What Did Yunus Emre Actually Say?
The study reconsiders the distribution of capital or accumulation by Yunus Emre, not from the religious, mystical, philosophical, literary and historical point of view as it has been done so far, but from the perspective of political economy. Islamic sufism has always been more influential than the madrasa in transforming and affecting the society throughout history generally in muslim societies, particularly in Turkey. In some geographies and times, it has succeeded to be the most tolerant institution or movement having varied appearances against the other. The most prominent movements of mysticism in influencing Anatolia during the Seljuk and Ottoman periods were sufism, traveling dervishness like qalanderiyya and the melami mystics. These Sufi movements can be compared in some ways to schools such as Epicurism, Cynicism, and Stoicism in ancient philosophy. Yunus Emre as a Melami is distinguished from sufis and traveling dervishes in many ways and marked as most known unifying character of social culture of Turks. The most fundamental element of his distinction in terms of political economy is trying to level or distribute accumulation in every field although he gives importance to work, profession and labor. In this sense, Yunus's attempt is compared to the isonomic principle, which Kojin Karatani claims existing in Ionia of ancient times, which means that the absence of a ruler and ruled and the possibility of freedom and equality at the same time. The isonomic distribution is carried out in five ways within the framework of self, property, meaning or logics, prestige or reputation and linguistic distance. Moreover, Miskinlik that is one of the basic concepts of Yunus is subjected to a new reading outside of common perception.
Yunus Emre Aslında Ne Dedi?
Çalışma, bugüne kadar yapıldığı üzere Yunus Emre’yi dinî, tasavvufî, felsefî, edebî ve tarihî açıdan değil, ekonomi politik bir bakış açısıyla birikim veya sermaye dağıtımını ele alıyor. Genel olarak İslam toplumunda, özel olarak da Türkiye’de tasavvuf, tarih boyunca toplumu etkilemede ve dönüştürmede medreseden her zaman daha etkili bir olgu olmuştur. Kimi coğrafyalarda ve tarihlerde farklı görünümlere bürünerek ‘öteki’ne en tahammüllü kurum veya hareket olabilmeyi başarmıştır. Selçuklu ve Osmanlı döneminde Anadolu’yu etkilemede en etkin tasavvuf hareketleri sûfîlik, gezgin dervişlik (kalenderîlik vs.) ve melâmetîlik - melâmîlik olmuştur. Bu tasavvuf hareketleri bazı yönlerden ilkçağ felsefesindeki epikürist, kinik ve stoacılar gibi akımlara benzetilebilir. Bir Melâmî olarak Yunus Emre, sûfîlerden ve gezgin dervişlerden pek çok yönlerden ayrılarak Türklerin toplumsal kültürünün en çok anılan birleştirici karakteri olarak belirginlik kazanır. Ekonomi politik açıdan belirginliğin en temel unsuru çalışma, meslek ve emeğe önem vermesine rağmen birikimi her alanda tesviye etmeye ya da dağıtmaya çalışmasıdır. Bu anlamda Yunus’un girişimi, Kojin Karatani’nin antik dönem İyonya’sında var olduğunu iddia ettiği gibi yöneten ve yönetilenin olmayışı, özgürlük ve eşitliğin aynı anda mümkün oluşu demek olan izonomik ilkeye benzetilmiştir. Söz konusu izonomik dağıtım; benlik, mülk, anlam - mantık, statü - itibar ve dilsel mesafe çerçevesinde olmak üzere beş yönden gerçekleştirilmiştir. Yunus’ta merkezi kavramlardan olan miskinlik de yaygın algının dışında yeni bir okumaya tabi tutulmuştur.
___
Ak, S. (2015). Çıktım Erik Dalına. Büyüyen Ay Yayınları.Anderson, P. (2017). Antikiteden Feodalizme Geçişler. İletişim Yayınları.
Arendt, H. (2012). Devrim Üzerine. İletişim Yayınları.
Arendt, H. (2016). İnsanlık Durumu. İletişim Yayınları.
Arslan, A. (2016). İlkçağ Felsefe Tarihi – Helenistik Dönem Felsefesi 4. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Arslan, A. (2018). İlkçağ Felsefe Tarihi – Sokrates Öncesi Yunan Felsefesi 1. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Baskıcı, M. M. (2016). Bizans Döneminde Anadolu – İktisadi ve Sosyal Yapı (900-1261). Phoenix Yayınevi.
Bataille, G. (2011). Lanetli Pay. Dost Kitabevi.
Bayram, M. (2004). Destursuz Bağdan Üzüm Yiyenler. Kömen Yayınları.
