Fatma Ebru İKİZ, Özge SAKARYA ÇINKI

6248

Ergenlerde Bilişsel Davranışçı Terapi Uygulamalarının Etkililiğinin ve Yöntemlerinin Sistematik Gözden Geçirilmesi

Ergenlik fiziksel, cinsel, bilişsel, duygusal ve sosyal bir gelişim dönemidir. Ergenlerin geçirdikleri sosyoduygusal değişimler düşünüldüğünde, otorite figürleriyle çatışma, zamanının çoğunu akranlarıyla geçirme isteği ve bağımsız olma çabası onlarda duygudurum dalgalanmaları yaşamalarına neden olmaktadır. Ergenlerde görülen bu problemlerin tedavi yöneliminde Bilişsel Davranışçı Terapi’nin kullanımına sıklıkla yer verilmektedir. Bu çalışmanın birinci amacı, klinik olmayan örneklemlerde Bilişsel Davranışçı Terapi’ nin etkililiğini deneysel ve yarı deneysel araştırma deseni kullanarak inceleyen çalışmaların özelliklerini belirlemektir. Araştırmanın ikinci amacı ise, klinik olmayan örneklemlerde Bilişsel Davranışçı Terapi’ nin etkililiğini deneysel olmayan araştırma desenleri kullanılarak inceleyen çalışmaların özelliklerinin belirlenmesidir. Araştırma modeli sistematik gözden geçirmedir. Sistematik gözden geçirme için PRISMA rehberi kullanılmıştır. Veriler toplanırken WOS, Ulakbim, Scholar veri tabanlarında tarama gerçekleştirilmiştir. 2010-2019 yılları arasında yayınlanan çalışmalara yönelik tarama, Türkçe ve İngilizce dillerinde, dört anahtar sözcük olarak Bilişsel Davranışçı Terapi, Bilişsel Davranışçı Psikolojik Danışma, Ergenler, Etkililik kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Dâhil etme ve dışlama kriterlerine göre toplam on bir çalışma, bu çalışmada incelenmiştir. Seçilen on bir çalışma Bilişsel Davranışçı Terapi uygulamalarının etkililiğinin deneysel/ yarı- deneysel ve deneysel olmayan araştırma desenleriyle incelenen çalışmaların özellikleri olarak iki ayrı başlıkta incelenmiştir. Deneysel ve yarı- deneysel desenin kullanıldığı çalışmalar, sorun teması, araştırma deseni, örneklem grubu, uygulanan program, oturum sayıları, etkililik düzeyi sonucu ve kullanılan ek teknikler açısından incelenmiştir. Deneysel olmayan desenler kullanılarak yapılan çalışmalarda ise, kullanılan Bilişsel Terapi alt kuramı, araştırma yöntemi, araştırılan tema ve ulaşılan sonuçlar başlıklarından yararlanılmıştır. Sonuçlar, Bilişsel Davranışçı Terapi uygulamalarının ve Bilişsel Terapi alt yaklaşımlarının ergenlere olumlu katkı sağladığını ortaya koymaktadır

Systematic Review of The Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy Applications and Methods Towards Adolescents

Adolescence period includes changes through physically, sexually, cognitively, emotionally and socially. Considering socioemotional changes experienced by adolescents, some needs appear such as conflict with authority figures, the desire to be mostly with peers and the effort to be independent. The changes in thinking and feeling results in nonstable mood, emotional fluctuations, risky thinking and behaving. Cognitive Behavioral Therapy (CBT) is frequently used in the world with adolescents to help them to manage these changes and needs. The first aim of present study is to determine the characteristics of the studies that examine the effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy using experimental research designs in non-clinical samples. The second aim of this study is determine the methods and themes of the studies that examine Cognitive Behavioral Therapy using non-experimental research designs in non-clinical samples. The research model is systematic review. For systematic review, the PRISMA guideline was used. We browsed WOS, Ulakbim and Scholar databases and review both in Turkish and English studies between 2010-2019 years with four key words as Cognitive Behavioral Therapy, Cognitive Behavioral Counseling, Adolescents, Effectiveness. İnclusion and exclusion criterias were determined for this study. eleven studies were reached. Studies using experimental and quasi-experimental design were examined in terms of problem theme, research design, sample group, applied program, number of sessions, effectiveness level and additional techniques used. Studies using non-experimental design were examined in terms of sub-theory, research method, researched theme and results. According to this systematical review reseach, we see that plain and pure CBT is not used but techniques and concepts are used in Turkey with non-clinical samples. Results indicated that CBT related theories are used to enhance anger and relationship management skills, to prevent internet addiction, to develop assertiveness and psychological resilience of Turkish adolescents. Group counseling and psychoeducation programmes are used and found to be effective. It is found that, despite experimental designs in Turkey, metaanalysis, document analysis, film analysis and review studies are conducted. Results indicated that CBT and techniques are effective on developing functional coping behaviors
PDF

___

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover
  • ISSN: 2667-5609
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Öğrencilere Çevre Okuryazarlığı Becerisi Kazandırmada Okul Dışı Coğrafya Öğretiminden Yararlanma Durumlar

Ünal ŞİMŞEK, Tahsin YILDIRIM

Mesleki Rehabilitasyon Psikolojik Danışmanlığı: Bir Derleme (Rehabilitasyon Psikolojik Danışmanlığı)

Hazel DURU, Feyza Nur SİNAN, Osman SÖNER, Filiz GÜLTEKİN

Eğitim Programlarının Öğeleri ve İşleyişinin Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Pınar KIZILHAN

Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Uygun Hazırlanan Öğretimin Öğrencilerin İnsan ve Çevre İlişkileri Konusundaki Kavramsal Anlamalarına Etkisi

Veysel HAYDARİ, Bayram COŞTU

Tarih Öğretmenlerinin Okul Dışı Öğrenme Ortamlarına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi

Osman AKHAN, Burcu KAYMAK

Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Dersine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi

Betül POLAT DEMİR, Esra EMİNOĞLU ÖZMERCAN

Zekâ Oyunlarına Yönelik Tutum Ölçeğinin (ZOTÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abdulhamit KURUPINAR, Yasemin AYDOĞAN

2007 ve 2018 Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programlarının Karşılaştırmalı Analizi

Ebru BOZPOLAT, Seda TANRIVERDİOĞLU

Gemi Adamlarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi

Burçak KESKİN, Güven GÜNVER, C. Nihal YURTSEVEN, Eray YURTSEVEN

Kadınlar, Akademik Kalıpyargı Tehdidi ve Matematik: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması

Aylin SALTÜRK, Cumhur GÜNGÖR