ÖZEL OKUL ÖĞRETMENLERİNİN ÖRGÜTSEL GÜVEN VE ÖRGÜT KÜLTÜRÜ DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Gelişen dünyada bütün alanlarda olduğu gibi toplumsal örgütlerde de çeşitli gelişmeler meydana gelmektedir. Bu çerçevede, toplumsal örgütlerin başarılı olup varlıklarını sürdürebilmelerinde birçok faktör rol oynamaktadır. Bu faktörler içinde örgütsel güven ve örgüt kültürü önemli bir yere sahiptir. Örgütün istenilen hedeflere eksiksiz olarak ulaşabilmesi, sosyal bilimlerde önemli bir yere sahip olan bu kavramların örgütsel süreçlerinin ortaya çıkarılması, örgütler için önem arz eden bir durumdur. Bu araştırmanın temel amacı; özel okul öğretmenlerinin örgütsel güven ve örgüt kültürüne ilişkin görüşlerini ortaya koymak ve değişkenler ile ilgili katılımcı görüşlerinde ortaya çıkan ilişki düzeyini belirlemektir. İlişkisel tarama modelinde hazırlanan araştırma; 2017-2018 eğitim öğretim yılında Bolu ve Düzce il merkezlerinde özel okullarda çalışan öğretmenler üzerinde uygulanmıştır. Araştırmanın örneklemini bu okullarda çalışan 235 öğretmen oluşturmuştur. Bu araştırma ile ilgili nicel veriler Yılmaz (2005) tarafından geliştirilen Örgütsel Güven Ölçeği (ÖGÖ) ve Terzi (2005) tarafından geliştirilen Örgüt Kültürü Ölçeği (ÖKÖ) ile toplanmıştır. Araştırma verileri; özel okul öğretmenlerinin örgütsel güven düzeylerinin “tam katılıyorum”, örgüt kültürü düzeylerinin ise “sık sık” düzeyinde olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin örgütsel güvene ilişkin görüşlerinde tüm değişkenlerde (cinsiyet, eğitim düzeyi, okul türü, kıdem, yaş) anlamlı bir fark görülürken; örgüt kültüründe ise sadece eğitim düzeyinde anlamlı bir fark görülmüş, cinsiyet, okul türü, yaş ve kıdem değişkenlerinde anlamlı bir fark görülmemiştir. Öğretmenlerin örgütsel güven ve örgüt kültürü algı düzeyleri arasında yüksek derecede pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL RELATIONSHIP AND ORGANIZATION CULTURE LEVELS OF PRIVATE SCHOOL TEACHERS

In the developing world, as in all areas, various developments take place in social organizations. In this context, many factors play a role in the success of social organizations to sustain their existence. Within these factors, organizational trust and organizational culture have an important place. It is an important situation for organizations to develop these concepts which have an important place in social sciences by revealing their organizational processes. The main purpose of the research; to reveal the views of private school teachers on organizational trust and organizational culture and to determine the level of the relationship that arises in the views of the participants. Research in the relational survey model; In the 2017-2018 academic year, it was applied to teachers working in private schools in Bolu and Düzce city centers. The sample of the study consisted of 235 teachers working in these schools. In this study, Quantitative data were collected by Organizational Trust Scale developed by Yılmaz (2005) and Organizational Culture Scale developed by Terzi (2005). Research data show that the level of organizational trust of private school teachers is “fully agree” and the level of organizational culture is “frequently”. There was a significant difference in all variables (gender, education level, type of school, seniority, age) in teacher’s opinions on organizational trust, but in the organizational culture there was a significant difference only at the level of education and there was no significant difference in school type, age, seniority variables. It was found that there was a high positive relationship between teachers' organizational trust and organizational culture perception levels.

PDF

___

Ağlargöz, O. (2012). Yönetim bilimi-1. Besler, S. ve Oktal, Ö. (Ed.), Örgütleme, 44-71. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Akyüz, Y. (2001). Türk eğitim tarihi (Başlangıçtan 2001’e) (8. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
Akyüz, Y. (2004). Türk eğitim tarihi (Başlangıçtan 2001’e) (9. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Altunel, A. T. (2015). Örgütsel Güven Düzeyi İle Örgütsel Adanmışlık Düzeyi Arasındaki İlişki: Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
Arlı, D. (2011). Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Örgüt Kültürü Algıları ve Örgütsel Güven Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Arslan, M. M. (2009). Teknik ve endüstri meslek lisesi öğretmenlerinin örgütsel güven algıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 274-288. 25/07/2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/63238 adresinden alınmıştır.
Ay, M. H. (2014). Okul Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Düzeyleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Güven Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Ayduğ, D. (2014). İlkokulların Örgüt Sağlığı İle Öğretmenlerin Örgütsel Güven Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Baier, A. C. (1986). Trust and antitrust. Ethics. The University of Chicago Press,Vol.96 (No. 2), 231- 260. 18/12/2018 tarihinde https://www.jstor.org/stable/2381376 adresinden alınmıştır.
