DEĞERLERİ TESPİT ETMEK AMACIYLA HAZIRLANMIŞ YÜKSEK LİSANS TEZLERİNDE YER ALAN DEĞERLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Değerler bireylerin topluma uyumunu kolaylaştırma, toplumun parçası olan bireyler arasında huzur ve güveni sağlama, birlikte bir ortak yaşam oluşturmayı amaçlamaktadır. Değer kavramının farklı alanlarla bağlantılı olması değerlerin sınıflandırılmasının farklı şekillerde yapılmasına zemin hazırlamaktadır. Dünyanın hızlı bir değişim sürecine girmesi toplumları etkilemekte ve bu durumda toplumların değerlerini korumalarını elzem kılmaktadır. Teknolojinin olumsuz etkileri bireyler ve toplumlar arasında iletişimsizliğe neden olmakta ve bu durumda değerlerin korunmasını zorlaştırmaktadır. Değişimlerin bu denli gelişmesi son yıllarda değerler üzerinde yapılan çalışmaları hızlandırmıştır. Bu nedenle değerlerle ilgili birçok yayın, yüksek lisans ve doktora tezleri yayımlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, değerleri tespit etmek için hazırlanmış yüksek lisans tezlerinde yer alan değerlerin incelenmesidir. Araştırmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini Türkiye'de değerleri tespit etmek amacıyla hazırlanmış bütün yükse k lisans tezleri oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise YÖK Ulusal Tez Merkezi'nin çevrimiçi sitesinde erişime açık durumda bulunan 118 yüksek lisans tezi oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde frekans ve yüzde gibi betimsel analiz türleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda değerler üzerine gerçekleştirilen tezlerde farklı değerlerin yer aldığı, değer sıklıklarının alanlara göre değiştiği, bu çalışmaları gerçekleştiren araştırmacıların önemli bir kısmının değer sınıflaması yapmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan çalışma özellikle değerler üzerinde çeşitli çalışmalar yürüten eğitimciler ve değerler üzerinde lisansüstü çalışma hazırlayacak araştırmacılar açısından önemlidir

AN INVESTIGATION ON THE VALUES IN MASTER THESIS PREPARED TO DETERMINING VALUES

Values are aimed at facilitating adaptations of individuals to society, ensuring peace and security among the individual members of society, and forming a common life together. The fact that the concept of value is linked to different fields sets the ground for the classification of values in different ways.Entering the world into a rapid process of change affects societies, and in this case it is essential that communities protect their values. The adverse effects of technology lead to ineffectiveness of communication between individuals and societies, which makes it difficult to maintain values. This development of change has accelerated the work done on values in recent years. For this reason, many publications, master's and doctoral dissertations on values have been published. The purpose of this research is to examine the values in the master thesis prepared to determine the values. Content analysis method was used in the research. All of the graduate theses that are prepared in Turkey to determine the values forms the universe of the research. The sample of the study is composed of 118 graduate theses that are open to access in the online site of YÖK National Dissertation Center. In the analysis of the data obtained in the research, descriptive analysis such as frequency and percentage are used. As a result of the research, it has been reached that different values are involved in the theses on the values, the frequency of the values changes according to the fields, and a significant part of the researchers performing these studies do not do value classification. The study is particularly important in terms of educators who carry out various studies on values and researchers who will prepare a postgraduate study on values

