Birkaç örnek çerçevesinde iç göçlerin ağızlara etkisi

Bu çalışmada iki somut örnek çerçevesinde Türkiye Türkçesi ağızlarıyla iç göç arasındaki ilişki tartışılmıştır. Aybastı yöresinden 1950‟li yıllarda özellikle tarıma uygun alanlara göçler olmuştur. Aynı ailenin bir ferdi Samsun‟un Çarşamba ilçesine giderken, bir başkası Tokat‟ın Niksar ilçesine gitmiş ve orada yerleşmiştir. Çarşamba‟ya yerleşen hanım 50 yıl orada yaşamıştır. Niksar‟a yerleşen ağabey de o kadar yıl bu ilçede yaşmıştır. İkisi de gittikleri yörede kendi ağızlarının konuşuru olarak kaldıklarını düşündükleri halde, özellikle hanımın ağzında Çarşamba ağzıyla ilgili yeni unsurlara rastlanmıştır.

The effects of domestic migration on dialects in a few examles

In this study the relationship between Türkiye Turkish and domestic migrations has been discussed within the framevork of the two specific examples. From Aybastı in 1950 especially to the areas especially appropriate for farming did same migration take place. W‟heras one member of the same family migrated to Çarşamba –the town Samsun, the other went to Niksar the town of Tokat and settled there. The women who went to Çarşmaba lived there for 50 years. The older brother who moved to Niksar also lived for 50 years there. Althoush both of them thousht that thes preserved their own dialects, it has been found some new words in the dialect of the woman who moved to Çarşamba.

___

  • AYDIN, Mehmet (2002). Aybastı Ağzı (İnceleme-Metin-Sözlük), TDK Yayınları, Ankara.
  • BLÄSİNG, Uwe (2004). “Türkiye Türkçesinin Söz Varlığından Bir Örnek: Kafkas Dillerinden Ödünç Bazı Szcükler”, Workshop on Turkish Dialects Orient Institute 19-20 November 2004, s. 129-139.
  • CHAMBERS, Iain (2005). Göç, Kültür, Kimlik, Çev. İsmail Türkmen - Mehmet Beşikçi, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
  • ÇEBİ, Sıtkı (1967). İktisadi Yönden Ordu, Ordu Sanayi ve Ticaret Odası Yayını, Ankara.
  • GİDDENS, Anthony (2008). Sosyoloji, Yayıma Hazırlayan: Cemal Güzel, Kırmızı Yayınları, İstanbul.
  • DEMİR, Necati (2006). Tokat İli ve Yöresi Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük), Gazi Kitabevi Yayını, Ankara.
  • GEMALMAZ, Efrasiyap (1999). “Ağız Bilimi Araştırmaları Üzerine Genellemeler”, Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, s. 4-15.
  • GÜRBÜZ, Şefika (2006). “Kırdan Kente Zorunlu Göçün Nedenleri ve Sonuçları”, Uluslararası Göç Sempozyumu Bidirileri, Zeytinburnu Belediye Başkanlığı Yayını, İstanbul 2006, s. 211-214.
  • İPEK, Nedim (2006). İmparatorluktan Ulus Devlete Göçler, Serander Yayınevi, Trabzon.
  • JOHANSON, Lars (2007). Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler, çev. Nurettin Demir, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
  • KARAHAN, Leylâ (1996). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, TDK Yayınları, Ankara.
  • TİETZE, Andreas (1999). Wörterbuch der griechischen, slavischen, arabischen und persischen und Lehnwörter im Anatolischen Turkisch Anadolu Türkçesindeki Yunanca, İslavca, Arapça ve Farsça Ödünçlemeler Sözlüğü, Derleyen: Mehmet Ölmez, Türk Dilleri Araştırmaları, Simurg Yayınevi, İstanbul.
  • Türk Dil Kurumu (1963-1982), Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, 12 cilt, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.