BATIDA YAYIMLANAN ANSİKLOPEDİLERDE HZ. MUHAMMED İMAJI * (RİSALETİN MEKKE DÖNEMİ)

Batı dünyasında doğuya yönelik sırf merakla başlayan ilmi faaliyetler, zamanla kurumsallaşmış ve bir ekol halini -doğu bilimi/oryantalizm- almıştır. Özellikle İslâm’a dair yapılan araştırmalar Batı dünyasında bir kamuoyu oluşturmuştur. Bu alanda 20. yy’a kadar yapılan çalışmalar genelde müstakil niteliklidir. Zamanla bilimsel tercih, ticarî beklenti ve hedef kitlenin ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda ansiklopedilerin yayımlanması süreci başlamıştır. Genelde oryantalistleri kaynak alan ansiklopediler, Batı’da İslâm kültür ve medeniyetine dair birer başucu kaynağıdır. Ansiklopediler, Batı kamuoyunun İslâm’ı ve özellikle Hz. Muhammed’i tanımasında önemli rol oynamıştır. Bu çalışmada Batı’da 20. yy. başlangıcından günümüze kadar İngilizce olarak yayımlanan ansiklopedilerin ‘Hz. Muhammed’, ‘Hz. Muhammed ve İslâm’ maddelerini inceledik. Söz konusu ansiklopedilerde risâletin Mekke dönemine dair oluşturulan Hz. Muhammed imajını tespit ettik. Ansiklopedilerde Hz. Muhammed’e çizilen pragmatist rolün mahiyetini inceledik. Risâletin Mekke dönemine yönelik Muhammedanizm değerlendirmesini ve siyerin sonradan oluşturulduğu yönündeki iddiayı etraflıca ele aldık. Ansiklopedilerde mevcut olan bakış açısının oryantalizmle oluşturulan imajın tekrarı olduğunu söylemek mümkündür. Genel kabul, İslam’a monoteist kaynaklardan referans aramak şeklindedir. Bu yönüyle Hz. Muhammed’e yönelik saldırgan tavır, adeta geleneksel niteliktedir. Çünkü o, kaynağından almaya çalıştığı bilgilere de sadık kalmamakla suçlanır. Hz. Muhammed’in oluşturduğu din anlayışının etkileri ise kısmen reformla izah edilir. Bunun sebebi ise onun yerel Arap kültüründe başardığı kısmi dönüşümdür. Dolayısıyla ansiklopedilere göre Hz. Muhammed’in şahsında eleştirinin hedefi haline getirilen İslam, sosyal ve ahlaki bir reform çabasından başka bir şey değildir.

IMAGE OF THE PROPHET MUHAMMAD IN THE WESTERN ENCYCLOPEDIAS (THE MECCAN PERIOD OF THE PROPHETHOOD)

Built on a pure curiosity, the scientific orientation towards the East has been institutionalized and has become a school of thought, namely oriental studies/Orientalism. Particularly, the researches on Islam have paved the way for the formation of the public opinion in the western world. The studies conducted until 20th century were mainly personal attempts. In process of time, commercial expectations, academic ambitions and societal needs and demands established a ground for the publication of encyclopedias. These encyclopedias, which used the orientalist studies as the source of information, are reference books in the West on the Islamic culture and civilization. These sources presented various analyses and assestments, and played a significant role in introducing the Islam and particularly prophet Muhammad to the Western society. We, in this study, identified the image of Prophet Muhamad in the entries entitled 'Prophet Muhammad' and 'Prophet Muhammad and Islam' in the encyclopedias, which were published in English from early 20th centurly to present. We analyzed the nature of the pragmatist role which was attributed to the Prophet Muhammad in the encyclopedias. We comprehensively discussed the Muhammedanizm, which is associated with the prophecy period in Mecca, and the claim, which is that the prophet's biography was composed at a later date. It’s possible to say that perspectives in encyclopedias is the repetition of the images created by orientalism. General consent is that Islam - sometimes called Muhammedanism - is in an effort of seeking references in monotheist sources. In that sense, aggressive behavior towards the Prophet Muhammad is almost traditional. Because he's also blamed for not remaining faithful to information that he was trying to take from sources. Effects of the religious understanding formed by the Prophet Muhammad are partly explained through reform. The reason for this is the partial transformation that he achieved in Arab culture. Therefore, according to encyclopedias; Islam, which becomes a target in the person of the Prophet Muhammad, is nothing else than an effort of social and moral reform.

