Türkiye’de 1969-2020 Yılları Turizm Sektör Performansının Waspas Yöntemiyle Analizi: Covid 19 Etkisi

Çalışmanın temel amacı Türkiye’de 1969-2020 yıllarında Turizm sektörünün gösterdiği performansın analizidir. Türkiye’de Turizm Sektörünün en iyi performans gösterdiği dönem 2000’li yıllar olurken en düşük performans gösteren dönem 1970’li yıllardır. Çalışmada WASPAS yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular WASPAS yöntemin etkinlik özelliğini sağlamaktadır. Ceteris Paribus varsayımı altında Türkiye’de Turizm Sektörüne etki eden temel faktör döviz kurlarıdır. Döviz kurlarının yükseldiği bir dönemde turizm gelirleri artar. Bu durum elde edilen bulgular ile de tutarlılık göstermektedir.Toplamda Turizm sektörünün 52 yıl performansı incelenmiştir. WASPAS çok kriterli karar verme yöntemlerinden biridir. Performans sıralamasında kullanılabilmektedir. WASPAS yöntemi uygulamasında kullanılan karar matrisi 52 alternatiften ve 6 kriterden oluşan 52x6 tipinde bir matristir. Çalışmada kriterlerin ağırlıklandırma ölçütleri (önem dereceleri) olarak CRITIC ve ENTROPY yaklaşımları kullanılmıştır. Her iki yaklaşım birbirine yakın sonuçlar vermektedir. Kriterlerin önem dereceleri her bir kriter için %16.67 olarak hesaplanmıştır.Performansın en düşük olduğu yıllarda Türkiye’nin dışa açılma çabalarınınbaşlangıç aşamasında olduğu yıllardır. Bu yıllarda turizm gelir ve giderinin düşük olması doğal bir sonuçtur. Genel beklentimize uygun bir sonuç elde edilmiştir. Hem kriz yaşandığı hem de turizm performansının yüksek olduğu dönemin açıklaması şu şekildedir. Turizm gelirleri döviz kurlarına karşı çok duyarlıdır. Eğer döviz kurlarında yükselme yaşanırsa ihraç ürünlerinin fiyatlarının rekabetçi olmasından dolayı turizm gelirlerinde artış yaşanır. Başka bir ifadeyle turizm faaliyetleri döviz kurlarının yükselmesiyle ucuzlamış olacaktır. Ucuz fiyatın geçerli olduğu piyasada mal ve hizmete olan talep yükselecektir. Dolayısıyla 2000’li yıllarda yaşanan en iyi performans yıllarının temelinde ceteris paribus varsayımı altında yüksek döviz kurunun turizm gelirlerine olan olumlu etkisidir.Bu sonuç uygulama aşamasından elde ettiğimiz sonuçla da tutarlıdır.

Analysis of 1969-2020 Years Tourism Sector Performance by Waspas Method in Turkey: The Effect of Covid 19

The main objective of the study is an analysis of the performance of the tourism sector in Turkey in the 1969-2020 years. While Turkey has shown the best performance of the tourism sector in the period 2000 years, the lowest performing period is the 1970s.WASPAS method was used in the study. The findings obtained provide the effectiveness of the WASPAS method. Under the ceteris paribus assumption that foreign exchange rates in Turkey are the key factors affecting the tourism sector. In a period when the exchange rates are rising, tourism revenues increase. This situation is also consistent with the findings obtained. In addition, possible effects of COVID 19 on the tourism sector were discussed. In total, the 52-year performance of the tourism sector was examined. WASPAS is one of the multi-criteria decision making methods. It can be used in performance ranking. The decision matrix used in the application of the WASPAS method is a 52x6 type matrix consisting of 52 alternatives and 6 criteria. CRITIC and ENTROPY approaches were used as the weighting criteria (significance) of the criteria in the study. Both approaches give close results. The importance of the criteria was calculated as 16.67% for each criterion. Performance is the lowest in years when it is in the initial stage of Turkey's outreach efforts for many years. It is a natural result that tourism income and expenditure is low in these years. A result in line with our general expectation has been achieved. The explanation for the period of both crisis and high tourism performance is as follows. Tourism revenues are very sensitive to exchange rates. If there is an increase in exchange rates, there is an increase in tourism revenues due to the competitive prices of export products. In other words, tourism activities will be cheaper with the increase in exchange rates. Demand for goods and services will increase in a market where cheap prices prevail. Therefore, the positive effect of high exchange rate on tourism revenues under the assumption of ceteris paribus is the basis of the best performance years in the 2000s.. This result is also consistent with the result we got from the implementation phase.