Bakan, İ., Büyükbeşe, T. ve Bedestenci, H. C. (2004). Örgüt sınırlarının çözümünde örgüt kültürü teorik ve ampirik yaklaşım. İstanbul: Aktüel Yayınları.
Balaban, Y. (2014). Resmi Özel Eğitim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerinin Okul Kültürü Algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Balcı, A. (2001). Etkili okul ve okul geliştirme. Ankara: Pegama Yayıncılık.
Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler (10.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Barth, R. S. (2002). The culture builder. Educational leadership. 21/06/2018 tarihinde http://www.ascd.org/publications/educational- leadership/may02/vol59/num08/The-CultureBuilder.aspx adresinden alınmıştır.
Bil, E. (2018). Ortaöğretim Okullarının Öğrenen Örgüt, Örgütsel Güven ve İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bökeoğlu, Ö. Ç. ve Yılmaz, K. (2008). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güven Hakkında Öğretmen Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, (54), 211-233.
Brown, A. (1995). Organisational culture. (2nd ed). Pitman Publishing.
Çelik, V. (2000). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
Çelik, V. (2012). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Akademi
Çevik, M. S. (2016). Örgüt Kültürünün Yabancılaşma Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
Çintay, H. (2013). Meslek Liselerinde Öğretmenlerin Örgütsel Güven Algıları: İzmir İli Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Demircan N. ve Ceylan A. (2003). Örgütsel Güven Kavramı Nedenleri ve Sonuçları. Celal Bayar Üniversitesi Dergisi,10 (2), 139-150.
Demirtaş, Z. (2010). Liselerde okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 208-223. 25/07/2018: tarihinde http://sbed.mku.edu.tr/article/view/1038000599/1038000391 adresinden alınmıştır.
Dinç, S. (2007). Örgütsel Güven Yaratmada Örgüt Kültürünün Rolü. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Dinçer, Ö. (1998). Stratejik yönetim ve işletme politikası. İstanbul: Beta Yayınları.
Doğan, S. (2010). Okul Müdürlerini Okul Kültürünü Gerçekleştirme Düzeyleri (İstanbul -Kâğıthane İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Eren, E. (2012). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
Ergül, E. B. (2009). Ortaöğretim kurumlarında örgüt kültürü ve iş değerleri arasındaki ilişki (Üsküdar ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Güçlü, N. (2003). Örgüt kültürü. Kırgızistan Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 147- 159.
Güleryüz, D. G. (2017). Öğretmenlerin Örgütsel Güven Seviyeleri ve Motivasyon Seviyeleri İlişkisinin İncelenmesi (Bursa İli Nilüfer İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Güney, S. (2007). Yönetim ve organizasyonun bazı temel kavramları. Güney, S. (Ed.), Yönetim ve organizasyon (25-57). Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
Himmetoğlu, B. (2014). İlkokullardaki Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Kültürü İle Yöneticilerin Çatışma Yönetimi Stilleri Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Hoy, W. K. ve Miskel, C. (2010). Eğitim yönetimi. (Çeviren: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. İnce, M., Bedük, A. ve Aydoğan, E. (2004). Örgütlerde takım çalışmasına yönelik etkin liderlik nitelikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 423-446.
İpek, C.(2012). Öğretmen algılarına göre ortaöğretim kurumlarında örgütsel kültür ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3), 399-434.
Kalkan, F. (2015) İlköğretim Okullarında Mesleki Öğrenme Topluluğu İle Bürokratik Yapı Ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karabıyık, H. (2011). İlköğretim Öğretmenlerinin Okula İlişkin Örgütsel Güven Algı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Bakımından İncelenmesi (Diyarbakır İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
Kaya, H. (2008). Kamu ve özel sektör kuruluşlarının örgütsel kültürünün analizi ve kurum kültürünün çalışanların örgütsel bağlılığına etkisi. 25/07/2018 tarihinde https://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/155/08.pdf adresinden alınmıştır.
Keçeci Kurt, S. (2012). Osmanlı Devleti’nde Türklerin açtığı özel mektepler. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9 (19), 105-12. 25/07/2018 tarihinde http://sbed.mku.edu.tr/article/view/1038000315 adresinden alınmıştır.
Keskin, B. (2014). Kilman ve Quinn & Cameron Modeline Göre Örgüt Kültürü ile İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Koşar, S. (2008). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Yönetimde Gücü Kullanma Stilleri İle Örgüt Kültürü Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Krejcie, R. V., Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement. (30), 607-610.
Küçükçayır, N. ve Cemaloğlu, N. (2017, Mayıs). Türkiye’de geçmişten günümüze özel okullar ve uygulanan politikalar üzerine bir araştırma. 12. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi, Başkent Üniversitesi, Ankara.
