ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVRESEL TUTUMLARI: AFYONKARAHİSAR İLİ ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adayları ile sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevresel tutum düzeylerini belirlemek ve çevresel tutum puanlarını bazı değişkenlere göre incelemektir. Bu değişkenler cinsiyet, öğretmen adaylarının bölümleri, öğretmen adaylarının anne ve babalarının eğitim düzeyleridir. Bu çalışmada nicel analiz yöntemlerinden betimsel tarama tekniği kullanılmıştır. Çalışma Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim fakültesi fen bilgisi öğretmenliği ve sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dallarında öğrenim görmekte olan 62’si kadın 20’si erkek olmak üzere toplam 82 gönüllü öğretmen adayı ile yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Şama (2013) tarafından geliştirilen ‘Çevresel problemler için tutum ölçeği’ kullanılmıştır. Bulguları değerlendirmek için aritmetik ortalama, t test ve Kruskall Wallis testleri uygulanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre bu çalışmaya katılan öğretmen adaylarının çevresel tutumları ortalamanın üzerindedir. Buna ek olarak, bulgulara göre çalışmaya katılan erkek öğretmen adaylarının puanları kadın öğretmen adaylarının puanlarından daha yüksektir fakat aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının anabilim dalları karşılaştırıldığında da aralarında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Öğretmen adaylarının anne ve babalarının eğitim durumları göz önüne alınarak yapılan analizler de anne ve babaların eğitim durumları ile öğretmen adaylarının çevresel tutumları arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Çalışma sonunda çalışmada elde edilen bulgulara dayanarak çevre eğitimini içeren derslerin saatlerinin artırılması, uygulama imkanlarının artırılması gibi bazı önerilerde de bulunulmuştur.

ENVIRONMENTAL ATTITUDES OF PRE-SERVICE TEACHERS: A CASE STUDY AT AFYONKARAHİSAR

This study aims to investigate the environmental attitudes of Elementary Science pre-service teachers and Social Studies pre-service teachers in terms of some variables. These variables are gender, departments of pre-service teachers, educational status of pre-service teachers’ mothers and fathers. Descriptive survey design of quantitative research approaches has been used in this study. The study population consists of 82 volunteer pre-service teachers from Education Faculty, Afyon Kocatepe University, Afyonkarahisar. The study data has been collected by using “Attitude scale toward environmental problems” developed by (Şama, 2003). In order to evaluate the findings, arithmetic mean, t test and Kruskall Wallis test are performed. The results of the study indicate that environmental attitudes of pre-service teachers participated in this study are in desired level. In addition, according to findings environmental attitude scores of male participants are higher than female participants however there is not any statistically meaningful difference between them. Also, a meaningful difference between departments of pre-service teachers which are elementary science education and social studies education could not be found. Moreover, when analyzed the effect of educational status of parents of pre-service teachers, there could not be found any meaningful difference among them. At the end of the study, some suggestions are presented in accordance with the results of the study.

