OKUL ÖNCESİNE YÖNELİK HAREKETLİ MASAL KİTAPLARI İLLÜSTRASYONLARININ TASARIMI VE BİR MASAL KİTABI UYGULAMASI

Hareketli masal kitaplarının, çocukların bilişsel yeteneklerini olumlu yönde geliştirerek, yaratıcı hayal gücünü zenginleştirip kitap sevgisini oluşturarak, çevresiyle daha kolay iletişim sağlamasına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Çocuk gelişimi için bu denli önemli olduğu düşünülen hareketli kitapların illüstrasyon tasarım özellikleri incelenerek örnek bir masal kitabının hazırlanması araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu çalışma; konu ve kullanılan illüstrasyon açısından Türk kültürüne ait ögeleri içerisinde barındıran bir temayla, okul öncesi dönem çocukları için bir uzman tarafından Türkiye’de hazırlanmış ilk hareketli kitaplardan biri olma açısından da önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırmada, 2011-2017 yılları arasında okul öncesi dönem çocuklarına yönelik telif hakkı satın alınıp yayınlanan yedi ayrı hareketli masal kitabına yer verilmiştir. Belirlenen hareketli masal kitaplarından altısı yerli yayınevleri tarafından yayın hakları satın alınıp Türkçeye çevrilen yabancı kitapları oluşturmaktadır. Yedinci kitap ise, her aşaması Türkiye’de hazırlanmış ve Türk Kültür ögelerini içinde barındıran yerli hareketli masal kitabı olarak çalışmaya dahil edilmiştir. İllüstrasyon ve hareketli parçalar bakımından iyi tasarlandığı ya da tasarım sorunlarının olduğu düşünülen yedi hareketli masal kitabının analizi, araştırmaya anlamlı bir boyut katabileceği düşünülüp çalışma kapsamına dahil edilmiştir. Araştırma dahilinde tez konusuyla ilgili; yurt içi ve dışı basımlı üç boyutlu hikaye kitapları, dergi, makale, yurt içi ve yurt dışı tez, bildiri, kitap ve internet kaynaklarından faydalanılarak veriler elde edilmiştir.Araştırmada; Türkiye’de pek fazla gelişim gösterememiş ama yurtdışında oldukça zengin bir tarihi geçmişi olan hareketli masal kitaplarının yapımı ve illüstrasyon tasarım özellikleri incelenmektedir. Bu doğrultuda, araştırmanın sonucunda üç boyutlu ve hareketli bir masal kitabı hazırlanmıştır. Araştırmacı tarafından tasarlanan hareketli ve 3 boyutlu masal kitabının grafiksel olarak iç ve dış yapı tasarım özelliklerinin, okul öncesi çocukların düzeyine uygunluğu, araştırmacı tarafından belirli ölçütler dikkate alınarak geliştirilen uzman değerlendirme formu ile tespit edilmiştir. Bu kapsamda iki Grafik Tasarım alan uzmanının görüşlerine başvurularak, tasarlanan masal kitabının iç yapı özelliklerini “tema, konu, kahramanlar, plan ve üslup” açısından ve dış yapı özelliklerini “kitabın boyutu, sayfa düzeni, harfler, illüstrasyonlar ve kapak (kâğıt, cilt)” açısından uygun değil, biraz uygun, uygun ve tamamen uygun şeklinde değerlendirmeleri istenmiştir. Alan uzmanları tarafından yapılan değerlendirmenin sonucu, tasarlanan hareketli ve 3 boyutlu masal kitabının grafiksel olarak iç ve dış yapı tasarım özelliklerinin okul öncesi çocukların düzeyine uygun olduğunu ve tasarım açısından güvenilir sonuçlar verdiğini göstermiştir. Hareketli masal kitapları, okul öncesi dönem çocuklarının hem bilişsel hem de fiziksel gelişimlerine olumlu anlamda katkı sağlayacağı, ayrıca eğitim ve öğretim için ideal interaktif bir materyal olacağı elde edilen bulgularla belirlenmiştir.

