Sevil BÜYÜKALAN FİLİZ, Yıldız KANLI, İlksen ÜSTÜNDAĞ, Birgül DEMİRCAN

ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISI: ANKARA HÜSEYİN GAZİ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ ÖRNEĞİ

Bu makalenin temel amacı İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısını ölçmektir. Bu bağlamda kuramsal kısımda literatür taramasına başvurulurken bulgular için odak grup görüşmesi yapılmış, sekiz kız sekiz erkek olmak üzere toplam on altı İmam Hatip Lisesi öğrencisine açık uçlu sorular sorularak veriler elde edilmiştir. Bu verilere göre, çalışma grubundaki öğrenciler, kız çocuklarının okullaşması/kadının eğitimi ve kadının çalışma hayatındaki varlığına olumlu yaklaşmaktadır. Ancak öğrencilerin eğitim branşı ve iş seçimi konusunda cinsiyet ayrımına gittikleri görülmektedir. Kadının siyasi temsili, liderlik özelliği, kadın-erkek rol ve sorumluluklarındaki ayrım, kadının aile içindeki karar mekanizmasına etkisi ve geleneksel kalıp yargılar konusunda ise öğrenciler arasında zıt görüşler tespit edilmiştir. Toplumsal cinsiyete ilişkin geleneksel kalıp yargıların sembolü haline gelen bir takım atasözü ve deyimleri yorumlayan öğrencilerin çoğu bu deyişleri saçma olarak değerlendirirken; aile içindeki ekonomik kararlar veya evin geçimi konusunda geleneksele daha yakın yanıtlar vermiş ve erkeğe daha fazla ekonomik sorumluluk yüklemiştir. Sonuç olarak çalışma grubuyla yapılan görüşmeden elde edilen verilere göre İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algıları ne tamamen geleneksel ne de tamamen modern olarak değerlendirilebilmiştir. Görüşme yapılan çalışma grubundan yola çıkıldığında İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısının değişime açık bir profil sergilediği söylenebilir. Dolayısıyla eğitimde toplumsal cinsiyet ayrımını ortadan kaldırmaya yönelik bir takım düzenlemelerin, öğrencilerin algılarını değiştirebileceği görülmektedir. Bu değişim kadına yönelik olumsuz geleneksel yargı ve algının yıkılması yönünde etkili olacaktır.

SOCIAL GENDER PERCEPTION OF SECONDARY EDUCATION ANATOLIAN İMAM HATİP STUDENTS: ANKARA HÜSEYİN GAZİ ANADOLU İMAM HATİP HIGH SCHOOL EXAMPLE

The main aim of this article is to measure the gender perception of the students of Imam Hatip High School. In this context, focus group interview was made on the findings in the theoretical section, while open- ended questions were asked to a total of sixteen Imam Hatip High School students, including eight girls and eight males. According to this, the students in the study group are positively approaching the existence of girls' schooling / women's education and women's working life. However, it is seen that students are going to gender discrimination about education branch and job selection. Women's political representation, leadership, discrimination between women and men roles and responsibilities, influence on women's decision-making within the family, and opposition between students on traditional pattern judgments. While many of the proverbs that have become symbols of traditional stereotypes about social sex and the students who interpret the idioms consider these idioms as absurd, has traditionally responded more closely to economic decisions within the family or to home living and has placed more economic responsibility on the man. As a result, the gender perceptions of the students of the Imam Hatip High School could be evaluated neither as completely traditional nor as totally modern, according to the interview obtained with the working group. It can be said that when the way out of the working group, the gender perception of the students of Imam Hatip High School shows a clear profile. Therefore, it seems that a number of regulations aimed at lifting gender discrimination in education can change students' perceptions. This change will be effective in destroying negative traditional judgments against women.

PDF

___

Adak, S. (2016). Siyaset ve Toplumsal Cinsiyet. F. Saygılıgil içinde, Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları (s. 17-33). Ankara: Dipnot.
Arık, E. (2016). Erkeklik Çalışmaları. F. Saygılıgil içinde, Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları (s. 231- 249). Ankara: Dipnot.
Aydın, M. Z. (2015). Dünden Bugüne İmam-Hatip Liseleri. Eğitime Bakış.
Batur, Zekerya (2011), “Atasözü ve Deyimlerde Kadın ve Kadının SosyoPsikolojik Özellikleri”, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3): 577-584.
BBC. (2017, Ekim 11). Grafiklerle: Türkiye'de kız çocuklarının eğitim hayatına katılımı. Mayıs 18, 2018 tarihinde BBC Türkçe: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-41581524 adresinden alındı
Cansız Aktaş, M. (2014). Nitel Veri Toplama Araçları. M. Metin içinde, Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (s. 337-371). Ankara: Pegem.
Çokluk, Ö., Yılmaz, K., & Oğuz, E. (2011). Nitel Bir Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 95-107.
Dökmen, Z. Y. (2010). Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi.
Filiz, S., & Gözelyurt, K. (2017). Meslek Lisesi Öğretmenlerinin Meslek Alanları Açısından Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Dair Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 239-264.
Genç, F. (2015). 2023 ve 2071 Türkiye’sinde İmam-Hatip Liseleri. Eğitime Bakış.
Gökulu, G. ve Furat, M. (2013). Türkiye’de kadınla ilgili kalkınma politikalarının ve projelerinin eleştirel değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1895-1913
Güçlü, M.(2015) “Türkiye’ dedeğerler Eğitimi Konusunda Yapılan Araştırmalar”.The Journal of İnternational Social Research ,vol.8,pp.693-705.
Gümüşoğlu, F. (2016). Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet 1928'den Günümüze. İstanbul: Tarihçi.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2013). Günümüzde İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim.
Kağıtçıbaşı, Ç., & Cemalcılar, Z. (2016). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Öcal, M. (2013). Dünden Bugüne İmam Hatip Liseleri. 100. Yılında İmam-Hatip Liseleri (s. 65-104). İstanbul: Dem Yayınları.
Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal Cinsiyet Temelinde Türkiye'de Kadın ve Eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi(33), 93-112.
Özkan, Bülent, Gündoğdu, Ayşe, E., (2011), “Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Türkçede Atasözleri ve Deyimler”, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3): 1133-1147.
Sayılan, F. (2008). Gender and Education in Turkey. S. Wigley, A. M. Nohl, & A. Akkoyunlu Wigley içinde, Education in Turkey (s. 247-270). Berlin: Waxmann.
Sayılan, F. (2012). Antalya Kadın Müzesi. Haziran 1, 2018 tarihinde Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim: http://www.antalyakadinmuzesi.org/dosyalar/dosyalar/toplumsal_cinsiyet_ve_egitim.pdf adresinden alındı
Üstündağ, İ. (2017, Temmuz 30). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Ortaöğretim Düzeyinde Sosyolojik Öğretimi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
World Health Organization. (2017). www.who.int: http://www.who.int/gender-equity- rights/understanding/gender-definition/en/ adresinden alınmıştır
Yörük, A. (2009). Feminizm/ler. Sosyoloji Notları, 63-85.
Zabun, B. (2012). Türkiye’de Sosyoloji Dersi Öğretim Programlarının Amaç ve İçeriklerinin Toplumsal Değişmeye Paralel Olarak Değişimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 157-170.