19367

Turgut Özal ve AK Parti Dönemi Türkiye ABD İlişkilerinin Ekonomi Politiği

Turgut Özal ile başlayan Türkiye’nin küresel ekonomik sisteme entegrasyonu artan ölçekte AK Parti döneminde devam etmiştir. Turgut Özaldöneminde, Türk ekonomisinde radikal bir transformasyon sonrasında ithal ikamesine dayalı politikadan,ihracata dayalı bir ekonomik modele geçiş yaşanmıştır. İktisadi alana müdhaleci devlet politikalarından liberal ekonomik politikalara da bir geçiş olmuştur. Özellikle devletin iktisadi üretim sürecinden çekilmesi ve özelleştirmeler çok daha sonraları AKP iktidarının ilk döneminde gerçekleştirilmiştir. Türkiye özellikle 1950 sonrasında ABD ile uluslararası ilişkilerini geliştirmiş ve 1980 sonrasında ise izlenen liberal politikaların sonucunda artan finans kaptal hareketleri ile bu önemli seviyerlerde gelişim göstermiştir. AK Parti özü itibari islami muhafazakârkökenlerinin getirdiği bir reflekse sahip olmakla birlikte 2001 krizi sonrası uluslararası kuruluşların tavsiye ettiği ekonomik programı takip etmiş ve 1980 sonrası uygulanan liberal ekonomi politikalarına eklemlenmiştir. Turgut Özal ve Tayyip Erdoğan’ın Türk ABD ilişkilerine pragmatik bakışlarındaki yakınsamalar da incelenmiştir. Özellikle son yıllarda Pasifik eksenli yeni bir dünyadüzenine geçiş olacağı söylense de küresel finans sisteminde ABD etkisinin uzun süre daha etkili olacağı kabul edilebilir.Bu çalışmada iki ayrı dönemde ABD Türkiye ilişkilerinin ekonomi politik analizi değişen küresel sistem altında incelenecektir. Bu iki dönemin ortak dinamikleri olan düşük kur yüksek faiz politikası ve sonrasındaki gelişmeler ülkemize kayıtlı ve kayıt dışı döviz girişi çerçevesinde aktarılacaktır. Enflasyon, cari açık, işsizlik ve ekonomik büyüme gibi temel makroekonomik değişkenler ışığında iki dönem için bir analiz yapılacak ve özellikle yabancı sermaye girişi her iki dönemde değerlendirilecektir.

Political Economy of Turkish US Relations During Turgut Özal Era and AK Party Period

Turkey integrated into world financial system and opened to financial flows from western countries during the Turgut Özal era. Thatimproved under liberal economic policies established duringAK Party ruling. Özal, succesfully transformed Turkish economy from import substutition model to exportpromotion model with declining state intervention to national economy with more liberal policies. The privatization of State Companies has been done inthefollowing years duringAKP governments.Turkish-US relations ges backto 1950’s and strengthened after 1980’s with liberal economic policiesenlarging financial inflows to Turkey. EventhoughAKP has islamic conservative roots theystrictly followed IMF remedies after 2001 economic crisis with further integrationinWorld capital markets with increasing amount of financial flows. In this paper my humble intention is to provide comparative analyses of those terms in a given context. I compare main macroeconomic indicators such as inflation, unemployment, current account deficit and economic growth in both terms. The low exchange rate and high interest rate policy wascommon in the beginning of two terms and have different outcomes. Both leaders aim to attract foreign direct investment for economic growth. Thus the capital accumulation and inflowin both registered and unregistered ways also searched in the borders of this paper.

PDF

___

Cankara, P. Ö. (2015). Türkiye'de Siyasal Liberalizmin Nirengi Noktası: Turgut Özal Ve Recep Tayyip Erdoğan'ın Hükümet Etme Yaklaşımlarının Karşılıklı Analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1-11.
Çamlıbel, C. (2016, 7 10). Prof. Dr. Mete Tunçay'dan AK Parti ve Erdoğan yorumu: 16 yıl daha. Hürriyet gazetesi: http://www.hurriyet.com.tr/gundem/ak-parti-ve-erdogan-yorumu-16-yildaha- 40139789 adresinden alındı
Çınar, Y. (2011). Turgut Özal ve AK Parti Dönemi Türk Dış Politikasına Alternatif Bir Bakış Örneği: Liberal Düşüncenin Türk Dış Politikasına Etkileri. Akademik Bakış, 2-19.
Daban, C. (2017). Turgut Özal Dönemi Türk Dış Politikası. Selçuk Üniversitesi, 77-96.
Friedman, G. (2009). Gelecek Yüzyıl. İstanbul: Pegasus.
Güler, A. (2012). Soğuk Savaş Sonrası Türkiye ABD İlişkileri: Bölgesel ve Küresel Etkileşim. Selçuk Üniversitesi SBE YL Tezi: http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/1153/325857.pdf;s equence=1
Güneş, N. (2018, 10 4). SÜREKLİLİK VE DEĞİŞİM BAĞLAMINDA TÜRK DIŞ POLİTİKASI: ANAP-AK PARTİ KARŞILAŞTIRMASI. İlim ve Medeniyet: https://www.ilimvemedeniyet.com/sureklilik-ve-degisim-baglaminda-turk-dis-politikasianap- ak-parti-karsilastirmasi.html adresinden alındı
Heper, M. (2013). Islam, Conservatism, and Democracy in Turkey: Comparing Turgut Özal and Recep Tayyip Erdoğan. Insight Turkey, 141-156.
Kafaoğlu, A. B. (2008). Türkiye Ekonomisi. İstanbul: Kaynak Yayınları.
Kavuncu, S. (2006). Turgut Özal'ın Başbakanlığı Döneminde Türkiye-ABD İlişkileri. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: http://acikerisim.istanbul.edu.tr/bitstream/handle/123456789/26375/41820.pdf?sequence=1 &isAllowed=y
Öztürk, T. E. (2011). Yeni Dönem Türkiye_ABD İlşkileri: Fırsatlar ve Riskler. İstanbul: TASAM.
Pusane, Ö. K. (2017). Türkiye’nin Kuzey Irak Politikasında Değişim: Turgut Özal ve Tayyip Erdoğan Dönemleri Karşılaştırmalı Analizi. Uluslararası İlşkiler, 39-53.
Taşkın, T. (2010). 11 Eylül Saldırıları Sonrası ABD Dış Politikasında Ortadoğu Türkiye ve ABD İlişkileri. Trakya Üniversitesi: http://dspace.trakya.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/157/0080394.pdf?sequence=1&isAllo wed=y
Vatan. (2009, 4 5). ABD ile AB arasında Türkiye gerilimi. Vatan gazetesi: http://www.gazetevatan.com/abd-ile-ab-arasinda-turkiye-gerilimi-231617-gundem/
Yayman, H. (2014, 5 6). Turgut Özal ile Tayyip Erdoğan arasındaki on fark... Vatan: http://www.gazetevatan.com/huseyin-yayman-634644-yazar-yazisi-turgut-ozal-ile-tayyiperdogan- arasindaki-on-fark---/
Yıldız, A. (2018). Liberalizm Muhafazakarlık Sarkacında İnformel Bir Demokrat: Turgut Özal'dan Kalan. Muhafazakar Düşünce, 39-56.
Yorulmaz, R. (2018). ABD Yaptırımları ve Kur Krizinin Bölge Ekonomilerine Yansımaları. ORSAM.

Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover

ISSN: 2667-5625
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