DESIGNING ILLUSTRATED POP UP BOOKS FOR PRESCHOOL CHILDREN AND A POP UP BOOK DESIGN

It is thought that animated fairy tale books will help children to develop easier communication with their environment by improving their cognitive abilities in a positive way, enriching creative imagination and creating a love of books. The main aim of the study is to prepare a sample fairy tale book by examining the illustration design features of animated books thought to be so important for child development. This work; in terms of the problem and the illustration of elements of Turkish culture in hosting a theme, by an expert for preschool children in terms of being one of the first movable books were written in Turkey is thought to be important. In the research, between the years 2011- 2017, seven different animated story books were purchased and published for the preschool children. Six of the identified animated fairy tale books are foreign books which are purchased by domestic publishing houses and are translated into Turkish. The seventh book, prepared in every stage of Turkey and the Turkish hosts in their native cultural elements were included in the study as animated tale book. The analysis of seven movable fairy tales, which are thought to be well designed or have design problems in terms of illustration and animated parts, are included in the study considering that they can add a significant dimension to the research. In relation to the thesis topic; domestic and foreign printed three-dimensional story books, magazines, articles, domestic and international dissertations, papers, books and data were obtained by using the internet resources.In the study, the construction and design characteristics of animated storybook illustration with a rich history abroad are examined, which does not show much development in Turkey. As a result of this study, a three-dimensional and mobile tale book was prepared. The feasibility of the internal and external design features of the animated and 3D story book designed by the researcher was determined by the expert evaluation form which was developed by the researcher taking into consideration the specific criteria. In this context, two Graphic Design field experts were asked to refer to the ideas of the designed interior design of the fairy tale book "theme, subject, heroes, plan and style" and in terms of the external structure characteristics "book size, page layout, letters, illustrations and cover (paper, skin)" in terms of a suitable, appropriate and completely appropriate. The results of the evaluation by the field experts showed that the design of the animated and 3-dimensional tale book is in accordance with the level of pre-school children's graphic design and gives reliable results in terms of design. Animated fairy tale books were determined with the help of the findings that it would contribute positively to both cognitive and physical development of preschool children and also to be an interactive material ideal for education and training.