PDF

___

Akbaş, T. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarında Çevre Olgusunun Araştırılması. Erzurum: Unpublished Master Thesis Institute of Natural and Applied Sciences, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Akıllı, M., & Genç, M. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Okuryazarlığı Alt Boyutlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 81-97.
Aksu, Y. (2009). Fen ve teknoloji ile sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına yönelik tutumlarının belirlenmese (Burdur ili örneği). Isparta: Unpublished Master Thesis, Graduate School of Natural and Applied Science, Süleyman Demirel Üniversitesi.
Alp, E. (2005). A study on students’ environmental knowledge and attitudes: The effects of grade level and gender. Ankara, Turkey: Unpublished masters’ thesis, Middle East Technical University.
Atasoy, E., & Ertürk, H. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Alan Araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 105-122.
Aydın, F., & Çepni, O. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Karabük İli Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 189-207.
Bradley, J. C., Waliczek, T. M., & Zajicek, J. M. (1999). Relationship Between Environmental Knowledge and Environmental Attitude of High School Students. The Journal of Environmental Education, 30(3), 17-21.
Brewer, C. (2001). Cultivating conservation literacy:“trickle‐ down” education is not enough. Conservation Biology, 15(5), 1203-1205.
Değirmenci, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Kayseri İli Örneği). Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 3, 59-68.
Ek, H. N., Kılıç, N., Öğdüm, P., Düzgün, G., & Şeker, S. (2009). Adnan Menderes Üniversitesinin farklı akademik alanlarında öğrenim gören ilk ve son sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları ve duyarlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1).
Ercengiz, M., Keçeci-Kurt, S., & Polat, S. (2014). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik duyarlılıklarının incelenmesi (Ağrı ili örneği). Ekev Akademi Dergisi, 18(59), 119-132.
Erdoğan, M. (2009). Fıfth grade students’ environmental literacy and the factors affecting students' environmentally responsible behaviours. Ankara: Unpublished PhD Thesisi, Middle East Technical University.
Erol, G. H. (2005). Sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına yönelik tutumları. Denizli: Unpublished Master Thesis, Graduate School of Natural and Applied Sciences, Pamukkale Üniversitesi.
Genç, M., & Genç, T. (2013). The Investigation of Candidate Teachers’ Attitudes towards Environment. Asian Journal of Instruction, 1(1), 9-19.
Güler, E. (2013). İlköğretim 8. sinif öğrencilerinin çevre okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi ve öğrencilerin okuryazarlığı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Adana: Master Thesis, Intitute of Social Studies, Çukurova Üniversitesi.
Gürbüzoğlu-Yalmancı, S., & Gözüm, A. İ. (2011). The investigation of Kafkas University of candidate teachers’ attitudes towards environmental problems with respect to some variables. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1109-1132.
Haktanır, G., & Çabuk, B. (2000). Okulöncesi Dönemindeki Çocukların ÇevreAlgıları. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Karadayı, G. (2005). Ortaöğretim öğretmenlerinin küresel, ulusal ve yerel çevre sorunları hakkındaki görüşleri (Sakarya ili örneği). Ankara: Unpublished Master Thesis, Institute of Educational Sciences, Gazi Üniversitesi.
Karatekin, K., & Aksoy, B. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 1423-1438.
Kaya, E., Akıllı, M., & Sezek, F. (2009). Lise öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının cinsiyet açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(18), 43-54.
Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 917-931.
Liere, K. D., & Dunlap, R. E. (1980). The social bases of environmental concern: A review of hypotheses, explanations and empirical evidence. Public opinion quarterly, 44(2), 181-197.
Malkoç, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının ve bilişsel farkındalık becerilerinin incelenmesi. Ankara: Unpublished Master Thesis, Institute of Educational Sciences, Gazi Üniversitesi.
Orr, D. W. (2004). Earth in mind: On education, environment, and the human prospect. . Island Press.
Öcal, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının belirlenmesi [Determination of the attitudes of prospective social studies teachers towards environmental problems. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 333-352.
Özay-Köse, E. (2010). The factors that affect attitudes towards environment of secondary school students. Journal of Turkish Science Education, 7(3), 198-211.
Özkan, Ö., Tekkaya, C., & Geban, Ö. (2001). Ekoloji Konularındaki Kavram Yanılgılarının Kavramsal Değişim Metinleri İle Giderilmesi. Yeni Bin Yılın Başında Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
Özmen, D., Çetinkaya, A. Ç., & Nehir, S. (2005). Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(6), 330-344.
Polat, S. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Kayseri: Unpublished Master Thesis, Institute of Educational Sciences, Erciyes Üniversitesi.
Polat, S. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Unpublsihed Master Thesis, Institute of Educational Sciences, Erciyes Üniversitesi.
Sönmez, V., & Alacapınar, F. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şahin, N. F., Cerrah, L., Arzu, S. A., & Şahin, B. (2014). Yüksek öğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 113-128.
Şama, E. (2003). Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110.
Şenyurt, A., Temel, A. B., & Özkahraman, Ş. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevresel konulara duyarlılıklarının incelenmesi. S.D.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1), 18-25.
Taycı-Ünal, F. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum, bilgi, duyarlılık ve aktif katılım düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma-(Çorlu Örneği). Tekirdağ: Unpublished Master Thesis, Graduate School of Natural and Applied Sciences, Namık Kemal Üniversitesi.
Tecer, S. (2007). Çevre için Eğitim: Balıkesir ili ilköğretim öğrencilerinin çevresel tutum, bilgi, duyarlılık ve aktif katılım düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Unpublished Master Thesis, Graduate School of Natural and Applied Sciences, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
Teyfur, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin akademik başarılarının ve çevre kulübü çalışmalarının çevreye yönelik tutumlarına olan etkisi (İzmir örneği). Ege Eğitim Dergisi, 9(1), 131–149.
Tuncer, G., Sungur, S., Tekkaya, C., & Ertepınar, H. (2004). Envıronmental attıtudes of the 6th grade students from rural and urban areas: a case study for Ankara. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 167-175.
Webb, P., & Boltt, G. (1990). Food Chain to Food Web: A Natural Progression? Journal of Biological Education, 24(3), 187-191.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9 b.). Ankara: Seçkin.
Yılmaz, Ö., Boone, W., & Andersen, H. (2004). Views of Elementary and Middle School Turkish Students Toward Environmental Issues. International Journal of Science Education, 26(12), 1527-1546.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