Gülden UYANIK BALAT, Gülsüm ÇELEBİ, HİLAL YILMAZ, Tülin GÜMÜŞTEKİN

DUYGUSAL ZEKÂ VE EMPATİK EĞİLİM: OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Okul öncesi eğitimde öğretmenler, çocuğun ailesinden sonra karşılaştığı önemli bir rol model ve aynı zamanda onların gelişimi ve eğitiminden öğretmenlerin çocuklar üzerindeki etkileri oldukça açıktır. Bu araştırmanın temel amacı, okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekaları ve empatik eğilimleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışmada genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili Anadolu ve Avrupa yakasında yer alan ilçelerden basit rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen yedi ilçede görev yapanoluşturmuştur. Örneklemi oluşturan öğretmenlerin duygusal zekaları, "Schutte Duygusal Zeka Ölçeği" ile değerlendirilmiş, empatik eğilimlerini değerlendirmek için ise "Dökmen Empatik Eğilim Ölçeği" kullanılmıştır. Ayrıca araştırmacılar tarafından hazırlanan "Kişisel Bilgi Formu" ile öğretmenlerin demografik özelliklerine ilişkin bilgiler toplanmıştır. Araştırmada veri toplama araçlarından elde edilen veriler SPSS 17.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zeka ile empatik eğilimleri arasındaki ilişkinin analizi Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı tekniği ile yapılmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekalarının empatik eğitimlerinin ne kadarını yordadığını ortaya koymak için ise, çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekaları ile empatik eğilimleri arasında pozitif anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bir diğer ifade ile duygusal zekanın yüksekliği empatik eğilimin de yüksek olması anlamına gelmektedir. Yapılan regresyon analizleri ile duygusal zekanın empatik eğilim üzerinde yordayıcı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bulguları alandaki araştırmalar dikkate alınarak tartışılmıştır

EMOTIONAL INTELLIGENCE AND EMPATHIC TENDENCY: THE CASE OF TURKISH PRESCHOOL TEACHERS

The basic aim of this research is the examination of the relationship between emotional intelligence and empathic tendency of preschool teachers. The study was carried out through descriptive survey method of the relational survey model. The sample of the research, which is chosen through simple random sampling, was consisted of preschool teachers who were working İstanbul city’s Anatolian and Asian parts’ 7 districts. The data of the study was obtained from 20 schools which were chosen through simple random sampling and 111 preschool teachers voluntarily participated in the study. The sample of the search was consisted of %98,2 female and %1,8 male preschool teachers. The data was collected through ‘The Schutte Emotional Quotient’ which was used for measuring teachers’ emotional intelligence and ‘The Dökmen Scale of Empathic Tendency’ which was used for measuring their emphatic tendency. ‘Personal Information Survey’ is developed by the researchers in order to determine the characteristics of the sample. Data has been analyzed with SPSS 17.0 statistical soft ware package. The relationship between emotional intelligence and emphatic tendency of preschool teachers was analysed by Pearson Moment Correlation. Multiple regression analysis was conducted to find out if preschool teachers’ emotional intelligence predicted their emphatical tendency. The findings of the study revealed that there are moderate relationship between emotional intelligence and empathic tendency. Analysis also has been concluded that regression between the scale of emotional intelligence will predict scale of empathic tendency

PDF

___

ADİLOĞULLARI, G.E.(2013). Beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zeka ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
AKKOYUN, F. (1982). Empatik anlayış üzerine. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 63-69.
AKKOYUN, F. (1998). Duygusal okuryazarlık ve zekayı geliştirme yolları. Cumhuriyet Bilim Teknik, 603.
ATAY, K. (2002). Okul müdürlerinin duygusal zeka düzeyleri ile çatışmaları çözümleme stratejileri arasındaki ilişki. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 345-355.
BARUT, Y. (2004). Öğretmenlerin empatik eğilim düzeyleri ile çatışma eğilimi düzeylerinin değişkenler açısından incelenmesi. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Samsun.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Yayınları.
CHAN, D.W.(2004).Perceive demotional intelligence and self-efficacy among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Personality and Individual Differences, 36, 1781-1795.
ÇELİK, E. (2008). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Empatik Eğilimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
DÖKMEN, Ü. (1988), Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. A.Ü.EğitimBilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1-2); 155-190.
DÖKMEN, Ü. (2005). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
DUTOĞLU, G., TUNCEL, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 15- 16.
ERÇOBAN, S. (2003). İlköğretim II. kademesindeki branş öğretmenlerinin empatik eğilim düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
ERGİN, D. (2008). Okul yönetiminde duygusal zekâ ve dönüşümsel liderliğe ilişkin öğretmen algıları.Yayınlanmışyüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
GÜLER, A. (2006). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin duygusal zekâ düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
GÜLLÜCE, A. Ç.,İŞCAN, Ö. F. (2010). Mesleki tükenmişlik ve duygusal zekâ arasındaki ilişki. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7-29.
KESKİN, D. (2010). Hemşirelik yüksekokulu birinci sınıf öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile empatibecerileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
KILIÇ, S. (2005). İstanbul’daki okul öncesi öğretmenlerinin empatik beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
MUMCUOĞLU, Ö. (2002). Bar-On Duygusal ZekaTesti’nin Türkçe dilsel eşdeğerlik, güvenirlik, geçerlik çalışması.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
OTACIOĞLU, G. (2009). Duygusal zeka (EQ) üzerine farklı eleştiri ve değerlendirmeler. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 334-336.
ÖZTÜRK, A. (2006). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ Yetenekleri İş Doyumları ve Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
PEREK, Z. (2004). EQ nedir, ne anlama gelir? 01.05.2014 tarihinde www.ntvmsnbc.com/newsadresinden alınmıştır.
SCHUTTE, N.S.,MALOUFF, J.M., HALL, L.E., HAGGERTY, D.J., COOPER, J.T., GOLDEN, C.J., & DORNHEİM, L. (1998). Development andvalidation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 25, 167–177
SÜRGEVİL, O. (2006). Çalışma hayatında tükenmişlik sendromu-tükenmişlikle mücadele teknikleri. Ankara: Nobel Yayınları.
TELTİK, H. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki yeterlik algılarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleriyle ilişkisinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
URAL, A. (2001). Yöneticilerde duygusal zekânın üç boyutu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 209-219.
YEŞİLYAPRAK, B. (2001). Duygusal zekâ (EQ): iş performansını belirleyici bir değişken. Ankara: İmge Kitabevi.