İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME YÖNTEMİ: TÜM TEKNİKLERİ KAPSAYICI BİR DERLEME ÇALIŞMASI

Eğitim sisteminin temel amacı, bireylerde istendik yönde davranış değişikliği oluşturmaktır. Bu değişikliklerin olmasında “öğrenme” kavramı kritik konumda yer almaktadır. Tarihsel süreçte insanın nasıl öğrendiği merak ve araştırma konusu olmuştur. Bu soruya öğretmeöğretme kuramları, yaklaşımları, modelleri, stilleri, ilkeleri, yöntemleri, teknikleri cevap vermek amacıyla kuram ve uygulamada yerini almıştır. İşbirliğine dayalı öğrenme yöntemi de bunlardan biridir. Yapılan literatür taraması sonucunda bazı kaynaklarda işbirliğine dayalı öğrenme yöntemi ile ilgili bir veya birkaç tekniğe ayrıntılı yer verildiğine, bazı kaynaklarda ise tekniklerin geneline yer verilmesine rağmen bunların birkaç cümleyle yüzeysel olarak açıklandığı görülmektedir. Ancak literatürde yer alan ve erişilen kaynaklarda işbirliğine dayalı öğrenme yöntemlerinin / tekniklerinin tamamının bir bütünlük içerisinde ve kapsamlı olarak açıklanmasına ulaşılamamıştır. Derleme niteliğinde olan bu çalışma, işbirliğine dayalı öğrenme yönteminin literatürde yer alan ve kabul gören tüm tekniklerini kapsayıcı ve ayrıntılı bir şekilde ele almak ve tüm tekniklere tek bir çalışma içerisinde ulaşmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle Türkçe ve İngilizce literatürde işbirliğine dayalı öğrenme yönteminin kelime (kavramsal) kökeni ve kullanım şekilleri açıklanmıştır. Öte yandan bu yöntemin en temel öğesi olan işbirlikli veya yüksek işbirlikli öğrenme gruplarının diğer öğrenme gruplarından farklı özelliklerine yer verilmiştir. Ayrıca birden fazla öğrenenin bir araya gelerek oluşturdukları birlikteliğin veya grup çalışmasının işbirliğine dayalı öğrenme olabilmesi için sağlaması (taşıması) gereken temel ilkeler ve bu ilkelerin genel özellikleri vurgulanmıştır. “Birlikte öğrenme”, “işbirliği işbirliği”, “takım-oyun-turnuva”, “takım/küme destekli bireyselleştirme”, “grup araştırması”, “birlikte soralım birlikteöğrenelim”, “birleştirilmiş işbirlikli okuma ve kompozisyon”, “öğrenci takımları-başarı bölümleri”, “akademik çelişki/anlaşmazlık”, “okumayazma-uygulama”, “karşılıklı soralım/sorgulama”, “birleştirme (Jigsaw): birleştirme I-II-III-IV, ters birleştirme, konu birleştirme” olarak isimlendirilen işbirliğine dayalı öğrenme yönteminin teknikleri kapsamlı bir bütünlük içerisinde ele alınmış ve özellikleri açıklanmıştır. Çalışmada son olarak işbirliğine dayalı öğrenme yönteminin faydaları ile sınırlıklarına değinilmiştir.

