Türkiye’de Eğitim Sektöründe Duygusal Emek İle İlgili Yapılan Çalışmalar ÜzerineBir İçerik Analizi
Günümüzde, hizmet sektörünün işgücü piyasasındaki artan payı göz önüne alındığında duygusal emek kavramı önemi giderek artan bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Eğitim sektöründe önemli bir yere sahiptir. Bu araştırmanın amacı; duygusal emek üzerine yapılan lisansüstü tezleri ile bilimsel makalelerin mevcut durumlarını ve genel profillerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda YÖK Ulusal Tez Merkezinden ve ULAKBİM ile Dergiparkveri tabanından elde edilen ‘Türkiye’de duygusal emek’ konusunda 2012-2019 yılları arasındaki lisansüstü tezler ile makalelerden oluşan toplam 34 çalışma, betimsel içerik analizi yöntemi ile yorumlanmıştır. Söz konusu çalışmalardan elde edilen veriler, durum ve profillere ilişkin genel eğilimleri görebilmek adına belirli koşullara göre sınıflandırılarak ele alınmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Analizler sonucunda; Türk eğitim sektöründe 2012 yılından bu yana yürütülen duygusal emek konusundaki çalışmaların sayısında, 2015 yılı itibariyle gözle görülür bir artış dikkatleri çekmektedir. Araştırmalarda kullanılan örneklemin büyük çoğunluğunun öğretmenlerden oluştuğu ve ortalama örneklem büyüklüğünün ise 424 olduğu saptanmıştır. Ayrıca duygusal emek kavramı, çoğunlukla tükenmişlik ve iş doyumu-iş tatmini değişkenleri ile ele alınarak araştırılmıştır. Dikkat çeken artışa rağmen ülkemizde konuyla ilgili yeterli sayıda çalışmanın olduğunu ifade etmek oldukça güçtür. Bu çalışma ile Türkiye’de eğitim sektöründe duygusal emeğe atfedilen öneme dair genel durumun ortaya konması ve konuya ilişkin gelişmekte olan uluslararası literatüre Türkiye örneklemiyle katkıda bulunulacağı düşünülmektedir.
A Content Analysis on Studies Related to Emotional Labor in the Education Sector in Turkey
Today, Given the increasing share of the services sector in the labor market, the concept of emotional labor emerged as an ever-increasingly significant phenomenon. It has an important place in the education sector. The purpose of this study is to determine current situations and overall profiles of post-graduate theses and scientific articles on emotional labor. Following this purpose, A total of 34 reviews consisting of post-graduate theses and articles on Emotional Labor in Turkey between the years 2012-2019, had been obtained from the Council of Higher Education (YÖK) National Dissertation Center,ULAKBİM and Dergiparkdatabase, was interpreted by the content analysis method. To review general trends regarding situations and profiles, the data had been acquired from the studies in question were classified according to specific circumstances. SPSS statistical package program was used in the analysis of the obtained data. As a result of the investigation; As of 2015, there has been a noticeable increase in the number of studies on emotional labor in the Turkish education sector since 2012. Many types of sampling used in studies were determined to be composed of teachers, and the average sample size was 424. Besides, the concept of emotional labor has been investigated mostly together with the burnout and job satisfaction variables. Despite this notable increase, it is quite challenging to remark that there exists an adequate amount of studies related to the issue in our country. In this study, it is considered Turkish Education System in uncovering the overall situation of the importance attributed to emotional labor and to contribute to a constantly evolving international literature on the subject using the example of Turkey.
___
- Andries, A. M. (2011). Positive and negative emotions within the organizational context. Global Journal of Human Social Science,11(9), 5-15.
- Ashforth, B. E., & Humphrey, R. H. (1993). Emotional labor in service roles: The influence of identity. Academy of management review, 18(1), 88-115.https://doi.org/10.2307/258824
- Aydın, İ. (2016). Eğitimde duygusal emek. Gazi kitapevi.
- Basım, H. N., & Begenirbaş, M. (2012). Çalışma yaşamında duygusal emek: Bir ölçek uyarlama çalışması.Yönetim ve ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,19(1), 77-90.
- Basım, H. N., Begenirbaş, M., & Can-Yalçın, R. (2013). Öğretmenlerde kişilik özelliklerinin duygusal tükenmeye etkisi: Duygusal emeğin aracılık rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1477-1496.https://doi.org/10.12738/estp.2013.3.1509
- Begenirbaş, M. (2013). Kişiliğin öğretme stillerine etkisinde duygusal emek ve tükenmişliğin aracılık rolü: Öğretmenler üzerinde bir araştırma. (Doktora Tezi, Kara Harp Okulu).
- Begenirbaş, M., & Meydan, C. H. (2012). Duygusal emeğin örgütsel vatandaşlık davranışıyla ilişkisi: öğretmenler üzerinde bir araştırma.Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,14(3), 159-181.
- Biçkes, D. M., Yılmaz, C., Demirtaş, Ö., & Uğur, A. (2014). Duygusal emek ile iş tatmini arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin aracılık rolü: Bir alan çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), 97-122.
- Brotheridge, C. M., & Grandey, A. A. (2002). Emotional labor and burnout: Comparing two perspectives of “people work”.Journal of vocational behavior,60(1), 17-39.https://doi.org/10.1006/jvbe.2001.1815
- Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri.Eğitim ve Bilim,39(174), 33-38.http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412
- Ceylan, A. K. (2017). Öğretmenlerin duygusal emeklerinin sosyo-demografik değişkenler yönünden özellikleri: Batman ili araştırması.Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi,7(2/1),122-132.
- Çoruk, A. (2014). Yükseköğretim kurumlarında görev yapan idari personelin duygusal emek davranışları.Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,33(1), 79-93.https://doi.org/10.7822/egt171
- Creswell, J. W. (2012). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4thed.). Pearson Education.
