Bir Aforoz Hikayesi: Tolstoy-Rus Ortodoks Kilisesi İlişkisi

Dünyaca ünlü Rus yazar Tolstoy ömrü boyunca hayatın anlamını sorgular. Ömrünün ilk yıllarında bu sorgulama sebebiyle dinden uzaklaşır. Zamanla dinden uzaklaşmasının temelinde Kilisenin anlattığı din yorumu olduğunu fark eder. Bu sebeple dinle ilgili araştırmalar yapar. Farklı dinleri de araştıran Tolstoy, Rus Ortodoks Kilisesi’nin heretik saydığı çeşitli gruplarla da temasa geçer. Ancak Hıristiyanlıktan kopmayan Tolstoy İsa’nın öğretisini yeniden yorumlar. Kitab-ı Mukaddes’i İbranice ve Grekçe yani orijinaldillerinden okuyarak yanlış olduğunu düşündüğü bölümleri çıkarıp yeniden yazar. Sonuçta teslisi, İsa’nın tanrı olduğunu, İsa’nın dirilmesini, sakramentleri, mucizeleri, siyasî ve dinî otoriteye tabi olmayı, toplu yapılan ibadet törenlerini, ikonları redder. Görüşleri sebebiyle Kilisenin tepkisini çeker, zaman zaman cezalandırılması konuşulur. Ancak Kilise gelecek tepkilerden çekinir. Dirilişisimli romanında Evharistiya ayini ile ilgili yazdıkları Kilisenin Tolstoy’un cezalandırılmasını yeniden gündeme almasına sebep olur. Buna ek olarak bazı din adamlarının Tolstoy’un çeşitli görüşlerini benimsemeye başlaması da karar alınma sürecini hızlandırır. 1901 yılında Kutsal Sinod, Tolstoy’un aforoz edilmesine karar verir. Bunun üzerinde yurt içinden ve yurt dışından Tolstoy’u destekleyenler olur. Tolstoy Kutsal Sinod’a yazdığı mektupla inançlarını ve gerekçelerini net bir şekilde açıklar. Ayrıca öldüğünde cenazesinde Kilise ayinlerini istemediğini de belirtir. Tolstoy’un tövbe etmesini bekleyen Kilise çeşitli vesilelerle Tolstoy’u ikna etmeye çalışır. Ancak Kilisenin tövbe çağrılarına uymayan Tolstoy 1910 yılında aforoz kararı geri alınamadan ölür.

A Story of Excommunication: Tolstoy-Russian Orthodox Church Relationship

The world-renowned Russian writer Tolstoy questioned the meaning of life throughout his life. In the early years of his life, he moved away from religion because of this questioning. He realized that the religious interpretation of the church was the basis of his distancing from religion over time. Thus, he studied religions. Beside his researches regarding other religions, Tolstoy contacted several groups that the Russian Orthodox church considered a heretic. However, Tolstoy, who did not abandon Christianity, reinterpreted the teaching of Jesus. He read the Bible in Hebrew and Greek, in their original language, removed the chapters he thought was wrong, and rewrote it. As a result, he refused the trinity, the fact that Jesus is god, the resurrection of Jesus, sacraments, miracles, being subjected to political and religious authority, religious ceremonies, and icons. Due to his opinions, he drew reaction of the Church and his punishment was discussed from time to time. However, the Church was afraid of future reactions. His opinions about the ritual of Eucharist in his novel Resurrectioncaused the Church to reintroduce the punishment of Tolstoy. Furthermore, the fact that some clergymen began to adopt various views of Tolstoy also accelerated the decision-making process. In 1901, the Holy Synod decided to excommunicate Tolstoy. In response, people from the country and abroad supported Tolstoy. Tolstoy clearly explained his beliefs and reasons with the letter he wrote to the Holy Synod. Moreover, he stated that he did not want the Church rituals at his funeral when he died. The Church tried to persuade Tolstoy on several occasions while waiting for him to repent. However, Tolstoy, who did not comply with the repentance calls of the Church, died in 1910 before the excommunication decision was revoked.