MEB, (2012). Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği. 21/06/2018 tarihinde6162448_Yzel_YYretim_kurumlarY_yYnetmeliYi.pdf adresinden alınmıştır.
MEB, (2017). Milli Eğitim Bakanlığı 2017 Performans Programı. 21/06/2018 tarihinde 30154029_2017_YYlY_Performans_ProgramY.pdf adresinden alınmıştır.
Memduhoğlu, H. B. ve Zengin, M. (2011). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güvene İlişkin Öğretmen Görüşleri. YYÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi. 8 (I), 211-217. 21/06/2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/146259 adresinden alınmıştır.
Millî Eğitimle İlgili Söylev ve Demeçler. (1946). Cilt 1. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
Nooderhaven, N. G. (1992). Trust and interfirm relations. European Association for Evolutionary Political Economy Conference sunulan bildiri.
Önsal, A. (2012). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri İle Okul Kültürü Arasındaki İlişki (İstanbul İli Anadolu Yakası Örneği).Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özbek, N. (2000). Türkiye’deki yabancıların öğrenim ve öğretim özgürlüğü. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları.
Özdemir, A. (2006). Okul kültürünün oluşturulması ve çevreye tanıtılmasında okul müdürlerinden beklenen ve onlarda gözlenen davranışlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 411-433. 27/07/2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/256360 adresinden alınmıştır.
Özek, B. Y. (2016). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Algıladıkları Örgütsel Destek İle Örgütsel Güven Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özkaya, N. (1993). Özel eğitim kurumlarının eğitim sistemimizdeki ve sosyo-ekonomik yapı içindeki yeri. Türkiye ve dünyada özel eğitim kurumlarının yeri ve önemi (14 Ekim 1992- Seminer). İstanbul: İTO Yayınları, 7-22.
Öztürk, N. (2015). Eğitim Örgütlerinde Örgüt Kültürü Ve Öğretmen Liderliği: Lider-Üye Etkileşiminin Aracılık Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Polat, S. ve Taştan, M. (2009).Yükseköğretim öğrencilerinin öğretim elemanlarına olan güven düzeyi ve akademik başarıları arasındaki ilişki. e-Journal of New World Sciences Academy. 4(2), 558- 574. 23/07/2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/185954 adresinden alınmıştır.
Samancı, G. (2007). Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
Solomon, R. C. ve Flores, F. (2001). İş dünyasında, politikada, ilişkilerde ve yaşamda güven yaratmak. (Kardam, A, Çev.) İstanbul: Mess Yayınları.
Süzer, E. (2010). Genel Lise, Anadolu Lisesi ve Meslek Liselerinde Örgüt Kültürü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Şimşek, A. (2014).Okul Yöneticilerinin Örgüt Kültürü Algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
Taylor, R. G. (1989). The role of trust in labor-management relations. Organization Development Journal, 7(1), 85-89.
T.C. Resmî Gazete (2002, Ağustos). Sayı: 24841. 21/06/2018 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2002/08/20020809.htm adresinden alınmıştır.
TC. 1961 Anayasası. 21/06/2018 tarihinde http://www.anayasa.gen.tr/1961ay.htm adresinden alınmıştır.
TC. 1982 Anayasası. 21/06/2018 tarihinde http://www.anayasa.gen.tr/1982ay.htm adresinden alınmıştır.
TEDMEM (2016). 2016 Eğitim Değerlendirme Raporu. 21/06/2108 tarihinde https://tedmem.org/yayin/2016-egitim-degerlendirme-raporu adresinden alınmıştır.
Terzi, A. R. (1999). Özel ve Devlet Liselerinde Örgüt Kültürü. Yayımlanmış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Terzi, A. R. (2005). İlköğretim Kurumlarında Eğitim Kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (43), 423-442.
Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (2018). 21/06/2018 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
Tüzün, İ. K. (2007). Güven, örgütsel güven ve örgütsel güven modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 93-118.
Umar, S. (2015). Ortaokul Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri İle Örgüt Kültürü Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Konya İli Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mevlana Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Uygun, S. (2003). Türkiye’de dünden bugüne özel okullara bir bakış (Gelişim ve Etkileri). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36 (1-2).
Uzkurt, C. (2008). Yenilik Yönetimi ve Yenilikçi Örgüt Kültürü. İstanbul: Beta Yayımcılık
Yaprak Kaya, Ö. (2015). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Yavuz, Y. ve Yılmaz, E. (2012). Resmi ve özel ilköğretim okullarının okul kültürü üzerine öğretmen ve öğrenci görüşleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports- Science Education, 1(3), 76-90.
Yıldız, K. (2013). Öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel güven algıları. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13(1), 289-316.
Yılmaz, E. (2005).Okullarda Örgütsel Güven Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 14, Konya.
Yılmaz, E. (2006). Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Yorgancı, A. E. (2016). Sınıf Öğretmenlerinin Kişilerarası Öz Yeterlik Algıları ile Örgütsel Güven Algılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