Bir “heveskâr edebiyatı” örneği olarak gördüm

Kültür kuramları genelde folk kültür, kitle kültürü ve üst kültür olmak üzere üç önemli kültürel alanı öngörür. Sanat eserlerinin de bu kültürel alanlarla ilişkileri yadsınamadığı gibi; malzemesi dil olan bir sanat dalı olarak edebi eserler de bu kültürel alanların dinamiklerine göre şekillenir. Öte yandan edebiyat eleştiri ve incelemelerinde folk bir değer taşıdıkları için genelde halk edebiyatı ve estetik bir değer taşıdıkları için üst edebi metinler odağa alınırken; bunların dışındaki edebiyat eserleri az sayıda incelemeye konu olmuştur. Popüler edebiyat gibi “alt edebiyat” kabul edilen ama onun kadar da eleştirmen ve araştırmacıların ilgisine mazhar olmayan bir diğer alan da bu çalışmada “heveskâr edebiyatı” olarak tanımlanan alana giren eserlerdir. İlk kalem tecrübeleri olan juvenile’ler, gayri nizami periyodikler olan fanzinler ve daha çok taşra şehirlerinde amatör çabalarla oluşturulmuş ve büyük bir çoğunluğu roman ve şiir gibi çok okunan türlerde yoğunlaşmış diğer eserler, çalışmada heveskâr edebiyatı alanı içinde tanımlanmaya çalışılmıştır. Özellikle üçüncü gruba girenler, genel karakteristikleri itibariyle tam olarak ne folk, ne popüler, ne de üst/estetik değer taşırlar. Çalışmada önce bu alanın karakteristikleri ve bunları belirleyen edebi, kültürel ve toplumsal etkenlere temas edildikten sonra; anılan etkenlerin Akın Akbulut’un Gördüm adlı şiir kitabı örneğindeki izdüşümleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Fan literature as a neglected field in literature criticism and analysis and a sample: Gördüm

Culture hypothesis usually provide for three important fields as folk culture, populace culture and senior culture. The principal characteristics of artworks can’t be denied the relationship with these cultural fields. Literature and literary works as a branch of art which its material is language, have been formed in according to the dynamics of these cultural fields. While public literature in order to carrying folk value and canonical literary works in order to carrying esthetical value are come into focus in literature criticism and analysis, popular literary and dilettante literature works have been discussed to be accepted as “fan literature” on account of the fact that having been formed as popular concern and regard. Neither folk nor popular and senior/esthetical literary works have been tried to deal in this work in respect of its general characteristics. The first writing experience of the authors (juveniles), anomalous periodics (fanzines) or the works which were written with amateur efforts in provincial towns and mostly concentrated on the kinds which are read much like a novel or poem include into the field which was tried to identify as fan literature or dilettante literature. After the characteristics of this field and the literary, cultural and social factors have specified these have brought into contact with, the projections of above mentioned factors in Akın Akbulut’s poem book named Gördüm have been tried to present.

PDF

___

AKBULUT, Akın; Gördüm, Gündüz Kitabevi Yayınları, Ankara 2008
AKTAŞ, Şerif, “Edebî Metin ve Özellikleri”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 39, Erzurum 2009, ss. 187-200.
ARLI, Melike Sıla; Kemalettin Tuğcu Romanları: Özgün Bir Popüler Edebiyat Türü, Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2005
BLACK, Rebecca W.; Adolescent and Fan Fiction, Peter Lang Publishing, New York 2008
FERRALL, Charles; Jackson, Anna; Juvenile literature and British society, 1850-1950: the age of adolescence, Routledge Puplishing, New York 2010,
BORATAV, Pertev Naili; “Folklor, Halk Edebiyatı, Âşık Edebiyatı”, Folklor ve Edebiyat (1982) 1, Adam Yay., 2. bs., İstanbul, 1991
GÜRBİLEK, Nurdan; “Acıların Çocuğu”, Defter, S. 40, Yaz 2000.
GÜVENÇ, Bozkurt; Antropolojj (İnsan Bilim) Ankara Üniversitesi 1994.
HARMANCI, Abdullah: “Kötü Yazar Ne Yazar?” [Erişim tarihi: 19.04.2011]: http://www.40ikindi.com/yazarlar/oku.php?id=3317&kategori=51 Imperialism and Juvenile Literature, (ed. Jeffrey Richards), Manchester University Pres, New York 1989
KELLNER, D. “Popular Culture and the Construction of Postmodern Identities” (der) Scott Lash and Jonathan Friedman: Modernity and Identity, Oxford and Cambridge MA: Blackwell,1992., pp. 141–177
KIZILDAĞ, Şaban; Pop Müzikten Popüler Kültüre Medya Çocukları, İstanbul Şehir Yayınları, 2001.
MECKLENBURG, Norbert: “Der Textbegriff in der modernen Literaturwissenschaft”: İÜ Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, Sayı IX, İstanbul 1995, ss. 85-108.
New Essays Fan Fiction and Fan Comminities in the Age of The Internet, (Ed. Karen Hellekson ve Kristina Busse), McFarland & Cumpany, Inc, Publishers, North Carolina 2006
ONG, Walter J., Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi, (Çev.: Sema P. Banon), Metis Yayınları, İstanbul 1995
OSKAY, Ünsal; Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri, İstanbul Der Yayınları 1993
POYRAZ, Şeref; “Halk Bilimin Çalışma Kadrosuna Yeni Bir Başlık: Cep telefonu Mesajları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), Volume 3/10 Winter 2010, ss. 121-132,
SCHULZ, Nancy. "Fan Fiction - Literature". Encyclopedia Britannica. [Erişim tarihi: 19.04.2011]: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1017613/fan-fiction.
ŠTĚPÁNOVÁ, Helena; Slash Fan Fiction and the Canon, Masaryk University, Faculty of Arts, Department of English and American Studies, English Language and Literature, (Supervisor: PhDr. Tomáš Pospíšil). 2007
TEPEBAŞILI, Fatih; “Kullanımlık Metin Türü Olarak Ulusal Marş Kavramı ve İşlevleri”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 17, Bahar 2005. ss. 383-393
Türkçe Sözlük, 10. Baskı, TDK Yay., Ankara 2005.
VIIRES, Piret; “Literature in Syberspace”, Folklore, Vol. 29, 2005
WOLF, Shelby Anne; Coats, Caren; Jenkins, Cristine A.; Handbook of Research on Childrens on Young Adult Literature, Routledge, New York 2011
YILDIRIM, Dursun; “Türk Folklor Araştırmalarının Problemleri”, Türk Bitigi, Akçag Yay., Ankara 1998. ss. 65-75.
“juvenile”. Online Etimology Dictionary. [Erişim tarihi: 19.04.2011]: http://www.etymonline.com/index.php?search=juvenile&searchmode=none