COOPERATIVE LEARNING METHOD: A COMPREHENSIVE LITERATURE REVIEW OF ALL TECHNIQUES

The main purpose of education systems is to change individuals’ behavior in the desired direction. “Learning” plays a key role in the development of desired behavioral changes. Therefore, how people learn has been the subject of curiosity and research in the historical process. Teaching-learning theories, approaches, models, styles, principles, methods and techniques have taken their place in theory and practice in order to answer this question. Cooperative learning is one of them. After reviewing the literature, it is seen that while one or several techniques of cooperative learning method are given in a detailed or very detailed way, some of the techniques are given in a general sense in some sources where the related explanation is given superficially with a few sentences. However, it has not been observed that all of the cooperative learning methods / techniques are explained in an integrated and comprehensive manner in the sources reached. This study is a review of all existing and accepted techniques in the literature, and it was conducted in order to reach all techniques in a single study.The word (conceptual) origin of cooperative learning method and its forms of use have been explained based on the literature in the first place within the scope of the study. Different features of cooperative or high cooperative learning groups, which are the most basic element of this method, from other learning groups are given in this study. Moreover, the basic principles and the general characteristics of the collaboration and group work to be a cooperative learning activity are emphasized. The techniques used in the cooperative learning method are: The techniques of Cooperative Learning methods named “Learning Together”, “Co-op Co-op”, “TeamsGames-Tournament”, “Team Assisted Individualization”, “Group Investigation”, “Ask Together, Learn Together”, “Cooperative Integrated Reading and Composition”, “Student Teams Achievement Divisions”, “Academic Controversy”, “Reading-Writing-Application”, “Mutual Inquiry, “Jigsaw: I, II, III, IV”, “Reverse Jigsaw”, and “Subject Jigsaw” are discussed in a comprehensive and unified manner. Finally, the benefits and limitations of the cooperative learning method are explained.

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (2007) Aktif öğrenme. İzmir: Biliş Yayınları.
Açıkgöz, K. Ü. (1992). İşbirlikli öğrenme: Kuram, araştırma, uygulama. Malatya: Uğurel Matbaası.
Akkuş, A. (2013). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin işbirlikli öğrenme modeli hakkında bilgilendirilmesi, bu modeli sınıfta uygulamaları ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi: Muş il örneği. Doktora tezi: Atatürk Üniversitesi.
Aksoy, G. & Doymuş, K. (2011). Fen ve teknoloji dersi uygulamalarında işbirlikli okuma-yazmauygulama tekniğinin etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 381-397.
Aksoy, G. (2011). Öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki deneyleri anlamalarına okuma-yazmauygulama ve birlikte öğrenme yöntemlerinin etkileri. Doktora tezi: Atatürk Üniversitesi.
Arısoy, B. & Tarım, K. (2013). İşbirlikli öğrenme yönteminin öğrencilerin akademik başarı, kalıcılık ve sosyal beceri düzeylerine etkisi. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 1-14.
Aronson, E. (1978). The Jigsaw classroom. Beverly Hills, CA: Sage Publication.
Aydal, M. (2017). İşbirlikli öğrenmeye dayalı öğrenme yaklaşımının görsel sanatlar dersindeki erişiye, tutuma ve öğrenilenlerin kalıcılığına etkisi. Doktora tezi: N. Erbakan Üniversitesi.
Baykara, K. (2000). İşbirliğine dayalı öğrenme teknikleri ve denetim odakları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 201-210.
Bilen, M. (2006). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.
Bilgin, İ. (2006). Fen ve teknoloji öğretimi (Ed: M. Bahar), İşbirlikli öğrenme (ss.137-158). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Bilgin, İ., Aktaş, İ. & Çetin, A. (2014). Öğrenci takımları başarı bölümleri tekniğinin ilköğretim öğrencilerinin zihinsel yapılarına etkisi, İlköğretim Online, 13(4), 1352-1372.
Borich, G. D. (2014). Effective teaching methods (Etkili öğretim yöntemleri, Çev. Editörü: M. B. Acat), İşbirlikli öğrenme ve işbirliği süreci (ss.352-377; Çev: H. Sucuoğlu). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Bölükbaş, F. (2014). Jigsaw-IV tekniğinin yabancı öğrencilerin Türkçedeki temel zamanları öğrenmeleri üzerindeki etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(3), 196- 209.
Bratt, C. (2008). The Jigsaw classroom under test: No effect on intergroup relations evident. Journal of Community & Applied Social Psychology, 18(5), 403-419.
Çavdar, O. (2016). İşbirlikli öğrenme yönteminin iyi bir eğitim ortamı için yedi ilke ve modellerle birlikte kullanılmasının 7. sınıf maddenin yapısı ve özellikleri ünitesinin anlaşılmasına etkisi. Doktora tezi: Atatürk Üniversitesi.