___

Acat, M. B. ve Aslan, M. (2012). Yeni bir değer sınıflaması ve bu sınıflamaya bağlı olarak öğrencilere kazandırılması gereken değerler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1461-1474.
Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının (değerlerinin) ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Aktan, O. ve Kılıç, A. (2015). Sosyal bilgiler öğretim programındaki değerleri 100 temel eserde bulunan değerlerin destekleme durumu. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 7-68.
Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
Aydın, M. Z. , Gürler, Ş. A. (2014). Okulda değerler eğitimi yöntemler etkinlikler kaynaklar. Ankara: Nobel Yayınları.
Belet D. ve Deveci H. (2008). Türkçe ders kitaplarının değerler bakımından incelenmesi. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 2-4 Mayıs, Çanakkale.
Çalışkur, A. ve Aslan, A. E. (2013). Rokeach değerler envanteri güvenirlik ve geçerlik çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 81-105.
Cemiloğlu, M. (1998). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Bursa: Vipaş Yayınları.
Demircioğlu, İ. H. ve Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, içerik ve işlev. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
Demirel, Ö. (2010). Eğitim sözlüğü. Ankara: Pegem Akademi.
Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
Durmuş, A. (2011). Değerler eğitimi için kaynaklar. Diyanet Dergisi, 245, 29-31.
Er, H., Ünal, F. ve Gürel, D. (2016). Sosyal bilgiler dersinde değer aktarımı açısından sadî şirazî’nin “bostan” ve “gülistan” isimli eserlerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 225-242.
Güçlü, M. (2015). Türkiye’de değerler eğitimi konusunda yapılan araştırmalar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 720-732.
Güngör, Erol (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
Güven, A. Z. (2014). Gülistan ve bostan adlı eserlerin değerler eğitimi bakımından incelenmesi. Turkish Studies, 9(6), 505-517.
Kalkışım, M. M. (2013). Kutadgu Bilig’de “adâlet” değeri. Mavi Atlas-Gümüşhane Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Elektronik Dergisi, 1, 91-98.
Kalaça, H. (2013). Türk atasözleriyle değerler eğitimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kantar, Ş. (2014). İlköğretim 4 ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde 100 temel eser yoluyla değerler eğitimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
Kardaş, M. N. ve Cemal, S. (2017). Değerler eğitimi ve Türkçe öğretiminde değer eğitimi üzerine yapılan araştırmalara ilişkin bir kaynakça denemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 383-412.
Karatay, H. (2011). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies, 6(1), 1439-1454.
Kasapoğlu, H. (2013). Okulda değer eğitimi ve hikâyeler. Milli Eğitim Dergisi, 198, 97-109.
Keskin, Y. (2016). Değer sınıflaması üzerine aksiyonel bir deneme. Turkish Studies, 11(3), 1485- 1510.
Kolaç, E. (2010). Hacı bektaş veli, mevlana ve yunus felsefesiyle türkçe derslerinde değerler ve hoşgörü eğitimi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 55, 193-208.
Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü‟ nün romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Kuru, H. ve Keklik, S. (2016). Ayşe yamaç’ın çocuk romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 217-237.
Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerinin değer yönelimleri ve schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
Maslovaty, Nava, (2003). The placement of moral contents: Priorities and structures of the belief system of theachers and high school students. Educational Reseach and Evaluation, 9(1), 109-134.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). Sosyal bilgiler öğretimi program kılavuz kitabı 4-5. Sınıf. Ankara: Milli Eğitim Yayınevi.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Türkçe dersi öğretim programı taslağı. http://mufredat.meb.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 15.01.2017].
Naylor, D. T. ve Diem, R. (1987). Elementary and middle school social studies. New York: Random House.
Özbay, M. ve Karakuş, E. T. (2011). Dede korkut hikâyeleri’nin türkçe öğretimi ve değer aktarımı açısından önemi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1), 21-31.
Özkan, R. ve Sivrikaya, Ü. (2012). İlköğretimde küresel değerler (100 temel eser üzerine bir inceleme). Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 38, 341-360.
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.
Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
Tarhan, N. (2012). Güzel insan modeli. İstanbul: Timaş Yayınları.
Tekşan, K. (2012). Türkçe dersi değerler eğitiminde kutadgu bilig’in kullanımı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(3), 1-17.
Tulumcu, F. İ. ve Tulumcu, F. M. (2015). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi programlarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 535-560.
Tunagür, M. ve Kardaş, M. N. (2017). 2000 yılı sonrasında yayımlanan mustafa kutlu’nun hikayelerinde değer aktarımı. Turkish Studies, 12(14), 431-464.
Türk Dil Kurumu (2017). Güncel Türkçe Sözlük. Değer maddesi. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.58d96f63e a2986.36948206 [Erişim Tarihi: 27.02.2017].
Uçan, H. (2008). Dilbilim, göstergebilim, edebiyat eğitimi. Ankara: Hece Yayınları.
Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2015). Değerler eğitimi. (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Ülken, H. Z. (1965). Değerler, kültür ve sanat. İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörlük Konferansları Serisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Matbaası.
Yaman, E. (2014). Değerler eğitimi eğitimde yeni ufuklar. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yavuz, Ş. (2010). Post/Modern bir köyde varlık, oluş ve umudun "değneği" ve "değerlemesi": değerler, diğerleri ve değerler havuzu. Eğitime Bakış, 43-49.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, O. ve Arslan, M. O. (2014a). Bestami Yazgan’ın eserlerinde dini değerler. 1. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 24-25 Ekim, İstanbul.
Yılmaz, O. ve Arslan, M. O. (2014b). Fatih Erdoğan’ın eserlerinde yardımseverlik değeri. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 37-44.
Yiğittir, S. (2012). İlköğretim 5.sınıf öğrencilerinin değer yönelimlerinin Rokeach ve Schwartz değer sınıflandırmasına göre değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 1-15.