- Çukur, C. Ş. (2009). Öğretmenlerde duygusal işçilik ölçeği geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması.Psychology,33(6), 626-633.https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2016118628
- Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2005). Introduction: The discipline and practice of qualitative research. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.),The Sage handbook of qualitative research(pp. 1-32). Thousand Oaks, CA: Sage Publications Ltd.
- Diefendorff, J. M., Croyle, M. H., & Gosserand, R. H. (2005). The dimensionality and antecedents of emotional labor strategies.Journal of Vocational Behavior,66(2), 339-357.https://doi.org/10.1016/j.jvb.2004.02.001
- Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A. N., & Şeker, F. (2012). Fen bilimleri eğitiminde çalışılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin analizi.Türk Fen Eğitimi Dergisi,9(1), 49-64.
- Duman, N. (2017). Duygusal emek: Bir literatür değerlendirmesi.International Journal of Entrepreneurship & Management Inquiries (EMI),1(1), 29-39.
- Eroğlu, E. (2010). Örgütsel iletişimin işgörenlerin duygu gösterimlerinin yönetimine olan etkisi.Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi,6(3), 18-33.https://doi.org/10.18094/si.20817
- Ertürk, A., Keskinkılıç-Kara, S. B., & Zafer-Güneş, D.(2016). Duygusal emek ve psikolojik iyi oluş: Bir yordayıcı olarak yönetsel destek algısı.Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,16(4), 1723-1744.
- Fiebig, G. V., & Kramer, M. W. (1998). A framework for the study of emotions in organizational contexts.Management Communication Quarterly,11(4), 536-572.https://doi.org/10.1177/0893318998114002
- Goleman, D. (2005). Emotional İntelligence. Why" EQ" is more important than" IQ.Trans. by Banu S. Yüksel). Varlık Publications.
- Grandey, A. A. (2000). Emotional regulation in the workplace: A new way to conceptualize emotional labor.Journal of occupational health psychology,5(1), 95-110.https://doi.org/10.1037/1076-8998.5.1.95
- Hargreaves, A. (1998). The emotional practice of teaching.Teaching and teacher education, 14(8), 853-854.Hochschild, A. R. (1983). The Managed Heart, University of California Press.
- Hochschild, A. R. (2003). The managed heart: Commercialization of human feeling. Berkeley University.
- Kaya, E. (2009).Özel okul öğretmenlerinin duygusal emek davranışını algılama biçimleri ile iş doyumları ve iş stresleri arasındaki ilişki(Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi).
- Kıral, E. (2016). Psychometric properties of the emotional labor scale in a Turkish sample of school administrators.Eurasian Journal of Educational Research,16(63), 71-88.http://dx.doi.org/ 10.14689/ejer.2016.63.5
- Levine-Brown, E. F. (2011).Emotion matters: Exploring the emotional labor of teaching.(Doctoral dissertation, University of Pittsburgh).
- Mavi, D. (2015). Öğretmen görüşlerine göre duygusal emek, iş özellikleri ve iş akışı arasındaki ilişki (Elbistan ilçesi örneği) (Yüksek Lisans Tezi,Zirve Üniversitesi).
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook.Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Oğuz, H. (2016). Duygusal emek istihdamının sosyolojik özellikleri: Batı Karadeniz örneği(Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi).
- Oral, A. G. L., & Köse, S. (2011). Hekimlerin duygusal emek kullanımı ile iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma.Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,16(2), 463-492.
- Pala, T., & Sürgevil, O. (2016). Duygusal emek ölçeği: Ölçek geliştirme, güvenilirlik ve geçerlilik çalışması.Ege Academic Review,16(4). 773-787.
- Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3rd Ed.). Sage publications.
- Polatkan, N. N. (2016).Ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek davranışları ile iş doyumları arasındaki ilişki.(Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi).
- Rupp, D. E., Silke McCance, A., Spencer, S., & Sonntag, K. (2008). Customer (in) justice and emotional labor: The role of perspective taking, anger, and emotional regulation.Journal of Management,34(5), 903-924.https://doi.org/10.1177/0149206307309261
- Seçer, H. Ş. (2005). Çalışma yaşamında duygular ve duygusal emek: Sosyoloji, psikoloji ve örgüt teorisi açısından bir değerlendirme. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (50), 813-834.
- Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi.Eğitim ve Bilim,39(173), 430-453.
- Silverman, D. (2013).Doing qualitative research: A practical handbook. SAGE publications.
- Tabak, I., & Argon, T. (2018). Duygusal işçilik ve iş yaşamında yalnızlığa yönelik öğretmen görüşleri.İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,19(3), 1-13.https://doi.org/10.17679/inuefd.351583
- Uysal, A. A. (2007). Öğretmenlerde gözlenen duygusal yaşantı örüntülerinin ve duygusal işçiliğin mesleki iş doyumu ve tükenmişlik üzerine etkisi.(Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi).
- Ye, M., & Chen, Y. (2015). A literature review on teachers’ emotional labor.Creative Education,6(20), 2232-2240.https://doi.org/10.4236/ce.2015.620230
- Zapf, D. (2002). Emotion work and psychological well-being: A review of the literature and some conceptual considerations.Human resource management review,12(2), 237-268.https://doi.org/10.1016/S1053-4822(02)00048-7
- Zembylas, M. (2004). Emotion metaphors and emotional labor in science teaching.Science Education,88(3), 301-324.https://doi.org/10.1002/sce.10116
- Zheng, X., Yin, H., & Wang, M. (2018). Leading with teachers’ emotional labour: relationships between leadership practices, emotional labour strategies and efficacy in China.Teachersand Teaching,24(8), 965-979.https://doi.org/10.1080/13540602.2018.1508432