Artuklular’dan Günümüze Mardin’de Mûsikî Kültürü ve Mûsikîşinaslar

Eski Yunanlılar’ın Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan bölgeyi “Mezopotamya” olarak adlandırması tarihte birçok efsaneye konu olmuştur. Mezopotamya ovalarına bakan bir dağın tepesinde kurulan Mardin şehri, tarihsel süreçte birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Her uygarlık, Mardin’e kendi kültüründen izler bırakmıştır.Birbirinden farklı birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Mardin’de bu sayede mûsikîsel açıdan kültürel bir zenginlik oluşmuştur. Ezan sesinin çan sesine karıştığı, insanların birbirlerine hoşgörü ile yaklaştığı Mardin’de mûsikî, kültürlerin etkileşimi sonucu yeni bir hale bürünmüştür. Arap kültürünün baskınlığı, diğer kültürlerde olduğu gibi mûsikîde de öne çıkmıştır. Mûsikîdeki Arap kültürünü Kürt, Türk ve Süryânî kültürleri de izlemektedir.Mûsikî, sesler arasındaki anlam ilişkisidir. Kültür, bir yerde yaşayan toplumun ortaya çıkardığı değerler bütünüdür. Mûsikî kültürü ise toplumların yaşantılarının sesler aracılığıyla çıkan anlamlarıdır. Artuklular döneminden günümüze kadar Mardin’de birçok mûsikî kültürü oluşmuş ve bu kültürün oluşturduğu birçok mûsikîşinas yetişmiştir. Bu çalışmanın amacı, Artuklular döneminden günümüze Mardin’deki mûsikî kültürünü ve bu kültürün yetiştirdiği mûsikîşinasları belirtmektir.

Anahtar Kelimeler:

Artuklu, Mardin, Mûsikî, Mûsikî Kültürü, Mûsikîşinas, Dinî Mûsikî

From The Artuks To The Present Music Culture and Musician Mardin

The name of the ancient Greeks as op “Mesopotamia” was the subject of manylegends in history. The city of Mardin, founded on the top of a mountainoverlooking the Mesopotamian plains, hosted many civilizations in the historicalprocess. Every civilization left its mark on Mardin.Mardin, which hosts many different civilizations, has created a cultural richnessin this sense. In Mardin, where the voice of azan interfered with the sound of thebell, and people approached each other with tolerance, music became new as aresult of the interaction of cultures. The dominance of Arab culture, as in othercultures, came to the fore as well. Kurdish, Turkish and Syriac cultures follow theArab culture in Turkish music.Music is the relation of meaning between sounds. Culture is the sum of thevalues that the living society creates. Musical culture is the meaning of societiesexperiences through voices. Many Mûsikî cultures have been formed in Mardinuntil the present day from the Artuks to the present day.The aim of this study Artukids musical culture in today’s era of Mardin and to specify the musicians raised in this culture.

Keywords:

Artuklu, Mardin, Music, Music Culture, Musician, Religious Music,

PDF

___

Abdülhadioğlu, A. (2016). “Mardin’deki Arapça Sözlü Kültürünün Korunmasında Hikâye Gecelerinin Rolü,” Mukaddime, 7(243-257).
Bakırcı, S. (2003). Mevlid Doğuşu ve Gelişmesi, İstanbul: Akademik Araştırmalar Yayınları.
Behar, C. (2010). Şeyhülislâm’ın Müziği 18. Yüzyılda Osmanlı/Türk Musıkisi ve Şeyhülislâm Es’ad Efendi’nin Atrabü’l-Âsâr’ı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Çınarbaş, A. (2012). Geçmişten Günümüze Mardin Müzisyenleri, Mardin: Soylu Matbaa Yayıncılık.
Çuha, A. (2006). Mardin Halk Müziği, Mardin: Mardin Valiliği Kültür Yayınları.
Dolebeni, M. H. (1972). Tarihte Mardin, İstanbul: Resim Ofset Matbaacılık.
Dolapönü, M. H. (1972). Tarihte Mardin, İstanbul: Hilal Matbaacılık.
el-Fârûkî, İ. R. el-Fârûkî L. L. (1997). İslâm Kültür Atlası, çev. Mustafa Okan Kibaroğlu, Zerrin Kibaroğlu, İstanbul: İnkılâb Yayınları.
Güler, A. (1998). Mardin Folkloru Gelenekler-Görenekler, Ankara: Yorum Basın Yayın.
Noyan, S. (2013). Mezopotamya (El Cezire)’da Kültür, Kimlik, Dil ve Politika, Ankara: Feryal Matbaacılık.
Özcoşar, İ. (2007). Makalelerle Mardin Eğitim-Kültür-Edebiyat III, 1. baskı, 4 cilt, İstanbul: İmak Ofset Basım Yayın.
Öztürkatalay, L. (1995). Mardin ve Mardinliler, İstanbul: Seçil Ofset Matbaa.
Turabi, A. H. v.d.. (2017). Türk Din Mûsikîsi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları.
Uslu, R. (2011). Selçuklu Topraklarında Müzik, Konya: Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Aydın, E. (2018). Mardin’de Dinî Mûsikî (Hâfız Mehmet Ali Demir Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Mak, M. (2017). Müziğin Çokkültürlü Kodları; Mardin, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ağırakça, A. (2006). “Mardinli Bazı İlim Adamları.” I. Uluslararası Mardin Tarihi Sempozyumu Bildirileri. Ed. İbrahim Özcoşar, Hüseyin Haşimi Güneş. Mardin Tarihi İhtisas Kütüphanesi, http://acikerisim.ybu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/317/sempozyum_b15.pdf?sequence=1&isAllowed=y, 25 Aralık 2017.