DEVLET VE ÖZEL ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN UMUTSUZLUK DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ VE ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı devlet ve özel ortaokul öğrencilerinin umutsuzluk düzeyinin belirlenmesi ve umutsuzluğun kardeş sayısı, sınıf düzeyi, kullanılan oda, konut durumu, okul türü ve cinsiyet değişkenleriyle ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmanın evreni 20132014 eğitim öğretim yılı birinci yarıyılında Adıyaman Merkez İlçede bulunan devlet ve özel ortaokullarda öğrenim gören öğrencilerdir. Araştırmanın örneklemini ise, basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 3 devlet ve 3 özel ortaokulda öğrenim gören 450 öğrenci oluşturmuştur. Katılımcıların 213'ü devlet ortaokulllarında, 237'si ise özel ortaokullarda öğrenim görmektedir. Öğrencilerin 203'ü kız, 247'si ise erkek öğrencilerden oluşmaktadır. Ölçme araçları olarak Beck Umutsuzluk Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ), bireyin geleceğe yönelik olumsuz beklentilerini ölçmek amacıyla Beck, Weissman, Lester ve Trexler Tarafından 1974 yılında geliştirilen ve 20 maddeden oluşan kendini değerlendirme türü bir ölçektir. Araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, alanla ilgili literatüre dayalı olarak umutsuzlukla ilişkili olduğu düşünülen çeşitli değişkenleri belirlemek amacıyla uygulanmıştır. Öğrencilere ait kişisel bilgilerde frekans ve yüzde kullanılmıştır. Ortaokul öğrencilerinin umutsuzluk düzeylerinin okul türü, cinsiyet, konut ve oda değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için bağımsız örneklem t-testi kullanılmıştır. Kardeş sayısı ve okudukları sınıfa göre umutsuzluk düzeylerinin farklılık gösterip göstermediğini test etmek için ise One Way ANOVA (Tek yönlü Varyans Analizi) testi kullanılmıştır. Araştırmada tüm çözümlemeler SPSS 17 paket programı kullanılarak veriler analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, ortaokul öğrencilerinin umutsuzluk düzeyinin kardeş sayısı, öğrenim gördükleri sınıf ve kullandıkları oda durumuna göre farklılık göstermediğini, ancak okul türü, cinsiyet ve konut durumunun umutsuzluk düzeyi üzerinde anlamlı bir farklılığa yol açtığını göstermektedir. Bulgular, ilgili literatür ışığında tartışılmış ve sonuçlara dayalı önerilere yer verilmiştir

DETERMINATION OF HOPELESSNESS LEVEL OF STATE AND PRIVATE MIDDLE SCHOOL STUDENTS AND INVESTIGATION OF ITS RELATION WITH CERTAIN VARIABLES

This research aims at determination of hopelessness level of state and private middle school students and investigation of its relation with certain variables as the number of siblings, the level of class, the room used, the condition of the building, the type of school and gender. The population of the study consists of the students studying at state and private middle schools in the center of Adıyaman, in the first half of 2013-2014 education year. The sample of the study includes 450 students of 3 state and 3 private middle schools specified by simple random sampling. 213 of the participants study at state middle schools while 247 of them study at private middle schools. 203 of the students are girls while 247 of them are boys. Beck Hopelessness Scale (BHS) and personal data form designed by the researcher were used as data collection instruments. BHS is a kind of a self-assessment scale which consists of 20 items and which was designed by Beck, Weissman, Lester and Trexler in 1974 with the aim of measuring the individual’s negative expectations concerning the future. The personal data form designed by the researcher was employed with the aim of specifying the several variables related to the hopelessness, based on the literature of the field. Frequency and percentage was used for the personal data about students. Independent sample t-test was conducted to determine whether hopelessness level of middle school students differed according to the type of school they attended, gender, status of accommodation and room factors or not. One Way ANOVA test was used to determine whether hopelessness level differed according to number of brothers/sisters and the class they attend. All the data of the research were analyzed using SPSS 17 software. Findings revealed that number of brothers/sisters, the grades attended, the rooms they used did not make any significant difference whereas type of the school, gender and status of the accommodation caused significant difference at hopelessness levels of middle schools students. The findings reviewed according to the related literature and recommendations as to the conclusions were given