PDF

___

Abbot, Nabia, ( 1956).“Mohammed”, The World Book Encyclopedia, Usa: Field Enterprises, c. XI, ss. 5163-5164.
Abbot, Nabia, (1956). “Islam”, The World Book Encyclopedia, Usa: Field Enterprise, c. IX, ss. 3910- 3912.
Acar, Cafer, (2017) “Siyer Kaynaklarına Göre Akabe Görüşmeleri”, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/10, Spring 2017, p. 1-20, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/ 10.7827/Turkish Studies. 11973, Ankara-Turkey.
Adam, Baki (2011). Yahudilik ve Hıristiyanlık Açısından Kur’ân’ın Tartışmalı Konuları, İstanbul: Pınar Yay.
Adam, Baki (2002). Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat, İstanbul: Pınar Yay.
Aliyazıcıoğlu, Zeynep İnan, (2017). “Oryantalizm Ve Avrupa’da Müslüman-Doğu’ya Dair Oryantalistik Çalışmaların Gelişimi”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/1, p. 133-156, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/ Turkish Studies.11397, Ankara-Turkey.
Armstrong, Karen,(2005).“Muhammad”, Encyclopedia Of Religion, Detroit: Thomson Gale, c. IX, ss. 6220-6228.
Awn, Peter J., (1988). “Muhammad”, Encyclopedia Of Asian History, London: Collier Mcmillan Publishers, c. III, ss. 47-49.
Balcı, İsrafil, (2013) “Şakku Sadr Hadisesine Dair Rivâyetlerin Kritiği”, İstem, c.XI, S. 21, ss. 11- 38.
Bowering, Gerhard, (2012). “Muhammad”, The Princeton Encyclopedia Of Islamic Political Thought, Princeton: Princeton University Press, ss. 367-375.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail, (1992). Sahîh-i Buhârî, c. I, İstanbul: Çağrı yay.
Buhl, Frants, (1997). “Muhammed”, İA, çev. Komisyon, İstanbul: Meb, c. VIII, ss. 452-470.
Bulut, Yücel, (2010). Oryantalizmin Kısa Tarihi, İstanbul: Küre Yay.
Dermenghem, Emile, (1997). Hz. Muhammed ve Risâleti, çev. Ahmet Ağırakça, İstanbul: İnsan Yay.
Esed, Muhammed, (1999). Kur’an Mesajı/Meal-Tefsir, çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk, İstanbul: İşaret yay. c. III.
Faizer, Rizwi, (2004). “Muhammad”, Encyclopedia Of Islam And The Muslim World, Usa: Macmillan Reference, c. II, ss. 478-485.
ed. Ferm, Vergilius,(1956). “Muhammed And The Qur’an”, Encyclopedia Of Morals, New York: Philosphical Library, ss. 374-381.
Glasse, Cyril, (t.y.). “Muhammad, The Messenger Of God”, The Concise Encyclopaedia Of Islam, London: Stacey International.
Gündüz, Şinasi, (1998). Din ve İnanç Sözlüğü, Ankara: Vadi Yayınları.
el-Hibri, Tayeb, (1963). “Muhammad”, Encyclopedia Of The Modern Middle East, New York: Simon&Schuster Macmillan, c. III, ss. 1266-1268.
Hitti, Philip K., (1957). “Mohammed”, The Encyclopedia Americana, Usa: Americana Corporation, c.XIX, ss. 292-294.
Hizmetli, Sabri, (1989). “Garânîk Meselesi Üzerine”, İslâmi Araştırmalar, c. III,ss. 40-58.
Hodgson, Marshall G. S., (1963). “Islam”, Encyclopedia International, New York: Grolier Incorporated, c. IX, ss. 441-448.
İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Muhammed, (1999). Lisânu’l-Arab, c. VII, tsh. Emin Muhammed Abdulvehhab, Muhammed Said Ubeydi, Beyrut: , Dâru İhyâi Turâsi’l-Arabi,
İbn Sa‘d, Ebû Abdullah Muhammed, (2001). Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kebîr, c. I, thk. Ali Muhammed Ömer, Kahire: Mektebetu’l-Hanci.
Juri, Edward J.,(1950). “Mohammed”, Collier’s Encyclopedia, Newyork: P.F. Collier’s&, Son Corporation, c. XX, ss. 51-52.
