Mâtürîdî Kelâm Sisteminin Dini Tefekkür Dünyamıza Etkisi

İmam Mâtürîdipek çok dini, kültürel medeniyetlerin merkezi olan Mâverâünnehir bölgesinde bulunan Semerkant şehrinde dünyaya gelmiş ve yine o bölgede yaşamıştır. O’nun yaşadığı dönem İslam dünyası için oldukça hareketli değişim ve gelişmelerin olduğu bir zamana rastlar. Bu dönem aynı zamanda itikadî, felsefi ve siyasi olarak yoğun tartışmaların yaşandığı ve çok çeşitli din mensupları ile de karşılaşılan bir dönemdir. Bu durum sadece İslam içi tartışmalara değil dışardan da gelen itirazlara cevap verme gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. İşte tam da böyle bir dönemde Mâtüridî’nin varlığı daha da büyük önem kazanmıştır. Zira onun dini tefekkür dünyamıza olan katkısı sadece o dönem için geçerli olarak kalmamıştır. Oluşturduğu sistematik bu gün de canlılığını devam ettirmektedir. İmam Mâtürîdî kendinden önce var olan ilmi birikimi çok daha ileri bir noktaya taşıyarak yeni bir ilmi kelâm oluşturmuştur. Özellikle kullandığı yöntemlerden sayılabilecek olan aklî, naklî ve semantik değerlendirmeler kelam ilminin bir bilim olarak varolmasında oldukça önemlidir. Mâtürîdî kelamî problemlerde özellikle akla ve istidlale büyük önem vermiştir. Ayrıca kelamî görüşlerini ortaya koyduğu eserlerinde bilgi nazariyesi, ilahiyat, peygamberlik, ahiret, kaza ve kader, insanın yapıp ettikleri, imanve büyük günah mevzularında aklî ve aynı zamanda naklî temellendirmeler yapar. Bu yönüyle Ehl-i Sünnet kelamının oluşumunda en etkin role sahiptir. Bu çalışmada Mâtüridî kelam sistematiğinin bilhassa akıl, vahiy ve bilgi kuramı çerçevesindeki etkisi ve dini düşünce dünyamıza olan katkısı da ortaya konulmaya çalışılacaktır.

The Effect Of The Mâturidi’s Kalam System On The Religious Contemplation World

Imam Mâturîdiwas born in the city of Samarkand in the region of Ma warâ’ al-nahr which is the center of many religious and cultural civilizations. The period that he had lived was a time of great changes and developments for the Islamic world. It is a period in which there were many debates about faith, philosophy and politics. In this period, the objections came not only from within the Islamic religion but from the outside, and it was necessary to deal with this. In such a period, the importance of the Maturidi was once again revealed. Because his contribution to our world of religious contemplation not only remained valid for that period. The system that he created continues to live until today. In addition, he refuted the denialist movements and prepared answers forthem. Maturidi’s system of kalam is rational Imam Maturidi has created a new kalam dicipline by carrying the knowledge that existed before him to a much more advanced level. The intellectual, transplantation and semantic evaluations, which can be counted especially from the methods he uses, are very important in the existence of kalam as a science. He gave great importance specially to reason and deduction in the theoretical problems of kalam. In addition, in his works in which he expresses his theoreticalviews on kalam, he makes rational grounds in the fields of knowledge, theology, prophecy, hereafter, and destiny. In this respect, it has the most effective role in the formation of the word of Ahl al-Sunnah.In this article, while the methods and systematics of Maturidi will be emphasized, its contribution to our world of religious thought will be also put forward. In thia study, it will be tried to reveal the influence of Maturidi kalam systematics on the theory of reason and revelation.

PDF

___

Alper, H. (2009). İmam Mâtürîdî’de Akıl-Vahiy İlişkisi. İz yayıncılık
Atay, H. (2003). Ebû Mansûr el-Mâtürîdî ve Bilgi Kuramı, İmam Mâtürîdî ve Mâtürîdîlik. Kitabiyat Yayınları
Aydınlı, O. (2009). Semerkant, DİA. (Cilt. 36, ss 481-484).
Barthold, W. (1963). İslam Medeniyeti Tarihi. Çev. M. Fuad Köprülü
Düzgün, Ş. A. (2014). Mâtürîdî’nin Düşünce Dünyası. Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayınları Ebû Zehra, M. Kahire: Târîhu’l-Mezâhibi’l-İslâmiyye
Emin, A. (1976) Fecrü’l-İslam. Trc. Ahmet Serdaroğlu. Kılıç yayınları
Eş’arî, E. (2005) . İlk Dönem İslam Mezhepleri. Trc. Mehmet Dalkılıç, Kabalcı Yayınları
Göde, K. (1991). Türk İslam Kültür ve Medeniyeti Tarihine Umumi Bir Bakış. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Haziran
Güneş, K. (2003) İslâm Düşüncesinin Şekillenmesinde Akıl Ve Nas.İnsan Yayınları
Korkmaz, S. (2017). İmam Mâtürîdî ve Mezhep Eleştirileri, İz Yayıncılık
Kutlu, S. (2003) İmam Mâtürîdî ve Maturidilik, Tarihi Arka Plan, Hayatı, Eserleri, Fikirleri ve Maturidilik Mezhebi.Avrasya Yayınları, 2003.
Lewis, B. (2000) Tarihte Araplar. Trc. Dursun Yıldız. Ağaç Kitapevi Yayınları
Mâ’türîdî, M. (2005) Te’vilât ve Kur’ân’dan Tercümeler. Trc. Bekir Topaloğlu. Mizan Yayınları
Mâtürîdî, M.(2003) Tevhîd. Nşr. Bekir Topaloğlu -Muhammed Aruçi. İSAM Yayınları
Önal, R.(2013) Ebû Mansûr el- Mâtürîdî’ye Göre İslam Dışı Dinler, Bursa: Emin Yayınları
Özcan, H. (1999) Mâ’türîdî’de Dini Çoğulculuk. Marmara Üniversitesi Vakfı Yayınları
Özcan, H. (2015). Mâtürîdî’de Bilgi Problemi. M.Ü İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları,
Özervarlı, M. (1998) Kelâmda Yenilik Arayışları. İsam Yayınları.
Özgüdenli, O. (1989) Maveraünnehir. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Cilt. 7, ss 408- 409. TDV Yayınları
Schacht, J. (1953) The History of Muhammedan Teology. Studia İslamica
Taşköprülüzâde, A.(1985) Miftâhu’s-Sa’âde. Üç Dal Neşriyat.
Topaloğlu, B. (2003) . Ebû Mansur el- Mâtürîdî, DİA (Cilt.23)
Usta, A. (2009) Sâmânîler, DİA (Cilt. 36 ss. 66)
Yazıcıoğlu, M. (1986) Mâtürîdî Kelâm Ekolünün İki Büyük Siması: Ebu Mansur Mâtürîdî ve Ebu’l- Mu’in Nesefi AÜİFD Yayınları

Turkish Studies- Comparative Religious Studies-Cover

ISSN: 2667-5544
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