PDF

___

ABRAMSON,L.Y.,METALSKY, G. I., ALLOY, L. B. (1989). Hopelessness depression: A Theory – Based Subtype of Depression. Psychological Review, 96,(2),358 - 372.
ARSLANTAŞ, H., ADANA, F., KAYA, F., TURAN, D. (2010). Yatan Hastalarda Umutsuzluk ve Sosyal Destek Düzeyi ve Bunları Etkileyen Faktörler. İstanbul Üniversitesi F.N. Hemşirelik Dergisi, 18(2), 87-97.
AYDIN, G. (1988). Üniversite Öğrencilerinde Depresyon, Açıklama Biçimi ve Akademik Başarı İlişkisi. Psikoloji Dergisi, 6, (22), 6 –12.
AYDIN, M., Erdoğan, S., YURDAKUL, M., EKER, A. (2013). Sağlık Yüksek Okulu ve Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri. S.D.Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-6.
AYDIN, M., Erdoğan, S., YURDAKUL, M., EKER, A. (2013). Sağlık Yüksekokulu ve Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri. S.D.Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-6.
AYDINLI, S. (2014). Ergenlerin Öfke Biçimleri, Sosyal Karşılaştırma Düzeyleri, Umutsuzluk Seviyeleri ve Çatışma Çözme Yaklaşımlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi.
BECK, A.T., Weissman, A., Lester, D., Trexler, L. (1974). The Assessment of Pessimism. The Hopelessness Scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42, 861 - 865.
COLLİNS, S., CUTCLİFFE, R. (2003). Adressing Hopelessness in People With Suicidal İdeation: Building Upon The Therapeutic Relationship Utilizing A Cognitive Behavioral Approach. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 10175 - 185.
COŞKUN, F. (2010).Üniversite Giriş Sınavına Hazırlanan Adaylarda Umutsuzluk ve Öğrenilmiş Güçlülük. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi.
ÇETİNTÜRK, H. (2001). Yatılı İlköğretim Okulu 2. Kademe Öğrencilerinin Depresyon ve Umutsuzluk Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi.
ÇUHADAROĞLU, F.,SONUVAR, B. (1992). Adolesan İntiharları ve Kendilik İmgesi. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Günlerinde sunuldu, Kuşadası.
DEREBAŞI, I. (1996). Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin Ege Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi.
DEVECİ, S.E., ULUTAŞDEMİR, N., AÇIK, Y.(2011). Bir Mesleki Eğitim Merkezi Öğrencilerinde Umutsuzluk Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 38(3), 312- 317.
DİLBAZ, N., SEBER, G. (1993). Umutsuzluk Kavramı: Depresyon ve İntiharda Önemi. Kriz Dergisi, 1, (3), 134 -138.
DURAK, A. (1993). Beck Umutsuzluk Ölçeğinin Geçerliği Üzerine Bir Çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi.
DÜNDAR, S. (2008). Polislerin Umutsuzluk Düzeyi İle Problem Çözme Becerisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 10 (3), 77-92.
ERÖZKAN, A. (2011). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Kaygı Düzeyini Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 3 (2), 776-805.
GİBB, B. E., ALLOY, L. B., ABRAMSON, L. Y., MARX, B. P. (2003). Childhood Maltreatment And Maltreament-Specific İnferences: A Test Of Rose And Abramson’s (1992) extension of the hopelessness theory. Cognition and Emotion,17(6), 917 - 931.
HANKİN , B. L., ABRAMSON, L.Y.,SİLER, M. (2001). A Prospective Test of The Hopelessness Theory of Depression in Adolescence. Cognitive Therapy and Research, 25,(5), 607 - 632.
HİSLİ, N. (1988). Beck Depresyon Envanteri’nin Geçerliği ve Güvenirliği Üzerine Bir Çalışma. Türk Psikoloji Dergisi, 6(22),118 -122.
İMAMOĞLU, O,YASAK, Y. (1993). Önerilen Dengelenmiş Toplumsal Birey Modeli Işığında Üniversite Gençliğinin Sorunları:1982 – 1992 Döneminde Yayınlanan Araştırmalara İlişkin Bir Değerlendirme, Yorum ve Öneriler. Türk Psikoloji Dergisi, 8(30), 20 - 27.
KAZDİN, A. E., FRENCH, N. H., UNİS, A. S., ESVELD-DAWSON,K., SHERİCK, R.(1983). Hopelessness, Depression and Suicidal İntent Among Psychiatrically Disturbed İnpatient Children. American Psychological Assocation, 51(4), 504 - 510.
KULA, E. (2008). Endüstri Meslek Lisesi Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri ve Saldırganlık Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi.
LİNEHAN, M. M., NİELSEN, S. L. (1981). Assesment of Suicide İdeation And Parasuicide : Hopelessness And Social Desirability. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 49(5), 773 - 775.
OĞUZTÜRK, Ö., AKÇA, F., ŞAHİN, G. (2011). Üniversite Öğrencilerinde Umutsuzluk Düzeyi ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi,14, 85-93.
ÖZEN. Ş., ANTAR, S. ve ÖZKAN, M. (2007). Çocukluk Çağı Travmalarının Umutsuzluk, Sigara ve Alkol Kullanımı Üzerine Etkisi; Üniversite Son Sınıf Öğrencilerini İnceleyen Bir Çalışma. Düşünen Adam, 20 (2), 79-87.
ÖZMEN, D., Dündar, P.E., ÇETİNKAYA, A.Ç., TAŞKIN, O., ÖZMEN, E. (2008). Lise Öğrencilerinde Umutsuzluk ve Umutsuzluk Düzeyini Etkileyen Etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9 (1), 8-15
PETRİE, K., CHAMBERLAİN, K. (1983). Hopelessness and Social Desirability As Moderator Variables in Predicting Suicidal Behavior. Journal of Conculting and Clinical Psychology, 51(4), 485 - 487.
RANIERİ, W . F.; STEER, R. A.; LAWRANCE, T. I.; Reismiller, D. J. ve Piper, G. E. (1987). Relationship of Depression, Helplessness and Dysfunctional Attitudes to Suicide İdeation in Psychiatric Patients. Psychological Reports, 61, 967 - 975.
SAVAŞIR, I., ŞAHİN, N. H. (1997). Bilişsel – Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
SAVRUN, B. M. (1999). Depresyonun Tanımı ve Epidemiyolojisi. Depresyon, Somatizasyon ve Psikiyatrik Aciller sempozyumunda sunuldu, İstanbul.
ŞAHİN, Z., I. (2013). Üniversite Öğrencilerinde Travmatik Yaşantıların, Anksiyete ve Umutsuzluk Düzeyi Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Haliç Ünivresitesi.
ŞENGÜL, S., GÜNER, P. (2012). İlköğretim Matematik Öğretmenliği Programına Devam Eden Öğretmen Adaylarının Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
TÜFEKÇİYAŞAR, T. (2014). Lise 10. ve 11. Sınıf Öğrencilerinde Kaygı, Umutsuzluk Ve Benlik İmgesi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi.
TÜRK DİL KURUMU. (1983). Türkçe Sözlük. (7. baskı). Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
VİDİNLİOĞLU, S., Ö. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Benlik Algısı ve Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.