancı Dil Öğretmenlerinin Öğrenmeyi KolaylaGtırıcılığını Ölçen Ölçme Aracının GeliGtirilmesi. Millî Eğitim, 146, Ankara.

KILIÇ, V. (1980). Yabancı Dil Öğretimine Dilbilimin Katkısı. İzlem Yabancı Dil Öğretimi Dergisi, 4, 88-95.

KIRKKILIÇ, H. A. (2005). Eğitim Fakültelerindeki Yeniden Yapılandırma Modeli Ne Getirdi? Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu Bildirileri (22-23-24 Eylül 2005),349-364. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.

ÖZBAY, M. (2004). Yeniden Yapılandırma Çerçevesinde Türkçe Eğitimi Programı ve Bazı Öneriler. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi -Bildiriler-, IV, 2801-2813. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.

ÖZBAY, M. (2005). Türkçe Eğitimi Bölümleri Gçin Lisans Programı Önerisi. Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu Bildirileri (22-23-24 Eylül 2005), 311-334. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.

PARLATIR, G. (2010). Dil, Dünya Dilleri ve Türk Dili. G. Parlatır ve H. gahin (Ed.) Türk Dili Sözlü ve Yazılı Anlatım Türleri ile Anlatım Teknikleri, (ss. 1-7). Bursa: Ekin Yayınevi.

SAĞIR, M. (2005). Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılanmalar ve Türkçe Eğitimi Bölümleri. Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu Bildirileri (22-23-24 Eylül 2005),373-382. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.

gAHGN, Ç. KURUDAYIOĞLU, M. TUNÇEL, H. ÖZTÜRK, Y.A. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Lisans Düzeyinde Verilen Yabancılara Türkçe Öğretimi (YTÖ) Dersine Yönelik Özyeterlik Algıları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 36-45. [Online] http://www.anadiliegitimi.com/index.php?sayfa=sonsayi (EriGim Tarihi: 20.07.2013).

TDK (Türk Dil Kurumu). (2011). Türk Dili Dünya Dili. www.tdk.org.tr/TR/dosyalar/Turk%20Dili%20Dunya%20Dili.pdf (EriGim Tarihi: 10.02.2011).

UÇGUN, D. (2006). Cumhuriyet Döneminde Türkçe Öğretmenlerinin Yetiştirilmesi. YayınlanmamıG Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.

UNGAN, S. (2006). Avrupa Birliğinin Dil Öğretimine KarGı Tutumu ve Türkçe'nin Yabancı Dil Olarak Öğretilmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15. 217-226.

YETEM (Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Eğitim ve Öğretim Merkezi). (2010a). TÖMER Dosyası.http://www.yunusemreenstitusu.org/img/templ/upl/2010_6_4_14_53_34_1806789 203.pdf (EriGim Tarihi: 04.02.2011).

YETEM (Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Eğitim ve Öğretim Merkezi). (2010b). Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Eğitim ve Öğretim Merkezi (YETEM) Verileri. (Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Eğitim ve Öğretim Merkezi'nden EriGim Tarihi: 08.06. 2011).

YETEM (Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Eğitim ve Öğretim Merkezi). (2013). Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Eğitim ve Öğretim Merkezi (YETEM) Verileri. (Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Eğitim ve Öğretim Merkezi'nden EriGim Tarihi: 23.07.2013).

YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu). (2007). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme LisansProgramları. Ankara.