PDF

___

Bartlett, R.(2017) (çev: Zafer Avşar) Tolstoy Bir Rus Hayatı, Everest Yayınları.
Birukoff, P.(1911), The Life of Tolstoy, Cassell and Company Limited.
Canney M. A.(1921), An Encyclopedia of Religions, George Routledge Sons Ltd.,E.P. Dutton Co.
Christian, R. F.(1985), Tolstoy’s Diaries, The Athlone Press, cilt 1.
Christoyannopoulos A. (2016) “Leo Tolstoy’s Anticlericalism in Its Context and Beyond: A Case against Churches and Clerics, Religious and Secular”, Religions, 7(59), 1-20.
Çetinkaya A. (2020) İncil’e Farklı Bir Yaklaşım: Tolstoy Örneği, On Dokuz Mayıs Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
Demirci, K. (2005). Bir Hristiyan Mezhebi Olarak Ortodoksluğun Teolojisi, Ayışığı Kitapları.
Dualı Ş. M. (2013) “Rus Ortodoks Kilisesi’nin Siyasal Tarihi”, Milel ve Nihal: İnanç, Kültür, ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 10(2), 64-78.
Faminow P. S. (1995) “A View From Within: Tolstoy and Resurrection”, Spirit Wrestlers: Centennial Papers in Honour of Canada's Doukhobor Heritage (ed: Koozma J. Tarasoff K. J. -Klymasz R. B.) içinde (s. 21-22), Canadian Museum of Civilization.
Kolsto P. (2001) “A Mass for a Heretic? The Controversy over Lev Tolstoi’s Burial”, Slavic Review, 60(1), 75-95. https://doi.org/10.2307/2697644
Kosto, P. (2006) “The Demonized Double: The İmage of Lev Tolstoi in Russian Orthodox Polemics”, Slavic Review, 65(2), 304-324. https://doi.org/10.2307/4148595
Maude, A. (1918). Leo Tolstoy. Methuen Company.
Nash J. V.,(1929) “The Religious Evolution of Tolstoy”, The Open Court, 43(11), 641-667.
Özdemir R.-Ünsal Ö. (2017) “Nehlüdov'un Ruhsal Değişimi Işığında Tolstoy'un Dünya Görüşü”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (59), 129-136.
Palmieri A. (1915), The Russian Doukhobors and Their Religious Teachings, The Harvard Theological Review, 8(1), 62-81.
Reşat Nuri, (1933) Tolstoy Hayatı ve Eserleri, Kanaat Kütüphanesi.
Rolland, R. (1911) (çev: Bernard Miall), Tolstoy, E.P. Dutton Company.
Shubin, D.H. (2005). A History of Russian Christianity. Algora Publishing, cilt 3.
Stepun F. (1960) “The Religious Tragedy of Tolstoy”, The Russian Review, 19(2), 157-170. https://doi.org/10.2307/126738
Sushkova Y.N.,(2016) “Lev Nikolayevich Tolstoy: Political and Legal Views and Protection of Religious Rights”, European Research Studies, 19(3/B), 111-130.
Şahin M. S.(1988), “Aforoz”, Diyanet İslam Ansiklopesi, cilt 1, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Thurber, E. A. (1914). “Tolstoy’s Religion”, The Open Court, 28(1), 1-12.
Tolstoy Lev (1934) “Press Preface to The Christian Teaching”, (çev: Aylmer Maude) On Life And Essays On Religion içinde (s. 209-214), Oxford University Press.
Tolstoy Lev (1934) “A Reply to The Synod’s Edict of Excommunication”, (çev: Aylmer Maude) On Life And Essays On Religion içinde (s. 214-225), Oxford University Press.
Tolstoy Lev,(2015) (çev: Ayşe Hacıhasanoğlu), Diriliş, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Tolstoy Lev (2017) (çev: Kayhan Yükseler), İncil’in Kısa Bir Özeti, Everest Yayınları.
Tolstoy Sergey(1990),(çev: Emine Opan), Oğlu Tolstoy’u Anlatıyor, Düşün Yayınevi.
Tolstoy Sofiya (1985) (çev: Muzaffer Kuşuloğlu), Sofiya Tolstoy’un Güncesi, Düşün Yayınevi.
Troyat H. (2010) (çev. Z. Canan Özatalay-Işık Ergüden) Lev Tolstoy, İletişim Yayınları.

Turkish Studies- Comparative Religious Studies-Cover

ISSN: 2667-5544
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