PDF

___

Assaf, A. G., & Josiassen, A. (2012). “Identifying and ranking the determinants of tourism performance: A global investigation”. Journal of Travel Research, 51(4), 388-399.
Augustyn, M. M., & Knowles, T. (2000). “Performance of tourism partnerships: a focus on York”. Tourism management, 21(4), 341-351.
Barros, C. P., Botti, L., Peypoch, N., Robinot, E., & Solonandrasana, B. (2011). “Performance of French destinations: Tourism attraction perspectives”. Tourism Management, 32(1), 141- 146.
Boley, B. B., McGehee, N. G., & Hammett, A. T. (2017). “Importance-performance analysis (IPA) of sustainable tourism initiatives: The resident perspective”. Tourism Management, 58, 66- 77.
Castellani, V., & Sala, S. (2010). “Sustainable performance index for tourism policy development”. Tourism management, 31(6), 871-880.
Chakraborty, S., Zavadskas, E. K., & Antucheviciene, J. (2015). “Applications of WASPAS method as a multi-criteria decision-making tool”. Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 49(1), 5-22.
Chen, M. H. (2010). “The economy, tourism growth and corporate performance in the Taiwanese hotel industry”. Tourism Management, 31(5), 665-675.
Chen, M. H. (2011). “The response of hotel performance to international tourism development and crisis events”. International Journal of Hospitality Management, 30(1), 200-212.
Croes, R. R. (2005). “Value as a measure of tourism performance in the era of globalization: conceptual considerations and empirical findings”. Tourism Analysis, 9(4), 255-267.
Farzanegan, M. R., Gholipour, H. F., Feizi, M., Nunkoo, R., & Andargoli, A. E. (2020). “International Tourism and Outbreak of Coronavirus (COVID-19): A Cross-Country Analysis”. Journal of Travel Research. 1-6.
Gössling, S., Scott, D., & Hall, C. M. (2020). “Pandemics, tourism and global change: a rapid assessment of COVID-19”. Journal of Sustainable Tourism, 1-20.
Hashemkhani Zolfani, S., Sedaghat, M., Maknoon, R., & Zavadskas, E. K. (2015). “Sustainable tourism: a comprehensive literature review on frameworks and applications”. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 28(1), 1-30.
Higgins-Desbiolles, F. (2020). “Socialising tourism for social and ecological justice after COVID- 19”. Tourism Geographies, 1-14.
Inoue, Y., & Lee, S. (2011). “Effects of different dimensions of corporate social responsibility on corporate financial performance in tourism-related industries”. Tourism Management, 32(4), 790-804.
Phillips, P., & Louvieris, P. (2005). “Performance measurement systems in tourism, hospitality, and leisure small medium-sized enterprises: a balanced scorecard perspective”. Journal of Travel Research, 44(2), 201-211.
Qiu, R. T., Park, J., Li, S., & Song, H. (2020). “Social costs of tourism during the COVID-19 pandemic”. Annals of Tourism Research, 84, 102994.
Renaud, L. (2020). “Reconsidering global mobility–distancing from mass cruise tourism in the aftermath of COVID-19”. Tourism Geographies, 1-11.
Rodríguez Díaz, M., & Espino Rodríguez, T. F. (2016). “Determining the sustainability factors and performance of a tourism destination from the stakeholders’ perspective”. Sustainability, 8(9), 951-958.
Theodoulidis, B., Diaz, D., Crotto, F., & Rancati, E. (2017). “Exploring corporate social responsibility and financial performance through stakeholder theory in the tourism industries”. Tourism Management, 62, 173-188.
Yılmaz, Y., & Bititci, U. S. (2006). “Performance measurement in tourism: a value chain model”. International journal of contemporary hospitality management, 18(4), 341-349.
Zavadskas, E. K., Chakraborty, S., Bhattacharyya, O., & Antucheviciene, J. (2015). “Application of WASPAS method as an optimization tool in non-traditional machining processes”. Information Technology and Control, 44(1), 77-88.

Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover

ISSN: 2667-5625
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