PDF

___

Albayrak, H. (2000). Selçuk Üniversitesi anaokulu/anasınıfı öğretmenliği el kitabı. İstanbul: Haziran Yayınları.
Alpöge, G. (2003). Çocuk edebiyatının çocuk gelişimine katkısı. Çoluk Çocuk, 24, 32-33.
Aslan, C. (2006). Çocuk yazınında mizah kullanımının bilişsel, duyuşsal ve toplumsal yönden önemi. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulan bildiri. Ankara: Ankara Üniversitesi. Erişim adresi: http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/840.pdf
Baker, L., Scher, D. ve Mackler, K. (1997). Home and family influences on motivations for reading. Educational Psychologist, 32, 69-82. doi: 10.1207/s15326985ep3202_2
Balat, G., Kılıç, Z., Değirmenci, Ş. ve Ünsal, F. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarında yer alan temel kavramların incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Doi: 10.21764/maeuefd.319461
Becker, G. S. (1974). A theory of social ınteractions. Journal of Political Economy 82 (6), 1063- 1093. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/1830662?seq=1#metadata_info_tab_contents
Ciravoğlu, Ö. (2000). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Esin Yayınevi.
Çiftçi, F. (2013). Çocuk edebiyatında yaş gruplarına göre kitaplar ve özellikleri. Muş: Alparslan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Anemon. 1 (1), 125-137. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/anemon/article/view/5000106986/5000100020
Dağlıoğlu, H. E. ve Çakmak, Ö. Ç. (2009). Okul öncesi çocuklarına yönelik yayınlanan hikâye kitaplarının şiddet ve korku öğeleri açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23, 510- 534. Erişim adresi: http://tk.org.tr/index.php/TK/article/view/505/498
Demiral, Ö. (1986). Okul öncesi döneminde fen ve doğa çalışmaları. Ya-pa 4. Okul Öncesi Eğitimi Yaygınlaştırma Semineri. Ankara: Ya-Pa Yayınları.
Dilidüzgün, S. (2003). Çocuk edebiyatı ve eğitsel özellikleri. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Erdal, Kelime, Celepoğlu, Ayşegül, Kılıç, Yasin, Arıcı, Ali Fuat ve Kara, Ruhi. (2007). Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı. Ö. YILAR, L. TURAN, (ed.). Ankara: Pegem Akademi: 67-200.
Gönen, Mübeccel (2009). 2000-2008 Yılları Arasında Yayınlanan Resimli Çocuk Kitaplarının İçerik Resimleme ve Fiziksel Özelliklerinin İncelenmesi. SAĞLIK, GELİŞİM ve EĞİTİMDE ÇOCUK (1): 363.
Gönen, M., Uludağ, G., Tanrıbuyurdu, Fındık, E. ve Tüfekçi, E. (2014). 0-3 Yaş çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarının özelliklerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 29(1), 126-139. Erişim adresi: http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1959-published.pdf
Güleç, Çakmak, H. ve Geçgel, H. (2006). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Kök Yayıncılık.
Güzel, B. ve Kurtulan, B. (2017). Erken Çocukluk Dönemi (4-7 Yaş) Bilişsel Beceriler İle Sosyal Beceriler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies. Fall2017, 12 (28): 381-408. doi. 10.7827/TurkishStudies
Kaptan, S. (2006). Ders kitaplarında görsel düzen. Ö, Demirel ve K. Kıroğlu (Ed.) Konu alanı ders kitabı incelemesi (s. 153-154) içinde. Ankara: Öğreti Yayınları.
Karakaş, A. (2010). Anonim Türk halk edebiyatı ürünlerinden bilmecenin çocuk edebiyatına katkıları. Karadeniz Dergi, 2, 44-52.
Kiefer, B. Z., Hepler, S. I., Hickman, J., ve Huck, C. S. (2007). Charlotte huck's children's literature. Mc Graw-Hill Companies.
Koca, E. (2014). Okul öncesi dönemde kitap ve çocuk kitapları. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
Leech, K. A. ve Rowe, M. L. (2014). A comparison of preschool children’s discussions with parents during picture book and chapter book reading. First language, 34, 205–226.
İpek Yükselen, A. ve Bencik Kangal, S. (2011). Resimli Çocuk Kitaplarının Renk Kavramı Kazanımı Üzerine Etkisinin İncelenmesi. III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulan bildiri. Ankara: Ankara Üniversitesi.
Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul öncesi eğitim programı (36-72 Aylık çocuklar için), Ankara.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expveed sourcebook, (2nd Edition). California: SAGE Publications
Oğuzkan, A. F. (2001). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Özyar, G. S. (2012). Okuma becerisinin geliştirilmesi ve çocuğun dil-kavram gelişmesi bağlamında Yalvaç Ural'ın çocuk kitapları (Yüksek Lisans Tezi). Yök veri tabanından erişilmiştir (Erişim No. 328585).
Rubin, E. G. K. (2010). Paper engineering: Fold, pull, pop & turn. The smithsonian libraries exhibition gallery, National Museum of American History,Stephen Van Dyk, Cooper‐ Hewitt, National Design Museum Library, Washington, DC.
Sever, S. (2002). Okul öncesi eğitim sürecinin bir oyun gereci olarak tekerleme ve bilmeceler. Z. GÜNEŞ (Ed.). Çocuk Edebiyatı (s.77-98) içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları,
Sever, S. (2015). Çocuk ve edebiyat (8. basım). Ankara: Tudem Yayıncılık.
Şimşek, T. (2016). Okul öncesinde çocuk edebiyatı ve medya. Ankara: Grafiker Yayınları.
Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 6, 30-39. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/spcd/article/view/5000107880/5000100590
Turla, A. (2015). Okul öncesi dönemde çocuk edebiyatı (2. basım). Ankara: Hedef CS Basın Yayın.
Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2011). Çocuk edebiyatı. 3. Baskı. Ankara: Akçağ Basım Yayım Pazarlama.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, N. (2003). Türkiye’ de okul öncesi eğitimi. Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