12 MART 1971 ASKERÎ MUHTIRASI (DARBESİ) VE BUNUN KARŞISINDA YER ALAN 68 KUŞAĞI’NI KONU ALAN BİR ROMAN; 47’LİLER

Füruzan'ın 1974 yılında kaleme aldığı ilk romanı olduğu 47'liler aslında 12 Mart 1971 askerî darbesinin tutuklamalarını konu alır. Bu nedenle 47'liler bir roman olmanın da ötesinde yakın tarihimizin önemli bir dönemini aydınlatan eserlerin başında gelir. 47'liler aslında 1947 doğumlu bir neslin değil, 68 Kuşağı'nın bir romanıdır; çünkü yazar bu romanında Türkiye'deki 68 öğrenci olayları ve bu olayların arkasından gelen 12 Mart askerî darbesinden sonra bahsi geçen eylemlere katılanların maruz kaldıkları işkence olaylarını konu edinir. Füruzan, romanını 12 Mart askerî darbesini anlatan diğer romanlarından ayırmak ve böylelikle kategorize edilmekten kurtarmak için 68 Kuşağı'nın doğum tarihini ön plana çıkarır. Yazar romanını nesillerin doğum tarihleriyle değil tarihî bir kesitte oynadıkları önemli rollerle adlandırır. Örneğin, Anadolu idealizmini ön plana çıkaran 1940'lı kuşak, siyasal bölünmeyi yaşayan ve köye yönelen 1950'li kuşak, siyasi cephelere bölünen 1970'li kuşak ve bireyselliğe yönelen 1980'li kuşak böyledir. Füruzan romanını 68 Kuşağı üzerine yapılan ve daha çok bu kuşağı idealize eden gündelik, basit, romantik ve popülist tartışmalardan 47'liler ismiyle uzak tutmak ister. Roman, 12 Mart 1971'deki askeri darbe esnasında yakalanan, arkadaşları ile birlikte birçok işkencelere maruz kaldıktan sonra serbest bırakılınca Teşvikiye'deki apartman dairelerinde kalmaya başlayan Emine Semra Kozlu'nun tutuklu olduğu sırada kendine yapılan işkenceleri geriye dönüşle hatırlaması ile başlar. Aslında roman Emine Semra Kozlu üzerinden bütün 68 kuşağının bir askeri darbeden sonra yaşadıkları trajik serüveni anlatır. Füruzan 47'liler isimli romanında 68 Kuşağı sol ideolojiye sahip siyasi örgütlenmeleri oldukça yoğun ve detaylı olarak işlemiştir. Bu noktada 47'liler âdeta 68 Kuşağı sol ideoloji örgütlenmesinin bir panoramasıdır. Bununla birlikte romanın yazarı Füruzan, sadece bu örgütlenmeyi göstermekle kalmaz aynı zamanda 68 Kuşağı'nın ideallerini, yapmak istediklerini, yaptıklarını, eylemlerini ve hayal kırıklıklarını da çözümlemeye, irdelemeye çalışmıştır. 47'liler romanında da diğer 12 Mart 1971 askeri darbesini anlatan romanlarda olduğu gibi darbeden sonra mahkûm edilenlere yapılan işkenceler önemli yer tutar. Füruzan'ın 47'liler romanında da, 12 Mart Muhtırası'yla birlikte 68 Kuşağı'nda sol örgütlenmeler içerisinde bulunanlar suçlarına göre kovuşturmaya uğrar, mahkûm edilir ve sorgulamaya tabi tutulurlar. İşte romanda konu edilen işkenceler bu sorgulama esnasında meydana gelmektedir

THE MILITARY COUP OF 12TH MARCH OF 1971 AND A NOVEL ABOUT THE GENERATION OF 68 AGAINST THIS COUP: THOSE BORN IN 47’

Füruzan’s first novel Those Born in 47’ written in 1974 is actually about the arrests of 12th March of 1971 military coup. For this reason Those Born in 47’ is more than just a novel, it is an eminent work elucidating an important period of our recent history. In fact Those Born in 47’ is not a novel about the people born in 1947, but the novel of 68 generation; as the author describes the student protests of 1968 and the torture incidents of those who participated in the demonstrations followed by 12th March of military coup. In order to separate her novel from the other novels portraying March 12 military coup and save it from being categorized as such, Füruzan brings to the foreground the date of birth of 68 generation. The author names her novel after the prevailing roles, generations played in a historical period rather than their dates of birth. For instance, generation of 1940’s puts forward Anatolian idealism, generation of 1950’s experiences political separation and has an inclination to the country, generation of 1970’s is politically divided, and generation of 1980’s is individualistic. Füruzan by naming her novel Those Born in 47’, wants to keep it away from everyday simple, romantic and populist debates that idealize the generation of 68. The novel opens with the recollections of Emine Semra Kozlu of the tortures while being detained during the military coup of 12th March of 1971. Emine Semra lives in the apartment in Teşvikiye upon her release following plentiful tortures she has been subjected to with her friends. In fact the novel tells the tragic adventure experienced by the whole the generation of 68 after the military coup through Emine Semra Kozlu. Füruzan quites intensively describes in detail leftist political organizations of the generation of 68 in her novel Those Born in 47’. At this point the novel is like a panorama of the leftist organization of the generation of 68. However the author does not confine herself to the description of this organization only, she also tries to analyze and explore ideals, plans, actions and frustrations of the generation of 68. Similarly to the other novels describing the military coup of 12thMarch of 1971, the tortures of the sentenced following the coup hold a distinctive place in Those Born in 47’. In the novel people involved in leftist organizations of generation 68 are prosecuted, convicted and interrogated according to accusations made against them after the 1971 Turkish military memorandum. The tortures depicted in the novel take place during these interrogations

___

  • Başcı, Pelin, (2010) “12 Eylül’ü Konu Alan Filmlerde Karşı Anlatı Olarak Ses ve Hafıza”, Mülkiye Cilt: XXXIV, Sayı: 268, s. 147-183
  • Belge, Murat, (1976). “12 Mart Edebiyatına Genel Bir Bakış”. Birikim Sayı: 12, 8-16.
  • Belge, Murat. (1998), Edebiyat Üstüne Yazılar, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Çalışkan, Uğur, (2016), “Bellekten Beklentiler: Eleştirinin Darbe Romanlarına Tanıklığı”, Monograf, Sayı 5, s. 10-35
  • Füruzan, (2000), 47’liler, , İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
  • Şen, Nurcan-Şen, Cafer, “Füruzan’ın Eserlerinde Karnavalımsı Bir Mekân Olarak İstanbul”, Turkish Studies, İnternationel Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Sayı 4/8, 2009, p. 2129-2140,
  • Toker, Hülya Göğercin, (2014), “Siyasi ve Edebi İktidara Tanıklık Edebiyatı ile Direnmek: O Hep Aklımda”, Monograf, Sayı 1, s. 39-65
  • Yalçın, Alemdar, (2003), Siyasi ve Sosyal Değişmeler Açısından Türk Romanı (1946-2000), Ankara, Akçağ Yayınları.