Zihinsel Engelli Çocuklara Sahip Ailelerin Yaşadıkları Tatil Güçlükleri Üzerine Tanımlayıcı Bir Araştırma

Tüm dünyada giderek önemi artan engelli turizmi pazarının özelliklerini daha iyi anlamak ve buna uygun pazarlama stratejileri geliştirmek adına bu pazarın iç dinamiklerine inerek farklı engel türlerini ve onların seyahatleri süresince yaşadıkları problemleri yakından incelemek gerekmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, tüm engel türleri arasında belki de en dezavantajlı yapıda olan zihinsel engelli bireylerin ailelerinin tatilleri öncesinde ve süresince, içsel ve dışsal faktörlere bağlı olarak yaşadıkları güçlükleri belirlemektir. Araştırma kapsamında 17 zihinsel engelli bireyin aileleri ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda ailelerin tatil için temel motivasyonlarının çocuklarının mutluluğu olduğu, tatilin onları günlük stres ve kaygılardan arındırmada önemli bir araç olduğu, hemen hemen tüm ailelerin tatile ilişkin benzer sorunları yaşadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

A Descriptive Research on Holiday Difficulties of Families with Mentally Handicapped Children

In order to better understand the characteristics of the disabled tourism market, which has become increasingly important all over the world and to develop appropriate marketing strategies, it is necessary to examine the different dynamics of the obstacles and their problems during their travels. In this context, the aim of the study is to determine the difficulties experienced by the families of mentally disabled individuals, who are perhaps the most disadvantaged among all types of disabilities, before and during the holidays due to internal and external factors. Semi-structured interviews were conducted with the families of 17 mentally disabled individuals. As a result of the study, it was concluded that the main motivation of families for the holiday is the happiness of their children, that the holiday is an important tool in relieving them from daily stress and anxiety, and that almost all families experience similar problems.

PDF

___

Aslan, Ç. (2010). Zihinsel Engelli Çocuğu olan Anne-Babaların Psikolojik Belirtileri, Sosyal Destek Algıları ve Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aysan, F. ve Özben, Ş. (2007). Engelli Çocuğu Olan Anne Babaların Yaşam Kalitelerine İlişkin Değişkenlerin İncelenmesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 22: 1-6.
Bailey, D. (2007). Introduction: Family Adaptation to Intellectual and Developmental Disabilities. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews: 13: 291-292
Bergier, B., Bergier, J. and Kubinska, Z. (2010). Environmental Determinants of Participation in Tourism and Recreation of People with Varying Degrees of Disability. Journal of Toxicology and Environmental Health, 73: 1134-1140.
Bulgan, G. (2017). Zihinsel Engelli Bireylere Sahip Ailelerin Tatil Deneyimleri Üzerine Tanımlayıcı Bir Araştırma: Isparta İli Örneği, İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 16: 2147- 3390.
Dereli, F. ve Okur, S. (2008). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Depresyon Durumunun Belirlenmesi, Yeni Tıp Dergisi, 25: 158-164.
Eripek, S. (2004). Türkiye’de Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmalarına İlişkin Olarak Yapılan Araştırmaların Gözden Geçirilmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2): 25-32.
Germ, P.A. and Schleien, S.J. (1997). Inclusive Community Leisure Services: Responsibilities of Key Players, Therapeutic Recreation Journal 31: 22–37.
Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. 2. Baskı (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, Çev.), Ankara: Anı Yayıncılık
Göktaş, P. ve Bulgan, G. (2016). Turizm Sektöründe Engelliler ile İletişimin Geliştirilmesine Yönelik Bir Çalışma, Erciyes İletişim Dergisi, 43: 36-56.
Huh, C., and Singh, A. J. (2007). Families travelling with a disabled member: Analysing the potential of an emerging niche market segment. Tourism and Hospitality Research, 7 (3/4): 212-229. https://www.engelliler.biz/forum/sakatlik-calismalari-inisiyatifi/128030-turkiye-de-psikososyalve-zihinsel-engelli-bireylerin-durumu-ve-cozum-onerileri.html [Erişim tarihi: 12.08.2109].
Israeli, A., A. (2002). A Preliminary Investigation of the Importance of Site Accessibility Factors for Disabled Tourists, Journal of Travel Research, 41 (1): 101-104 . Karaçengel, B. (2007). Zihinsel Engelli çocuğa sahip anneler ile sağlıklı çocuğa sahip annelerin atılganlık ve suçluluk-utanç düzeyleri açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Kim, S. and Lehto, X. Y. (2013). Travel by Families with Children Possessing Disabilities: Motives and Activities, Tourism Management, 37: 13-24.
Köksal, G., and Kabasakal, Z. (2012). Zihinsel Engelli Çocukları Olan Ebeveynlerin Yaşamlarında Algıladıkları Stresi Yordayan Faktörlerin İncelenmesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32: 71-91.
Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Özşenol, F., Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, H. İ., Akın, R., ve Gökçay, E. (2003). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi, Gülhane Tıp Dergisi 45 (2): 156-164
Öztürk, Y., Yaylı, A., Yeşiltaş, M. (2008). Is the Turkish Tourism Industry Ready for a Disabled Customer's Market?, Tourism Management, 29(2): 382-389.
Poria, Y., Reichel, A. and Brandt, Y. (2011). Dimensions of Hotel Experience of People with Disabilities: An Exploratory Study, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23 (5): 571-579.
Sarı, H. (2007). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelerde Aile Yüklenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11 (2), 1-7. Siklos, S. and Kerrns, K. (2006). Assessing Need for Social Support in Parents of Children with Autism and Down Syndrome, Journal of Autism Development Disorders, 36: 921–933.
Toker, B. ve Kaçmaz, Y. Y. (2015). Engelli Bireylerin Turizm Deneyimlerine Yönelik Bir Araştırma: Alanya Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2): 235-257.
Tütüncü, Ö. ve Aydın, Đ., (2013). Ulaşılabilir Turizm, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24 (2): 261-263.
Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni (2011). Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması 2010, Sayı:71.
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (2008). Dünyada ve Türkiye’de Engelsiz Turizm Pazarı Ar-Ge Departmanı Raporu.
Waieland, N. and Baker, L. (2010). The role of marital quality and spousal support in behaviour problems of children with and without intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 54 (7): 620–633.
White, N. and Hastings, R. (2004). Social and Professional Support for Parents of Adolescents with Severe Intellectual Disabilities, Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 17: 181- 190.
Yau, M. K., McKercher, B. and Packer, T. L. (2004). Traveling with a Disability: More Than an Access Issue, Annals of Tourism Research, 31 (4): 946-960.
Yıldız, Z., Yıldız,S., Karaçayır, E. (2017). Dünyada ve Türkiye’de Engelli Turizmi Pazarının Değerlendirilmesi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2): 61-80.
Zbikowski, J., Kuzmicki, M., Dabrowski, D., and Soroka, A. (2011). Vocational Activity as a Determinant of Participation in Tourism of Disabled People from the Area of Eastern Poland, Oeconomia, 10 (2): 121-129.
Zengin, B. ve Eryılmaz, B. (2013). Bodrum Destinasyonunda Engelli Turizm Pazarının Değerlendirilmesi, International Journal of Economic and Administrative Studies, 6(11): 52-74