Gemi Adamlarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi
Sağlık kavramı, kişisel ve sosyal dayanaklar ile pozitif bir kavram olarak fiziksel kapasiteden destek alan, bireylerin önemli değer ve sorumlulukları arasında yer alan bir kavram olduğu bilinmektedir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları sayesinde yaşam şekli olarak benimseyip kullanmaya çalışan kişi, sağlığını korumakla birlikte, genel sağlığını geliştirici kalıcı davranış değişikliklerini de sahip olmuş olur. Sağlıklı olma ve hastalıklardan korunmanın temelini, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının sürdürülmesi ve geliştirilmesi oluşturur. Bu çalışma gemi adamlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipteki bu araştırmanın evrenini deniz ticaretinde faaliyet gösteren firmalarda görev yapan Türk pasaportlu toplam 220 gemi adamı oluşturmuştur. Araştırmaya katılmayı kabul eden 204 gemi adamıyla bu araştırma gerçekleştirilmiştir. Veriler, kişisel bilgi formu ve “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği” uygulanarak toplanmıştır. Anketler katılımcılara Google form aracılığıyla ulaştırılmış olup, bilgilendirme metni hazırlanmış ve formu doldurmadan önce okumaları sağlanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 22.0 programında analiz edilmiştir. Gemi adamları genel olarak sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan ortalamaları 130,15±20,37 olarak belirlenmiştir. Alt boyut puanlarında en yüksek 27,45±4,32 ile manevi gelişim, en düşük 17,29±4,98 ile fiziksel aktivite olup, spor yapma durumları ile “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği” puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Araştırmamızda alt boyut açısında yapılan değerlendirmelerde özellikle stres yönetimi ile fiziksel aktivite alt boyut puanlarının düşük olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumların iyileştirilmesi için gemi içerisinde fiziksel aktivite yapılabilecek alanların oluşturulması ve uzun süreli denizde kalmaya bağlı olarak ortaya çıkması muhtemel stres problemlerinin çözümü için mutlaka profesyonel yardım alınmasını sağlayacak hazırlığın yapılması gerektiği önerilmektedir
Evaluation of Healthy Lifestyle Behaviors in Seamen
The study was performed to determine shipman’s healthy lifestyle behaviors and influencing factors. The universe of this descriptive research was 220 seamen with Turkish passports working in companies operating in maritime trade. This study was conducted with 204 seamen who agreed to participate in the research. Data was collected by performing the personal information form and scale of healthy lifestyle. The questionnaires were delivered to the participants via Google form, an informative text was prepared and they were provided to read before filling the form. The data obtained were analysed in SPSS 22.0 programme. Seaman’ healthy lifestyle behaviours general score is determined as 130,15±20,37. In the sub-dimension scores, the highest was 27.45 ± 4.32 with spiritual development, the lowest was 17.29 ± 4.98 with physical activity, and there was a statistically significant difference between the state of doing sports and the Healthy Lifestyle Behaviours Scale score. In our research, it is understood that physical activity and stress management scores are low in evaluations made in terms of sub-dimensions. In order to improve these situations, it is recommended that preparation of areas that can be physically active in the ship and the preparation of professional assistance should be made for the solution of stress problems that may arise due to long-term stay health. When we look at the data of WHO, 70-80% of the mortality rates in developed countries are determined as diseases caused by the lifestyle of individuals. While the person using the healthy lifestyle protects his/her health, he/she also has permanent behavior changes that improve her general health. When it comes to health protection and development in general, individuals, hospitals, doctors and nurses came to mind for a long time, and then they determined that the health gains of individuals are very dependent on their lifestyle. Today, smoking, stress, diet, exercise, etc. It is known that the elements adopted as lifestyle affect the risk of health and cadiovascular disease significantly, and mortality and morbidity in chronic diseases such as cancer, diabetes, heart disease, chronic diseases and hypertension can be significantly reduced by changes in lifestyle.
___
- Altun, İ. (2002). Kocaeli’nde yaşayan halkın sağlıkla ilgili tutumlarına ve sağlık yaşam biçimi davranışlarına ilişkin bir çalışma. Sağlık ve Toplum, 3, 41-51. https://doi.org/10.17681/hsp.374898
- Allen, P., Wardsworth, E., & Smith, A. (2008). Seafarers’ fatigue: a review of the recent literature. International maritime health, 59(1-4), 81-92.
- Aksoy, T., & Uçar, H. (2014). Healthy Lifestyle Behaviors of Nursing Students. Journal of Hacettepe University Faculty of Nursing, 1(2), 53-67.
