Ayşe Başak İLHAN HARMANCI, Hasan Kemal BIYIK

Bir Türk Din Mûsikîsi Formu Olarak Kāmet

Bu çalışmanın amacı, metin olarak ezanın parçası olan kāmetin, müstakil bir Türk Din Mûsîkîsi formu olduğunu ortaya koymaktır. Araştırmanın örnekleminde iki selâtin, iki diğer camilerde olmak üzere toplam sekiz farklı icra uygulaması bulunmaktadır. İcralar üzerinde yapılan makamsal analizlerle iki formun arasındaki farklar belirlenmiş, konu ile ilgili kaynak desteğiyle kāmetin ezandan müstakil yapısı açıklanmaya çalışılmıştır. Bu makale, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Türk Din Musikisi Bilim Dalı‟nda Yüksek Lisans programı öğrencisi olan Hasan Kemal Bıyık’ın “İstanbul’daki Cami Musikisi Uygulamalarının Karşılaştırmalı İncelenmesi” (2018) başlıklı yüksek lisans tezi kaynak alınarak yazılmıştır. Yüksek Lisans tez Danışmanı Doç. Dr. Ayşe Başak Harmancı’dır.

Anahtar Kelimeler:

Ezan, Kāmet, Form

Iqama As a Form of Turkısh Music

The main objective of this study is to prove that Iqama which is a part of the textof Adhan is a distinct form of Turkish Religion Music. A total of 8 performancesfrom two selâtin mosques and two other Mosques were taken as research samples.By analysing the maqams (system of melody types) of the performances thedifferences between two forms were determined. To this end, the distinct structureof Iqama was tried to be explained with the related resource support. This article isa master thesis source entitled “Comparative Analysis of Mosque Music Practicesin Istanbul” by Hasan Kemal Bıyık, a student of Master’s program in MarmaraUniversity Institute of Social Sciences, Department of Islamic History and Arts,Department of Turkish Religious Music (2018) . Thesis Advisor is Associate Professor Dr. Ayşe Başak Harmancı.

Keywords:

Adhan Iqama, Form, Mosque music,

PDF

___

1- AK, Ahmet Şahin, Türk Din Mûsikîsi, 1. Baskı (Ankara: Akçağ Yayınları, 2009).
2- AKYÜZ, Vecdi, “İkāmet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (İstanbul: TDV Yayınları, 2000), 22.
3- ALKAN, Uğur, “Geçmişten Günümüze Türklerde Ezan Mûsikîsi”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1/37 (2014).
4- ATEŞ, Erdoğan, Türk Din Mûsikîsi, 1. Baskı (İstanbul: Rağbet Yayınları, 2015).
5- BIYIK, Hasan Kemal, İstanbul’daki Cami Musikisi Uygulamalarının Karşılaştırmalı İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018).
6- ÇETİN, Abdurrahman, “Ezan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (İstanbul: TDV Yayınları, 1995), 12.
7- DEMİRTAŞ, Yavuz, “Türk Din Mûsikisi Formları, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14/1 (2009).
8- ERGUN, Nüzhet Saadettin, Türk Musikisi Antolojisi, (İstanbul: Dini Eserler, Rıza Coşkun Matbaası, 1942).
9- HODEIR, Andre, Müzik Türleri ve Biçimleri, 1. Baskı (İstanbul: İletişim Yayınları, 1992).
10- KAÇAR, Gülçin Yahya, Türk Mûsikîsi Rehberi, 1. Baskı (Ankara: Maya Akademi Yayın Dağıtım, 2009).
11- KAMİLOĞLU, Ramazan, “Türk Kültüründe Ezan ve Makamları”, Hikmet Yurdu Dergisi 3/5 (2010).
12- KOCA, Fatih, “Ezanı Güzel Okumayı Öğrenme Hususunda Bir Çalışma (Kalıp Ezan Çalışması), Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 56/2 (2015).
13- KOPAR, Volkan, Çeşitli Türk Musikisi Makamlarında Ezan, ( Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilim Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Türk Din Musikisi Bölümü 2010).
14- NARGÜL, Veysel, “Tarihi Süreçte Ezan”, Diyanet İşleri Başkanlığı Avrupa Aylık Dergisi, 1/37 (2009).
15- ÖZTUNA, Yılmaz, Türk Musikisi Teknik ve Tarih, 1. Baskı (İstanbul: Kent Basımevi, 1987).
16- ÖZTÜRK, Mustafa Tahir, Türk Din Musikisinde Ezan, (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2001).
17- ÖZCAN, Nuri, “Ezan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (İstanbul: TDV Yayınları, 1995), 12.
18- P. M. HOLT –A. K. S. LAMBTON –B. LEWİS, Türk İslâm Tarihi Kültür Ve Medeniyeti, 2. baskı (İstanbul: cilt :1-2-3-4, Kitabevi yayınları, 1997).Eigenfeldt, Arne, v.dğr., “Flexible Generation of Musical Form: Beyond Mere Generation”, Proceedings of the International Conference on Computational Creativity (Paris: 2016).
19- TANRIKORUR, Cinuçen, Osmanlı Dönemi Türk Mûsikîsi, 1. Baskı (İstanbul: Dergâh Yayınları, 2003)
20- TIRAŞÇI, Mehmet. İlahiyat Fakülteleri İçin Türk Din Mûsikîsi Ders Notları, 1. Baskı (İstanbul, 2015)
21- TURABİ, Ahmet Hakkı, Türk Din Mûsikîsi, 1. Baskı (Ankara: Grafiker Yayınları, 2017).
22- YAVAŞÇA, Alâeddin, Türk Musikisi’nde Kompozisyon ve Beste Biçimleri, 1. Baskı (İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı, 2002).