Özet                           Bu çalışmanın ana çerçevesini, Bosna Hersek Müslümanlarının, özellikle 1991 yılındaki Sırbistan ile aralarındaki savaş yıllarındaki gerilimli dönemde, Mart 1991 nüfus sayımında kendilerini ifade etmede Müslüman tanımlamasını kullanmalarının önemini değerlendirmek oluşturmaktadır. Yugoslavya içindeki Hırvat, Sırp gibi diğer nüfus unsurları aynı nüfus sayımında kendilerini etnik kökenleri ile belirtmişlerdir. Bosnalı Müslümanlar ise kendilerini Boşnak olarak nitelendirmek de mümkün iken Müslüman vurgusunu tercih etmişlerdir. O dönem koşullarına baktığımızda sadece bağımsızlık ve rejim karşıtlığı vurgusu bize yeterli veri sağlamamaktadır. Avrupa’nın Doğusunda, sosyalist bir rejimin son döneminde bağımsızlığı ve dini, bağımsızlık ile özdeş hale getiren; ya da bağımsızlık vurgusunu dini kimlik olmaksızın laik; ya da liberal bir arayışa sığınmadan ifade etmenin önemi kuşkusuz dikkate değerdir. Kültürün unsuru olarak din, devlet biçimi olarak din veya bireyin tercihi durumu birbirinden farklıdır. Bosna örneği ise, toplumsal bir tercihi daha derin bir incelemeyi bize zorunlu kılmaktadır. Bosna, Hıristiyanların ve Müslümanların uzun zamandan beri birlikte yaşadıkları bir toplumdu. Boşnakça Sırplar tarafından da konuşulan bir dildi. Fakat İslami ibadet ve dair öğeler Arapça olarak korunmuştu. Bir toplumun en canlı unsuru olan dil, gündelik hayatın paylaşılan kısmı için geçerli iken, ibadet dilinin korunması, dinin toplum üzerindeki belirleyiciliğini ifade eder. Bu İbranicenin Grekçenin Latincenin de ritüel boyutundaki devamlılığına benzemektedir. Aynı dili konuşmak, aynı coğrafyada yaşamak fakat dini farklılığını bağımsızlık tercihinde ön plana çıkarmak dini çoğulculuğa önemli bir adım atılmasını sağlamıştır. Bosna tecrübesi,Avrupa da dini çoğulculuk tartışmaları açısından önemli bir örnektir. 

 The main framework of this notification the Muslims of Bosnia and Herzegovina, particularly tense period in1991, with Serbia during the war years between them, population census in March 1991, evaluate the importance of using from the definition of a Muslim is to express themselves.  Yugoslavia Croats and Serbs in Yugoslavia, as the other elements of the population with the same census reported their ethnic origin. Was also possible to characterize themselves as Bosnian Muslims, Bosnian Muslims have preferred emphasis. Looking at the conditions of that period, only the emphasis on independence and opposition to the regime does not provide sufficient data to us. At the east of Europe, last period of a socialist regime, independence to be identical to that of religious independence in another words emphasis on independence from the secular or liberal religious identity without doubt the importance of a search expression is remarkable asylum. Religion as an element of culture, religion or individual preference of the state as a form of status as a religion different from each other. Bosnia is an example, because it contains a social choice requires us to examine more deeply  Bosnia, a society of Christians and Muslims lived together for a long time. Bosnian, a language is also spoken by the Serbs. However, elements of Islamic worship and religion law preserved in Arabic.Element of a society which is the most vivid language, while it is in everyday life for many of them shared, the protection of the language of worship, of religion on society refers to decisiveness. This is similiar to the size of the continuity of the ritual in Hebrew, in Latin, and Greek. Speaking the same language, live in the same region, but the choice of independence to gain prominence in the religious diversity helped to take an important step in religious pluralism. Experience in Bosnia, in Europe in terms of the debate is an important example of religious pluralism.