Kahraman, Kemal, (1995). “The Encyclopaedia Of Islam”, DİA, c. XI, ss. 181-184.
Kandemir, M. Yaşar, (2001), “Kâ‘bu’l-Ahbâr”, DİA, c. XXIV, ss. 1-3.
Kapar, Mehmet Ali, (1994). “Ebû Cehil”, DİA, c. X, ss. 117-118
Knappert, Jan, (1993). “Muhammad”, The Encyclopaedia Of Middle Eastern Mythology And Religion, Shaftesbury: Element Books.
ed. Langer, William L., (1940). “Mohammed and Islam”, An Encyclopedia Of World History, Boston: Houghton Mifflin Company. s. 184.
Lecker, Michael, (2007). “Muhammad”, Encyclopaedia Judaica, Usa: Macmillan Reference, c. XIV, ss. 601-605.
Margoliouth, David Samuel, (1953). “Mohammed Or Muhammad Or Mahomed”, Encyclopaedia Britannica, Great Britain: Encyclopaedia Britannica Ltd.,c. XV, ss. 646-649.
Margoliouth, David Samuel, (1930). “Muhammad”, Encyclopaedia Of Religion And Ethics, Edinburgh: T.&T.Clark, c. VIII, ss. 871-880.
Müslim, Ebû’l-Hüseyin, (1992). Sahîh-i Müslim, c. I., thk. M. Fuad Abdülbaki, Tunus: Dâru Sahnûn.
Nemoy, Leon,(1941). “Islam”, The Universal Jewish Encyclopedia, New York: Universal Encyclopedia Co., c. V, ss. 610-613.
Nemoy, Leon,(1948). “Mohammed”, The Universal Jewish Encyclopedia, New York: Universal Jewish Encyclopedia Co. Inc., c. VII, ss. 608-610.
-Pettis, Jeffrey B., (2010). “Islam”, Encyclopedia Of Psychology, Usa: Springer Science Business Media, c.I, ss. 445-446.
Oparrinder, Geoffrey, (1998). “Muhammad”, A Concise Encyclopedia Of Christianity, Oneworld: Oxford, s.169.
Redditt, Paul L., (2006). “The Life Of Muhammad”, Encyclopedia Of Religious And Spiritual Development, California: Sage Publications, ss. 300-302.
Ronart, Stephan, Nandy Ronart, (1959). “Muhammad”, Concise Encyclopaedia Of Arabic Civilization, Amsterdam: Djambatan N.V., c. II, ss. 381-384.
Rubin, Uri, (2010). “Muhammad”, Religion Past&Present/Encyclopedia Of Theology And Religion, Leiden: Brill, c. VIII, ss. 597-599.
Rush, James, (1988). “Muhammad”, Encyclopedia of Asian History, New York: Charles Scribner’s Sons, c. III, ss. 47-49.
Schacht, Joseph, (1953). “Mohammed”, Encyclopedia Of The Social Sciences, New York: The Macmillan Company, c. IX, ss. 569-570.
Schoonover, Kermit, (1956). “Muhammad and The Qur’an”, Encyclopedia Of Morals, New York: Philosophical Library.
Sonbol, Amira, (2003), “Rise Of Islam”, Encyclopedia Of Women&Islamic Cultures, Leiden: Brill, c. I, ss. 3-9.
Taberî, Ebû Cafer Muhammed, (2001). Camiu’l-Beyân, c. XVI, XXIV, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Turkî, Cîze: Dâru Hicr.
ed. Taylor, C. Ralph, Lewis Mulford Adams, (1953). “Mohammed”, The New American Encyclopedia, New York: Books Inc. s. 956.
Thomson, William, (1955). “Muhammad”, Twentieth Century Encyclopedia Of Religious Knowledge, Michigan: Baker Book House, c. II, ss. 758-763.
der. Water, Mark, (2006). Encyclopedia Of World Religions, Usa: Amg Publishers.
Watt, W. Montgomery, (1963). “Mohammed or Muhammad”, Encyclopedia International, New York: Grolier Incorporated, c. XII, ss. 193-195.
Watt, W. Montgomery, (1987). “Muhammad”, The Encyclopedia Of Religion, London: Macmillan Publishing Company, c. X, ss. 137-146.
Watt, W. Montgomery, (2015). Hazreti Muhammed-Peygamber ve Devlet Adamı, çev. Erdem Türközü, İstanbul: İletişim Yay.
Wagner, Rachel, (2011).“Islam”, Encyclopedia of Religion and Film, Santa Barbara: ABC Clio.
Yazır, M. Hamdi, (1982). Hak Dini Kur’ân Dili, İstanbul: Eser Neşriyat. c. VI, VIII.