Çocuk edebiyatı eleştirisi

Çocuk edebiyatının, eğitim bilim ve filolojiden farklı, fakat onlarla da ilişkili bir alan olarak ortaya çıkışı, uzun bir geçmişe dayanmaz. Çocuk edebiyatının kendi dinamikleriyle ilerleyen bir alan görünümünü kazanması 20-30 yıllık bir geçmişe sahiptir. Bunun eleştirisi ise çok daha yeni bir türdür. Bu tür, eğitim bilimiyle, edebiyat teorisinin yanı sıra, farklı sosyal bilim disiplinlerinden ve bazen de güzel sanatlardan aldığı yöntemlerle birden çok alanın sınırları içinde yer almaktadır. Diğer edebi eserlerin eleştirisinde uygulanan kuramların tümünden yararlanan çocuk edebiyatı eleştirisinde, çocuğun gelişim bilgisi ve okurluk konumu önem arz eder. Bu makalede çocuk edebiyatı eleştirisinin şekillenmesi, değişik disiplinler ve edebiyat kuramı ile kurduğu ilişki üzerine analitik bir yaklaşım sergilenmektedir.

Children’s literature criticism

It has not been long that children’s literature has come into existence as separate area different from Educational Sciences and Philology. Since children’s literature has a short history of several decades, children’s literature criticism is rather a new type. Children’s literature has made use of methodologies of educational sciences, literature theories, different social sciences disciplines and even fine art studies and that has made children’s literature to be located within the boundaries of different disciplines. Children’s literature criticism makes use of all theories applied to adult literature and pays particular attention to the knowledge of children’s development and their literacy. This paper aims to analytically examine how children’s literature criticism has developed, its relationship with different disciplines and its connections with literature theory.

PDF

___

ARAL Nermin (2008). “Erken Çocukluk Dönemi ve Kitap”. Türk Xalqları Ədəbiyyatı II. Beynalxalq Uşaq Ədəbiyyatı Konqresi 13-15 Noyabr 2008 Materiallar I. Bakü: Qafqaz Universiteti Yayınları: 471-475.
BENTON Michael (2002). “Readers, Texts, Contexts: Reader-Responce Criticism”. Understanding Children’s Literature. Ed. Peter Hunt. New York & London. Taylor & Francis e-Library: 81-99.
BERGER John (1995). Görme Biçimleri. (Çev.: Yurdanur Salman). İstanbul: Metis Yayınları.
BOZDAĞ Fahrettin (2009). “Ayla Çınaroğlu‟nun Öykülerinde Metin, Dil ve Resim İlişkisinin İncelenmesi”. Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Ayla Çınaroğlu 17-19 Ekim 2007 Bildiriler. (Ed. Ali Gültekin vd.) İstanbul: Uçanbalık Yayınları: 81-87.
CELÂL Mehmet (1995). (Röp.), “80‟li Yılların Eleştirmenleri: Semih Gümüş”. Gösteri. Mayıs (174): 32–39.
ÇAKIR İLHAN, AyĢe (2000). “Çocuk Kitaplarının Sanat Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi”. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (Sorunlar ve Çözüm Yolları) 20-21 Ocak 2000. (Yay. Haz.: Sedat Sever). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yayınları: 399-4403.
ÇAKMAK Güler, Havise ve Hulusi Geçgel (2006). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Kök Yayıncılık.
DEMİRAY Kemal (1979). “Çocuk Ruhunu Besleyen Kaynak”. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi. Çocuk Yazını [Özel Sayısı]. XXXIX (331): 251-258.
DİLİDÜZGÜN Selahattin (2000). “Çocuk Kitaplarında Yazınsal Nitelik”. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (Sorunlar ve Çözüm Yolları) 20-21 Ocak 2000. (Yay. Haz.: Sedat Sever). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yayınları: 253-267.
DİLİDÜZGÜN Selahattin (2007). “Çocuk Edebiyatı Eleştirisinin Temelleri ve Türkiye‟de Çocuk Edebiyatı Eleştirisi”. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri) 04-06 Ekim 2006. (Haz.: Sedat Sever). Ankara: AÜEBF Yayınları: 159-164.
ENGİNÜN İnci (1985). “Çocuk Edebiyatına Toplu Bir Bakış”. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi. LXIX (400): 186-194.
GÜMÜŞ Semih (2000). Adalet Ağaoğlu’nun Romancılığı. İstanbul: Adam Yayınları.
GÜMÜŞ Semih (2003). Yazının Sarkacı Roman. İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
GÜMÜŞ Semih (2008a). Eleştirinin Sis Çanı. İstanbul: Can Yayınları.
GÜMÜŞ Semih (2008b). “Eleştiri Nerede Duruyor?”. Sözcükler. 13 (Mayıs-Haziran): 32–38.
Anonim (2010). “Children‟s Literature Criticism”. http://en.wikipedia.org/wiki/Children's_literature_criticism (Erişim: 07. 02. 2010).
HUNT Peter (1995). “How to Read a Children‟s Book”. Children’s Literature in Education. 26(4): 231-240.
HUNT Peter (2002). “Introduction: The World of Children‟s Literature Studies.” Understanding Children’s Literature. Ed. Peter Hunt. New York & London. Taylor & Francis e-Library: 1-14.
İPŞİROĞLU Zehra (2001). “Çağdaş Çocuk ve Gençlik Yazınını Türkiye‟deki İşlevi, Gelimi ve Konumu”. Çağdaş Türk Yazını. (Der.: Zehra İpşiroğlu). İstanbul: Adam Yayıncılık: 168-192.
İPŞİROĞLU Zehra (2007). “Çocuk Yazını Eleştirisi”. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri) 04-06 Ekim 2006. (Haz.: Sedat Sever). Ankara: AÜEBF Yayınları: 173-176.
KAYA İsmail (2000). “Çocuk Kitabı Resimlerinde Klişe Yaklaşımlar.” I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (Sorunlar ve Çözüm Yolları) 20-21 Ocak 2000. (Yay. Haz.: Sedat Sever). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yayınları: 178-186.
LESNİK-OBERSTEİN Karín (2002). “Essentials: What is Children‟s Literature? What is Childhood?”. Understanding Children’s Literature. Ed. Peter Hunt. New York & London. Taylor & Francis e-Library: 15-29.
MATHEWS Gareth B. (2000). Çocukluk Felsefesi. (Çev.: Emrah Çakmak). İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları.
MERİÇ Cemil (1986). “Çocuk Edebiyatı”. Kültürden İrfana. İstanbul: İnsan Yayınları: 307-323.
SEVER Sedat (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
STEPHENS John (2002). “Analysing Texts for Children: Linguistics and Stylistics”. Understanding Children’s Literature. Ed. Peter Hunt. New York & London. Taylor & Francis e-Library: 56-67.
ŞİRİN Mustafa Ruhi (2007). Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış. Ankara: Kök Yayıncılık.
TURAN Esra Ömeroğlu (1998/I). “Okul Öncesi Dönemde Dil Gelişimi ve Çocuk Edebiyatı”.Türk Dili. (Nisan (556): 302-306.
TURAN Nuran (2000). “Çocuk Kitapları Resimlemesi”. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (Sorunlar ve Çözüm Yolları) 20-21 Ocak 2000. (Yay. Haz.: Sedat Sever). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yayınları: 166-177.