Türk Milleti tarihi süreç içerisinde sürekli olarak sosyal ve kültürel değişim içinde olmuştur. Özellikle Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki ilerlemeler karşısında geri kalması sebebiyle modernleşme çabası içine girmiş, modernize olmayı Batılılaşmada aramıştır. Batı örnek alınarak kurumlarında yenileşmeye gitmiş, sosyal ve kültürel alanda ilerlemenin yollarını aramıştır.Bu amaçla eğitim alanında da yenilikler yapılmış, sosyal ve kültürel gelişmenin temeli olarak görülen eğitime büyük önem verilmiştir. Eğitimin, çoğu zaman, ideolojilere hizmet edişi, ideolojilerin topluma yerleştirilmesi ve devamlılığının sağlanması için vazgeçilmez bir araç oluşu her dönem onu önemli kılmıştır. Bir milletin eğitim sistemi ve eğitim amacı tarihsel dönemlerde farklılık gösterebilir. Osmanlı eğitim sistemi dini eğitimle halkı yönlendirmeye çalışırken cumhuriyet döneminde laik eğitim sistemi daha geçerli hale gelmiştir. Atatürk, eğitimi, toplumsal ilerlemenin vazgeçilmez bir unsuru olarak görmüştür. Siyasi, sosyal, kültürel ve teknolojik olarak ilerleyebilmemizi iyi bir eğitim sistemi kurmakla mümkün olabileceğini kavrayan Atatürk, eğitime büyük önem vermiştir. Çalışmamızda; Cumhuriyetin ilk yıllarında sosyal ve kültürel değişimin temelini oluşturan inkılâpların topluma yerleştirilmesinde eğitimin bir araç olarak kullanılması üzerinde durulmuş, eğitimin ideolojik yönü ele alındıktan sonra Osmanlı Devletinde eğitim alanında gelişmeler incelenmiştir. Türk İnkılâbının önderi olan Atatürk'ün eğitim anlayışı ele alınmış ve eğitim alanında yapılan inkılâplar ve eğitim amaçlı açılan kurumların toplum yapısı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çok uluslu Osmanlı toplum yapısından milli bir toplum oluşturma gayelerinin yanı sıra doğulu bir toplumdan batılı bir toplum oluşturma gayretlerinde eğitimin rolü nasıl olmuştur?

In historical process, Turkish nation constantly changed the social and cultural aspects. Ottoman Empire wanted modernization because of lagging against Europe and for the empire being western meant to be contemporary. Western countries had been taken an example for the renovation of institutions. For this, the field of education, the basis of social and cultural development, was innovated. Education, often, is serving for idelogy. Education is an indispensable tool for placing the ideology of the society and for ensuring the continuity of ideology. A nation’s education system and education goal are changeable, according to historical period. İn the period of Ottoman State, Turkish education system was different from republic period. İn the period of Ottoman state, education was religious natüre and with religious education system, intended to divert society. İn the period of republic Turkish education system was laic. Atatürk’s view on education was important. According to Atatürk, education was source of progress in politic, culturel, economic and tecnological field. In this study, we examined the role of the reforms in social and cultural exchanges and analyzed ideological aspect of education in the early years of the republic. Ataturk's approach to education and effect of the social structure of educational institutions is also examined. What was role of education while passing from Ottoman community structure to national community structure, and from eastern society to western society?