Çelik, E. (2017). Cebir öğrenme alanında probleme dayalı işbirlikli öğrenmenin akademik başarıya etkisinin incelenmesi. Doktora tezi: Atatürk Üniversitesi.
De Vries, D. L. & Slavin, R. E. (1978). Teams-games-tournaments (TGT): Review of ten classroom experiments. Journal of Research and Development in Education, 12(1), 28-38.
Demirel, Ö. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri, öğretmen sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Demirtaş, F. (2008). İşbirlikli öğrenmede birleştirme I tekniğinin ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine ilişkin tutumların etkisi. Yüksek lisans tezi: A.İ. Baysal Üniversitesi.
Dirlikli, M. (2015). İşbirlikli öğrenme yöntemlerinin çemberin analitik incelenmesi konusunda akademik başarıya, kalıcılığa etkisi ve sınıf içi yansımaları. Doktora tezi: Atatürk Üniversitesi.
Doğan, A., Uçar, S. & Şimşek, Ü. (2015). Jigsaw tekniğinin 6.sınıf fen ve teknoloji dersi “yer kabuğu nelerden oluşur?” ünitesinin öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 416-432.
Doğru, M. & Ünlü, S. (2012). Jigsaw IV tekniği kullanımının fen öğretiminde öğrencilerin motivasyon, fen kaygısı ve akademik başarılarına etkisi. Mediterranean Journal of Humanities, II(2), 57-66.
Doymuş, K. (2007). Effects of a cooperative learning strategy on teaching and learning phases of matter and one-component phase diagrams. Journal of Chemical Education, 84(11), 1857- 1860.
Efe, R., Havedanlı, M., Ketani, Ş., Çakmak, Ö. & Efe, H. A. (2008). İşbirlikli öğrenme teori ve uygulama. Ankara: Eflatun Basım Dağıtım Yayıncılık.
Ekici, N. (2007). Eğitimde yeni yönelimler (Ed. Ö. Demirel), İşbirliğine dayalı öğrenme (ss. 93-109). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Felder, R. M. & Brent, R. (2001). Effective strategies for cooperative learning. Journal of Cooperation & Collaboration in College Teaching, 10(2), 69-75.
Gelici, Ö. & Bilgin, İ. (2011). İşbirlikli öğrenme tekniklerinin tanıtımı ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(1), 40-70.
Genç, M. & Şahin, F. (2015). İşbirlikli öğrenmenin başarıya ve tutuma etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(1), 375-396.
Gillies, R. M. & Boyle, M. (2010). Teachers' reflections on cooperative learning: Issues of implementation. Teaching and Teacher Education, 26(2010), 933-940.
Gömleksiz, M. (1993). Kubaşık öğrenme yöntemi ile geleneksel yöntemin demokratik tutumlar ve erişiye etkisi. Doktora tezi: Çukurova Üniversitesi.
Güneş, F. (2014). Öğretim ilke ve yöntemleri (Ed: F. Güneş), Öğretim stratejileri (ss. 59-92). Ankara: Pegem Akademi.
Hedeen, T. (2003). The reverse Jigsaw: A process of cooperative learning and discussion. Teaching Sociology, 31(3), 325-332.
Herrmann, K. J. (2013). The impact of cooperative learning on student engagement: Results from an intervention. Active Learning in Higher Education, 14(3) 175-187.
Holliday, D. C. (2000). The development of Jigsaw IV in a secondary social studies classroom. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED447045.pdf, Erişim Tarihi:10.06.2019.
İflazoğlu, A. (1999). Küme destekli bireyselleştirme tekniğinin temel eğitim beşinci sınıf öğrencilerinin matematik başarısı ve matematiğe ilişkin tutumları üzerindeki etkisi. Yüksek lisans tezi: Çukurova Üniversitesi.
Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1989). Cooperation and competition: Theory and research. Edina, MN: Interaction Book Company.
Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (2002). Learning together and alone: Overview and meta-analysis. Asia Pacific Journal of Education, 22(1), 95-105.
Johnson, D. W. (1997). Academic controversy. Higher Education Report, 25(3), https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED409829.pdf, Erişim Tarihi: 13.06.2019.
Johnson, D. W., Johnson, R. T. & Smith, K. A. (2007). The state of cooperative learning in postsecondary and professional settings. Educational Psychology Review, 19(1), 15-29.
Johnson, D. W., Johnson, R. T. & Stanne, M. B. (2000). Cooperative learning methods: A metaanalysis.https://www.researchgate.net/publication/220040324_Cooperative_learning_methods _A_meta-analysis, Erişim tarihi: 12.06.2019.
Kagan, S. (1994). Cooperative learning. San Clemente, CA: Kagan Publishing.
Kaya, M. F. (2015). Öğretim ilke ve yöntemleri (Ed: S. Güven & M. A. Özerbaş), Öğrenme-öğretme stratejileri ve modelleri (ss. 179-236). Ankara: Pegem Akademi
Kessler, R. C., Price, R. H. & Wortman, C. B. (1985). Social factors in psychopathology: Stress, social support and coping processes. Annual Review of Psychology, (36), 351-372.
Kılınç, A. (2014). İşbirlikli öğrenme yönteminin (Jigsaw tekniği)) asitler ve bazlar konusunda öğrenci başarısına etkisi ve öğrenci görüşleri. Yüksek lisans tezi: Gazi Üniversitesi.
Kocabaş, A., Erbil, D. G. & Karaaslan, T. (2016). İşbirlikli öğrenme el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Koç, Y. (2014). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin işbirlikli öğrenme modeli hakkında bilgilendirilmesi, bu modeli sınıfta uygulamaları ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi: Ağrı il örneği. Doktora tezi: Atatürk Üniversitesi.
Köseoğlu, P. (2010). Biyoloji eğitiminde birleştirme tekniği temelli öğretimin akademik başarı, özyeterlik ve tutuma etkisi, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 244-254.
Leikin, R. & Zaslavsky, O. (1997). Facilitating student interactions in mathematics in a cooperative learning setting. Journal of Research in Mathematics Education, 28(3), 331-359.
Maden, S. (2011a). Takım oyun turnuva tekniğinin yazım kuralları ve işaretleri eğitiminde kullanımı. e-İnternational Journal of Educational Research, 2(3), 52-67.
Maden, S. (2011b). Jigsaw I tekniğinin yazılı anlatım becerisi akademik başarısına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 901-917.
Morgan, B. M. (2004). Cooperative learning in higher education: Hispanic and nonhispanic undergraduates’ reflections on group grades. Journal of Latinos and Education, 3(1), 39-52.
Ocak, G. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri, (Editör: G. Ocak), Yöntem ve teknikler, (ss. 237-336). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Özer, M. A. (2005). Etkin Öğrenmede yeni arayışlar: İşbirliğine dayalı öğrenme ve buluş yoluyla öğrenme. Bilig, (35), 105-131.
Özyurt, D. A (2013). Fen ve teknoloji dersinin uygulamalarında işbirlikli öğrenme modelinin öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Yüksek lisans tezi: Atatürk Üniversitesi.
Senemoğlu, N. (2005). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi Kitapevi.
Sharan, S. & Hertz-Lazarowits, R. (1980). A group investigation method of cooperative learning in the classroom (Ed: Sharan, S., Hare, P., Webb, C. & Hertz-Lazarowits, R.), Cooperative learning in education (pp.14-16). Provo, UT: Birgham Young University Pres.
Singh, Y. P. & Agrawal, A. (2011). Introduction to co-operative learning. Indian Streams Research Journal, 1(2), 1-9.
Slavin, R. E. (1984). Team assisted individualization: Cooperative learning and individualized instruction in the mainstreamed classroom. Remedial and Special Education, 5(6), 33-42.
Slavin, R. E. (1987). Cooperative learning: Can students help students learn. Washington: National Education Association.
