Direkt bileşenler analizi

Direkt bileşenler analiz metodu Amerikalı dil bilimci Leonard Bloomfield tarafından 1933 yılında sentaks alanında başlatılmış, daha sonraki yıllarda fonetik ve morfoloji alanlarında da uygulanmıştır. Bu analiz metodunun amacı tümce veya kelime gruplarının parçalanması ve tasnif edilmesi işleminden ibarettir. Tümcelerin parçalanması en küçük dil birimine kadar kademe kademe yapılmalı ve bileşenlerin sınıflandırılmasında ise ana öbeğe veya ana gövdeye daha yakın olan unsurlar ile ikincil öğeler analizin amacına uygun olarak belirtilmelidir. Bu işlemler yapılırken Yok Etme Testi, Yer Değiştirme Testi, Dönüştürme Testi, Yerine Koyma Testi gibi metotlardan faydalanılır. Bu prensipler çerçevesinde yapılan analizin sonuçları hiyerarşik yapıları göstermek için bir grafikle özetlenir.

İmmediate constituent analysis

IC analysis is a method of sentence analysis first explicitly introduced by American linguist Leonard Bloomfield in his book, Language, in 1933, though the underlying principle is common both to the traditional practice of parsing and to many modern systems of grammatical analysis. In IC analysis, a sentence is divided up into major divisions or immediate constituents, and these constituents are in turn divided into further immediate constituents. This process continues until irreducible constituents are reached, i.e., until each constituent consists of only a word or meaningful part of a word. The important tests used to analyze the sentences are deletion, permutation, transformation, and substitution tests. The end result of an IC analysis is often presented in a visual diagrammatic form that reveals the hierarchical immediate constituent structure of a sentence.

PDF

___

AKSAN Doğan (2009), Her Yönüyle Dil, 1. 2. 3. Ciltler, Beşinci Baskı, Ankara: TDKY.
BÜNTIG Karl-Dieter (1987), Einführung in die Linguistik, Frankfurt: Athenäum.
BLOOMFIELD Leonard (1933), Language, New York: Holt, Rinehart and Winston.
BARTSCH J. Lenerz, V. Ullmer-Ehrich, (1977), Einführung in die Syntax, Kronberg.
BRINKER Klaus (1972), Konstituentenstrukturgrammatik und operationale Satzgliedanalyse, Frankfurt: Athenaeum.
EDİSKUN Haydar (1996), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Remzi Kitapevi.
ERGİN Muharrem (1981), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
ERKMAN-AKERSON Fatma (2008), Dile Genel Bir Bakış, Genişletilmiş Yeni Basım, İstanbul: Multilingual.
ERSEN-RASCH Margarete I. (2009), Türkische Grammatik für Anfänger und Fortgeschrittene, München: Max Hueber Verlag.
HARRIS Zellig S. (1946), “From Morpheme to Utterance”, Language 22: 3 P. 161-183.
HARRIS Zellig S. (1951), Methods in Structural Linguistics, Chigago: University of Chigago Pres.
HARRIS Zellig S. (1954), “Transfer Gramer”, International Journal of American Linguistics, 20,4, P. 259-270.
JOHANSON Lars (2007), Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler, Çeviren: Nurettin Demir, Ankara: TDKY.
KORKMAZ Zeynep (2009), Türkiye Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KOÇ Nurettin (1990), Yeni Dilbilgisi, İstanbul: İnkılâp Kitapevi.
LYONS John (1987), Die Sprache, München: C.H.Beck.
OFLAZER Kemal, “Türkçe Doğal Dil İşleme”, http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/turkce_dogal_dil_isleme.pdf (22.03.2011).
RİFAT Mehmet (2008), xx. yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları, 1. tarihçe ve eleştirel düşünceler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
RİFAT Mehmet (2008), xx. yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları, 2. temel metinler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
UZUN Nadir Engin (2000), Ana Çizgileriyle Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe, İstanbul: Multilingual.
WELLS Rulon S. (1947), ”Immediate Constituents”, Language 23, P. 81-117.