Bayram, M. (2006). Ahi Evren-Mavlânâ Mücadelesi. Yayınevi belirtilmemiş.
Bayram, M. (2018). Ahi Evren Hâce Nasirü’d-din Mahmud ve Ahi Teşkilatının Kuruluşu. Çizgi Yayınları.
Bewes, T. (2008). Şeyleşme. Metis Yayınları.
Cevizci, A. (2014). İlkçağ Felsefesi. Say Yayınları.
Cioran, E. M. (2018). Var Olma Eğilimi. Metis Yayınları.
Cioran, E. M. (2020). Parçalanma. Metis Yayınları.
Çakmaktaş, B. (2017). “Sarı Abdullah Efendi’nin Hayatı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi.
Devellioğlu, F. (1996). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Aydın Kitabevi Yayınları.
Divitçioğlu, S. (2000). Oğuz’dan Selçuklu’ya (Boy, Konat ve Devlet). Yapı Kredi Yayınları.
Eflâkî, A. (2006). Ariflerin Menkıbeleri. Kabalcı Yayınevi.
El-Acluni, İ.b.M. (2019). Keşfü'l Hafa. Beka Yayınları.
Eröz, M. (1991). Yörükler. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
Foucault, M. (2016). Doğruyu Söylemek. Ayrıntı Yayınları.
Girard, R. (2018). Dünyanın Yaratılışından Beri Gizli Kalmış Sırlar. Alfa Yayınları.
Göçer, K. (2017a). “Ahiliği Potlaç Kültürü Üzerinden Yeniden Düşünmek”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 37: 470-471. (erişim 09.01.2019).
Göçer, K. (2017b). “Kuran’daki Arz ve Dünya Kavramlarının Osmanlı İktisat Zihniyeti Üzerine Etkisi”. 15. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresinde Sunulan Bildiri, Komrat/Gagavuzya Özerk Bölgesi, Moldova, Eylül 11-12: 70-82.
Göçer, K. (2017c). “Melâmîliğin Türklerin İktisat Zihniyeti Üzerindeki Uzun Dönem Etkisi”. Türk Dünyası Araştırmaları. 117(227): 115-132.
Gökberk, M. (1996). Felsefe Tarihi. Remzi Kitabevi.
Gölpınarlı, A. (1992). Yunus Emre ve Tasavvuf. İnkılâp Kitabevi.
Gölpınarlı, A. (2016). Menâkıb-ı Hünkâr Hacı Bektaş’ı Veli Vilâyet-Nâme. İnkılâp Kitabevi.
Graeber, D. (2015). Borç: İl 5000 Yıl. Everest Yayınları.
Hacımüftüoğlu, H. (2011). Allah’ın Krallığı. İletişim Yayınları.
Han, B-C. (2017). Şiddetin Topolojisi. Metis Yayınları.
Huberman, L. (2011). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla. İletişim Yayınları.
İmam Buhari. (2018). El-Edebü'l-Müfred. Beka Yayınları.
Jung, C. G. (2017). Dört Arketip. Metis Yayınları.
Karamustafa, A. T. (2017). Tasavvufun Oluşumu. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Karamustafa, A. T. (2019). Tanrının Kural Tanımaz Kulları – İslâm Dünyasında Derviş Toplulukları (1200-1550). Yapı Kredi Yayınları.
Karatani, K. (2017). Dünya Tarihinin Yapısı. Metis Yayınları.
Karatani, K. (2018). İzonomi ve Felsefenin Kökenleri. Metis Yayınları.
Köprülü, M. F. (2012). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Akçağ Yayınları.
Krishnamurti, J. (2018). Niçin Eğitiliyoruz?. Ganj Yayıncılık.
Laing, R. D. (2015). Bölünmüş Benlik. Pinhan Yayıncılık.
Le Goff, J. (2017). Ortaçağ Batı Uygarlığı. Doğu Batı Yayınları.
Matosian, M. K. ve Villa, S.H. (2006). 1914 Öncesi Ermeni Köy Hayatı. Aras Yayıncılık.
Mead, G.H. (2017). Zihin, Toplum ve Benlik. Heretik Yayınları.
Ocak, A.Y. (1992). Osmanlı İmparatorluğunda Marjinal Sûfîlik: Kalenderîler (XIV-XVII. Yüzyıllar). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Ocak, A.Y. (2011a). Osmanlı Sufîliğine Bakışlar. Timaş Yayınları.
Ocak, A.Y. (2011b). Türk Sufîliğine Bakışlar. İletişim Yayınları.