Slavin, R. E. (1995). Cooperative learning: Theory, research, and practice. Boston: Allyn & Bacon.
Slavin, R. E. (1996). Research for the future. Research on cooperative learning and achievement: What we know, what we need to know. Contemporary Educational Psychology, 21(1), 43-69.
Stahl, R. (1994). Cooperative learning in social studies: A handbook for teachers. Menlo Park, CA: Addison-Wesley.
Sönmez, V. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Stevens, R. J., Madden, N. A., Slavin, R. E. & Farnish, A. M. (1987). Cooperative integrated reading and composition: Two field experiments. Reading Research Quarterly, 22(4), 433-454.
Strohl, M. & Schneck, S. (1991). Colonial America: Cooperative learning activities. New York: Scholastic Professional Books.
Sünbül, A. M. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Konya: Eğitim Yayıncılık.
Şimşek, Ü. (2007). Çözeltiler ve kimyasal denge konularında uygulanan Jigsaw ve birlikte öğrenme tekniklerinin öğrencilerin maddenin tanecikli yapıda öğrenmeleri ve akademik başarıları üzerine etkisi. Doktora tezi: Atatürk Üniversitesi.
Tan, Ş. (2006). Öğretimi planlama ve değerlendirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Taşpınar, M. & Atıcı, B. (2002). Öğretim model, strateji, yöntem ve becerileri/teknikleri: kavramsal boyut. Eğitim Araştırmaları, 2(8), 207-215.
Taşpınar, M. (2012). Kuramdan uygulamaya öğretim yöntemleri. Ankara: Elhan Kitap Yayın Dağıtım.
Tok, Ş. (2012). Öğretim ilke ve yöntemleri (Ed: A. Doğanay), Etkili öğretim için yöntem ve teknikler (ss. 161-237). Ankara: Pegem Akademi.
Türkmen, H. & Atasayar Yamık, G. (2015). Jigsaw-II tekniğinin omurgalı hayvanlar konusunda öğrenci başarısına etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 36(II), 33-46.
Varışoğlu, B. (2016). İşbirlikli okuma ve yazma etkinliklerinin Türkçe öğrenen yabanı öğrencilerin dil kaygılarına etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1108-1119.
Yager, S., Johnson, R., Johnson, D. W. & Snider, B. (1985). The effect of cooperative and individualistic learning experiences on positive and negative cross-handicap relations contemporary. Educational Psychology, 10(2), 127-138.
Yeşilyurt, E. (2009). İşbirliğine dayalı öğrenmenin öğrenci davranışları üzerindeki etkisine ilişkin öğrenci görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 161-178.
Yeşilyurt, E. (2010). Öğretmen adayları niteliklerinin işbirliğine dayalı öğrenme yöntemine uygunluğunun değerlendirilmesi. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (14), 25-37.
Yeşilyurt, E. (2019). Değerler eğitimine uygunluğu açısından öğretim yöntem ve tekniklerinin incelenmesi: Bir derleme çalışması. Ekev Akademi Dergisi, 23(77), 121-146.
Yıldırım, B. (2011). İlköğretim 8 sınıf fen bilgisi dersinde kalıtım ünitesinin işlenmesinde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrenci başarısına ve kalıcılığına etkisi. Yüksek lisans tezi: Gazi Üniversitesi.
Yıldız, E., Çalıklar, Ş., Ilgaz, S. & Şimşek, U. (2017). Jigsaw tekniği ve birlikte soralım birlikte öğrenelim yönteminin öğretmen adaylarının iyi bir eğitim için yedi ilke hakkındaki görüşleri üzerine etkisi. Turkish Studies, 12(14), 573-588.
Yıldız, V. (1999). İşbirlikli öğrenme ile geleneksel öğrenme grupları arasındaki farklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (16-17), 155-163.
Yılmaz Güngör, Z. (2011). Birleştirme-II tekniğinin Fransızca okuma dersinde öğrenilen sözcükleri hatırda tutmaya etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(4), 75- 84.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