- Ayaz, S., Tezcan, S., & Akıncı, F. (2005). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 26- 34.https://doi.org/10.1501/kriz_0000000094
- Cardiff University Research Programme, 2006 Seafarer Fatigue. Cardriff.
- Cihangiroğlu, Z., & Deveci, S. E. (2011). Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 16(2), 78-83.
- Cürcani, M., Tan, M., & Özdelikara, A.(2010). Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(5), s487-492. https://doi.org/10.26453/otjhs.669573
- Edelman, C. L., & Mandle, C. L. (1998). Health promotion throughout the life span. Mosby Comp.
- Ertop, N. G., Yılmaz, A., & Erdem, Y. (2012). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimleri. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 1-7. https://doi.org/10.24938/kutfd.306663
- Esin N., (1997). Endüstriyel alanında çalışan isçilerin sağlık davranışlarının saptanması ve geliştirilmesi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
- Esin N.,(1999). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hemşirelik Bülteni,12(45), 87-95.
- Ferguson, K.J., (1998). Health behavior. Maxcy-Rosenau-Last public health & preventive medicine, 811-816.
- Fleming P, Marshall G.(2008). Lifestyle interventions in primary care. Systematic review of randomized controlled trials. Can Fam Physician,54,1706-1713.
- Galloway, R. D. (2003). Health promotion: causes, beliefs and measurements. Clinical medicine & research, 1(3), 249-258. https://doi.org/10.3121/cmr.1.3.249
- Güner, İ. C., & Demir, F. (2006). Ameliyathane Hemşirelerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının (Sybd) Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), 17-25. https://doi.org/10.31067/0.2019.223
- İrgil, E,(2010). Sağlığı Koruma Uludağ Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Ders Notları. 10.03.2020 tarihinde http://halk-sagligi.uludag.edu.tr/emel_irgil_birinci_sinif/sagligi_koruma.pdf erişildi.
- Walker, N. S., Volkan, K., Sechrist, R. K., & Pender, J. N. (1988). Health promoting life styles of older adults: Comparisons with young and middle-aged adults, correlates and patterns. Adv Nurs Sci, 11(1), 76-90. https://doi.org/10.1097/00012272-198810000-00008
- Karadeniz, G., Uçum, E. Y., Dedeli, Ö., & Karaağaç, Ö. (2008). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. TAF Prev Med Bull, 7(6), 497-502.
- Kaplun, A., Branckaerts, J., Erben, R., Milz, H., & World Health Organization. (1992). Health Promotion and Chronic Illness: Discovering a new quality of health. World Health Organization. Regional Office for Europe,44,s.3
- Kaplan, R. M., Sallis, J. F., & Patterson, T. L. (1993). Health and Human Behavior. McGraw-Hill Book Co. 9-10.
- Pasinlioğlu, T. ve Gözüm, S. (1998). Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Personelinin Sağlık Davranışları. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2), 60-68. https://doi.org/10.31067/0.2019.199
- Dal, S., Ataman, Yancı, H., B., (2020). ‘’İşyeri Rekreasyonunun Çalışanların İş Performansı Ve Örgütsel Özdeşleşme Üzerine Etkisi’’, Erdoğan, T., Erdoğan, Temizer, A., İnan, R., (Ed.), Sosyal Bilimlerde Akademik Çalışmalar, Ivpe.926-927.
- Dal S., Odabaş, H.İ., (2019) The wellness levels of students of the faculty of sport sciences: A comparative example of the private and state university. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık Ve Tıp Bilimleri Dergisi, 31,1-4.
- Ocakçı, A. (2007). “Sağlığın Korunma ve Geliştirilmesinde Hemşirelik Hizmetlerinin Rolü”, 23.04.2020 tarihinde http://server.karaelmas.edu.tr/saglik/skg.htm erişildi.
- Özvarış Ş.B. (2006). Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme. Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1132-1136.
- Yalçınkaya, M., Özer, F. G., & Karamanoğlu, A. Y. (2007). Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6), 409-420. https://doi.org/10.17681/hsp.392385
- Zaybak, A., & Fadıllıoğlu, Ç. (2004). Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışı ve bu davranışı etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 20(1), 77-95. https://doi.org/10.26650/fnjn341399
- Özvarış Ş.B. (2006). Sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme. Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1132-1136.
- Yalçınkaya, M., Özer, F. G., & Karamanoğlu, A. Y. (2007). Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6), 409-420.
- Zaybak, A., & Fadıllıoğlu, Ç. (2004). Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışı ve bu davranışı etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 20(1), 77-95.