Ocak, A.Y. (2012). “Yunus Emre: 13-14. Yüzyıllar Arasında ‘Bir Garip Derviş-i Kalender-reviş’ Yahut Önce Kendi Zaman ve Zemininin İnsanı.” Yunus Emre. (Der. Ahmet Yaşar Ocak). Kültür ve Turizm Bakanlığı. 183-198.
Ocak, A.Y. (2016). Babaîler İsyanı. Dergâh Yayınları.
Ong, W.J. (2014). Sözlü ve Yazılı Kültür. Metis Yayınları.
Öztürk, Y.N. (2014). Tasavvuf ve Tarikatler I. Yeni Boyut Yayınları.
Pirenne, H. (2011). Ortaçağ Avrupa’sının Ekonomik ve Sosyal Tarihi. İletişim Yayınları.
Rogozinski, J. (2018). Ben ve Ten. Pinhan Yayıncılık.
Sayar, A.G. (2001). Osmanlı’dan 21. Yüzyıla. Ötüken Neşriyat.
Sayın, Z. (2018). Ölüm Terbiyesi. Metis Yayınları.
Sencer D. (2000). Oğuz’dan Selçuklu’ya (Boy, Konat ve Devlet). Yapı Kredi Yayınları.
Taş, İ. (2011). Türk Düşüncesinde Kozmogoni-Kozmoloji. Kömen Yayınları.
Tatçı, M. (2005a). Yûnus Emre Divânı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Tatçı, M. (2005b). Risâletü’n-Nushiyye. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Tatçı, M. (2010). “Yunus Emre Şerhleri”. Uluslararası Yunus Emre Sempozyumu Bildirileri, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültürel ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Kültür Müdürlüğü Yayınları.
Tatçı, M. (2015). Yunus Emre ile Aşk Yolculuğu. H Yayınları.
Tatçı, M. (2016). Yunus Emre Divan. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
TDV İslâm Ansiklopedisi (1994). Tahsin Yazıcı, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Ebû Hafs el-Haddâd” maddesi, 10: 127-128.
TDV İslâm Ansiklopedisi (1997). Mustafa Kara, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Hamdûn el-Kassâr” maddesi, 15: 455-456.
TDV İslâm Ansiklopedisi (1998). Ali Murat Yel, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Hurafe” maddesi, 18: 381-382.
TDV İslâm Ansiklopedisi (1998). Tahsin Yazıcı, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Haydar, Kutbüddin” maddesi, 17: 24-25.
TDV İslâm Ansiklopedisi (2000). Süleyman Ateş, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “İhlâs” maddesi, 21: 535-537.
TDV İslâm Ansiklopedisi (2001). Nihat Azamat, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Kalenderiyye” maddesi, 24: 253-256.
TDV İslâm Ansiklopedisi (2002). Mehmet Âkif Aydın, Muhammed Hamîdullah, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Köle” maddesi, 26: 237-246.
TDV İslâm Ansiklopedisi (2004), DİA, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Melâmiyye” maddesi, 29: 25-29.
TDV İslâm Ansiklopedisi (2004). Reşat Öngören, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî” maddesi, 29: 441-448.
TDV İslâm Ansiklopedisi (2004). Tahsin Yazıcı, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Menâkıbü’l-Ârifîn” maddesi, 29: 114-115
TDV İslâm Ansiklopedisi (2007). Cengiz Tomar, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Pazar” maddesi, 34: 203-206.
TDV İslâm Ansiklopedisi (2009). Osman Gazi Özgüdenli, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Selçuklular” maddesi, 36: 388-389.
TDV İslâm Ansiklopedisi (2013). Mustafa Tatçı, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, “Yûnus Emre” maddesi, 43: 600-606.
Ülgener, S.F. (2015) Zihniyet ve Din. Derin Yayınları.
Vorlander, K. (2008). Felsefe Tarihi. İz Yayıncılık.
Zeyrek, Y. (2015). Dede Korkut Kitabı. Ötüken Neşriyat.
- ISSN: 2667-5625
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Bayram KIRMIZIGÜL, Cihan PALANCI
Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımına Genel Bir Bakış
Hizmet İşletmelerinde Dışlanma ve Örgütsel Güven İlişkisi: Güney Marmara Örneği
Bayram KIRMIZIGÜL, Cihan PALANCI
Cari Açığın Asimetrik Davranışının Markov Rejim Değişim Modeli İle İncelenmesi: Türkiye Örneği
Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Belirleyicileri: Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Örneği
The Determiners of Foreign Direct Investments: Case of Central Asian Republics