194100

ANKARA ETNOGRAFYA MÜZESİ 8283 NOLU KIYAFET ALBÜMÜ: OSMANLI MODASINDAN İZLER

Osmanlı devlet, saray, askeri ve toplumsal yapısından kesitler sunan ve özellikle bu sınıflara ait bireylerin çoğunlukla tek figür halinde gösterildiği kıyafet albümleri, Osmanlı resim sanatı içerisinde özellikle belgeleyici nitelikleri ile önemli bir yer tutar. Altlarında çoğunlukla yabancı dilde açıklamalar bulunan bu albümler, günümüz ifadesi ile birer moda resmidir. Konu edilen figürler, belirgin giyim-kuşam özellikleri ile resmedilir. Albümlerin zengin içerikleri altlarına yapılan yazılı açıklamalarla da iyice kıymetlenir. Böylelikle Osmanlı siyasi ve toplumsal yapısını oluşturan bu kimliklerin tüm yazılı belgelerdeki anlatımlarla birlikte adeta görsel yansıması oluşturulmuştur. Bunlar belli ki Osmanlı toplumunu tüm ayrıntıları ile tanımak veya tanıtmak isteyen kişiler için hazırlanmıştır. Nerdeyse tamamı yurt dışı müze ve koleksiyonlarda yer alan kıyafet albümlerinden biri olan Ankara Etnografya Müzesi 8283 numaralı albüm, 256 resim ile çok zengin bir içeriğe sahiptir. Özellikle detaycı resim dili ve yüksek sayılabilecek kalitesi ile bu albüm, hazırlandığı devrin kadın ve erkek tüm giyimkuşam modasını ayrıntıları ile aktaran çok değerli bir kültür varlığıdır. Albümde yer alan sokak satıcısı ve sokak görevlilerinin çok sayıdaki tasviri, Osmanlı gündelik hayatı ile ilgili bilgiler de verir. Figürlerin sadece bir yönden değil birkaç farklı açıdan resimlenmeleri de giysi öğelerinin izleyiciye her yönüyle ve tüm detaylarıyla aktarılması isteğinin bir sonucudur. Resimlerde zemin öğesi olarak sadece bir renk lekesi ve figürlerin gölgelerine yer verilmesi, tasvirlerde amaçlanın özellikle figürlerin giyim ve kuşamlarının aktarılması olmalıdır

ANKARA ETNOGRAPHY MUSEUM CLOTHES’ ALBUM INVENTORY N. 8283: TRACES FROM OTTOMAN FASHION

Clothes Albums that present samples from the state, palace, military and social constitution of the Ottoman Empire have a distinctive place within the Ottoman painting art. They have documentative characteristics. As the albums include commentaries in foreign language they may be considered as today’s fashion photographs. Figures were drawn with their specific clothings. In other words the paintings reflect the figures that formed the Ottoman political and social constitution. Without a doubt the albums were arranged for the ones who wished either to know or present the Ottoman society with every details. Almost most of the albums are abroad. But the one in Ankara Etnografya Museum with the number 8283 has a very rich content with 256 paintings. It is a precious cultural document with it’s detailed painting language and high quality. The paintings show the clothings of men and women of the age with the tiny details. On the other hand the paintings of the street sellers, street sweeper and employees show the daily life of the Ottoman society. As the only background of the paintings were made of just one color stain –as well as the shadows of the figures- the aim of the paintings must have been made to show the clothings of the figures

PDF

___

AND Metin ,“17. Yüzyıl Türk Çarşı Ressamları”, Tarih ve Toplum, S.16, s.40-45, 1985.
AND Metin,“17. Yüzyıl Çarşı Ressamlarının Padişah Portreleri”, Türkiyemiz, S.58, s. 4-13, İstanbul,1989.
AND Metin, “Türk Çarşı Ressamlarının Gözünden Çalgıcı Cariyeler”, Kültür ve Sanat, S.17, s. 4- 7, Ankara,1993.
AND Metin, “Bazaar Painters”, İstanbul, s.75-81, Ocak Sayısı,1993.
AND Metin,“ 17. Yüzyıl Çarşı Ressamları ve Resimlerin Belgesel Önemi”, Dokuzuncu Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi, C.I, s.152-163, Ankara 1995.
APOSTOLOU Irini,“L’apparence Extérieure de l’Oriental et Son Rôle dans la Formation de l’image de l’autre par les Voyageurs Français au XVİİİe siècle”, Cahiers de la Mediterrane, 66,p.181-200,2003.
ATASOY Nurhan, “Kıyafetnamelerin Doğuşu ve Fenerci Mehmed Albümü”, Osmanlı Kıyafetleri Fenerci Mehmed Efendi Albümü, s.15-21, İstanbul, 1986.
Çağlarboyu Anadolu’da Kadın Anadolu Kadının 9000 Yılı, İstanbul 1993.
DALVİMART Octavian, Picturesque Representations of the Dress and Manners of Turks, London, Tarihsiz.
DAŞCI SEMRA, “İzmirli Ressam Bogos Tatikyan ve ABD Ulusal Kütüphanesi’ne Hediye Olarak Hazırlanan Gravür Albümü”, Jasss The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 6, Issue 1, p.531-568, January 2013.
Gravürlerle Türkiye In Gravures Giysiler Portreler Garments, Portraits, Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 1997.
İNAL Güner, “Tek Figürlerden Oluşan Osmanlı Albüm Resimleri”, Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi, III, s. 83-96, İzmir, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1984.
TADEUSZ Majda, “The Ralamb’ın Türk Kıyafetleri Albümü”, Alay-ı Hümayun İsveç Elçisi Ralamb’ın İstanbul Ziyareti ve Resimleri 1657-1658, Çev. Ali Özdamar, s. 196–265, İstanbul, Kitap Yayınevi, 2003.
RENDA Günsel, Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı 1700-1850, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, C.17, Ankara 1977.
RENDA Günsel, Ankara Etnografya Müzesindeki Minyatürlü Yazma ve Albümler, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1980.
RENDA Günsel, “17. Yüzyıldan Bir Grup Kıyafet Albümü”, 17. Yüzyıl Osmanlı Kültür ve Sanatı, 19-20 Mart 1998 Sempozyum Bildirileri, s. 153-178, İstanbul, 1998.
ÜNVER Süheyl, Geçmiş Yüzyıllarda Kıyafet Resimlerimiz, Ankara, Türk Tarih Kurumları Yayınları/Yedinci Dizi, 2000.