Danişmend-name'de rüyaların işlevleri

Dânişmend-nâme, Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılmış, Türklerin fetih hareketlerini konu alan destanlardandır. Oğuzcanın kuruluş aşamasındaki önemli eserlerdendir. Bu eserde Melik Gazi ve arkadaşlarının Tokat ve çevre illerdeki kahramanlıkları anlatılır. Dânişmend-nâme’nin olay örgüsünde rol alan rüyaların, bu destanda çeşitli işlevleri vardır. Gelecekten haber vermek, fetihleri müjdelemek, tehlikelere karşı uyarmak, din değiştirmek, rehberlik etmek, emir ve istekleri iletmek, yaraları sağaltmak destanda geçen rüyaların işlevlerindendir.

The functions of dreams in Danişmend-name

Dânişmend-nâme is a saga which tells about the Turkish conquest and it was written in old Anatolian Turkish period. It is one of the most significant work during the formation of Oghuz language. Main plot is the bravery of Melik Gazi and his companions around the province of Tokat. The dreams take place in the plot of Dânişmend-nâme has various functions in this saga. The functions of these dreams are to presage, to proclaim victory, to warn against danger, to change religion, to guide, to transmit orders and request, to cure.

___

  • AÇA, Mustafa, (2003), Oğuznamecilik Geleneği ve Andalıp Oğuznamesi, IQ Kültür-Sanat Yay.,İstanbul.
  • AYDOĞMUŞ, Tahir, (1973), Sahih-i Buhâri Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi, C.12, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
  • AKAR, Ali, (1997), Mirkâtü’l-cihâd, Dil İncelemesi-Metin-Dizin Doktora Tezi, İstanbul.
  • AKAR, Ali, (2005), Türk Dili Tarihi, Ötüken Yay.,İstanbul.
  • BAŞTU, Mikail, (1991), Şan Kızı Destanı, Çev Avidan Aydın, Kültür Bakanlığı Yay., İstanbul.
  • BAYAT, Fuzuli, (2007), Türk Mitolojik Sistemi I,Ötüken Yay., İstanbul
  • BORATAV, P. Naili, (1984), Köroğlu Destanı, Adam Yay.,İstanbul.
  • DEMİR, Necati, (2004), Dânişmend-nâme, Akçağ Yayınları, Ankara.
  • DEMİR, Necati, (2006), Dânişmend Gazi Destanı, Hece Yayınları, Ankara.
  • DEMİR, Necati, (2007), Müseyyeb Gazi Destanı, Hece Yay., Ankara.
  • DEMİR, Necati, ERDEM Mehmet Dursun ve ÜST Sibel, (2007), Ebâ Müslim-nâme, Cilt I, Destan yay., Ankara.
  • DİLAÇAR, Agop, (1988), “Türk Lehçelerinin Meydana Gelişinde Genel Temayüllerin Koyulaşması ve Körlenmesi” TDAY, Belleten, 1957.
  • ERDOĞAN, İsmail, (2008), “İslam Filozoflarının Rüyanın Mahiyeti Hakkındaki Görüşleri Üzerine Bir İnceleme” Keşkül Dergisi, Sayı 11.
  • ERGİN, Muharrem, (1988), Oğuz Kağan Destanı, Tercüme-Metin-Sözlük, Hülbe, Ankara.
  • ERGUN, Metin, (1998), Alıp Manaş, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
  • GÜNAY, Umay, (199), Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, Akçağ Yay., Ankara.
  • IBRAYEV, Şakir, (1998) Destanın Yapısı, Akt. Ali Abbas Çınar, Atatürk Kültür Merkezi Yay., Ankara.
  • IŞANKUL, Cabbar, (2006),” Epik Eserlerdeki Rüya Motifinin Yapısal Tahlili” Mitten Meddaha Türk Halk Anlatıları Uluslar arası Sempozyum Bildirileri ,GÜ THBMER Yay., Ankara.
  • İNAN, Abdülkadir, (1992), Manas Destanı, MEB Yay., Ankara.
  • İNAN, Abdülkadir, (1995), Tarihte ve Bugün Şamanizm,TTK Yay., Ankara.
  • KÖKSAL, Hasan, (1984), Battalnamelerde Tip ve Motif Yapısı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yay., Ankara.
  • KÖPRÜLÜ, Fuad, (2003), Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ Yay., Ankara.
  • KÖSE, Nerin, (2002), Kococaş Destanı, Milli Folklor Yay, İzmir.
  • OCAK, Ahmet Yaşar, (2002), Sarı Saltık, TTK Yay., Ankara.
  • ÖGEL, Bahaeddin, (1989), Türk Mitolojisi , C.1, TTK Yay., Ankara.
  • ÖZKAN, İsa, (1989), Yusuf Bey-Ahmet Bey (Bozoğlan) Destanı, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
  • ÖZTÜRK, Ali, (2000), Çağlar İçinde Türk Destanları, Alioğlu Yay., İstanbul.
  • ROUX, Jean Paul, (2005), Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar, Çev. Aykut Kazancıgil-Lale Arslan, Kabalcı Yay., İstanbul.
  • SEZEN, Lütfi, (1991), Halk Edebiyatında Hamzanâmeler, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
  • YÜCE, Kemal, (1987), Saltuk-nâme’de Tarihî, Dinî ve Efsanevî Unsurlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara.