Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Kapsamında Somut Olmayan Kültürel Miras Unsuru: Hıdırellez Pilavı Üzerine Bir Araştırma

Somut olmayan kültürel mirasa dahil olan öğeler son zamanlarda artmaktadır. Bu konuda, UNESCO insanlığa ait değerlerin korunması konusunda üyesi ülkelere önemli destekler sunmaktadır. Bu çalışmada amaç, Ayvacık ilçesine bağlı hangi köylerde Hıdırellez kutlamalarında “Hıdırelez Pilavı” yapımının devam ettiğinin, sürdürülebilir gastronomi turizmine katkısının ortaya çıkarılması ve reçetesinin verilmesidir. Bu amaca bağlı olarak Ayvacık’ a bağlı köylerde araştırma yapılmıştır. Alan araştırması sonucunda; Hıdırellez kutlamalarında yapılan Hıdırellez pilavının Ayvacık’a bağlı 34 köyde halen yapıldığı, 29 köyde ise geçmişte yapıldığı fakat günümüzde terk edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Hıdırellez kutlamalarının yapılmamasında en büyük etken köylerde nüfusun ve özellikle genç nüfusun azalması olarak gösterilmektedir. Geleneklerin gelecek kuşaklara aktarımında gençlerin önemli bir yere sahip olduğu söylenebilir. Ayvacık’a bağlı 34 köyde yapılan Hıdırellez kutlamalarında nişanlı kıza kuzu veya oğlak götürüldüğü ve Hıdırellez pilavı yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Hıdırellez kutlamalarına Ayvacık’a bağlı Türkmen köylerinde daha çok önem verildiği, yapılan yöresel yemeklerin sunumu ve yapımında tüm köy halkının birlikte hareket ettiği ifade edilebilir. Hıdırellez kutlamalarına civar köylerin, ilçe merkezinde yaşayan kişilerin ve dışarıda yaşayan köylülerin katıldıkları, kutlamalarının olduğu gün veya günlerde köylerinin kalabalıklaştığını ifade etmişlerdir. Bununla beraber yabancı turistlerin kutlamalara çok fazla ilgi göstermedikleri bunun nedeninin ise tanıtım eksikliği olduğu ifade edilmiştir.

The Intangible Cultural Heritage in The Scope of Sustainable Gastronomy Tourism: A Research on Hıdırellez Rice

Recently, new elements are included in intangible cultural heritage elements. In this regard, UNESCO offers significant support to its member countries in the protection of human values. The aim of this study is to reveal and prescribe in which villages of Ayvacık “Hıdırellez rice” during the “Spring Festival Hıdırellez” celebrations are made today. For this aim, research has been conducted in the village of Ayvacık. As a result of the field research; It was concluded that Hıdırellez rice, which was made during the Hıdırellez celebrations, was still made in 34 villages of Ayvacık, and in 29 villages it was made in the past but was abandoned today. The biggest factor in the absence of Hıdırellez celebrations in villages is the decrease in the population and especially the young population in the villages. It can be said that young people have an important place in transferring traditions to future generations. In the Hıdırellez celebrations held in 34 villages of Ayvacık, it was concluded that the engaged girl was taken to lamb or kid and the Hıdırellez rice was made. It can be stated that Hıdırellez celebrations are given more importance in the Turkmen villages of Ayvacık and that all the village people act together in the presentation and construction of the local dishes made during the celebrations. Hıdırellez celebrations of the surrounding villages, people living in the district center and outside villagers participated in the celebrations, stated that the days or days of the village was crowded. However, it was stated that foreign tourists did not show much interest in the celebrations because of the lack of publicity.

PDF

___

Ayaz, N., ve Çobanoğlu, S. (2017). Ev Kadınlarının Turizm Amaçlı Yöresel Yemek Üretimine Bakış Açıları: Bartın İli Örneği, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 413- 427.
Aydoğdu, A. ve Mızrak, M. (2017). Yöresel Yemeklerin Sürdürülebilirliğinde Standart Reçetelendirmenin Önemi: Kastamonu Mutfağı Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, (20), 366-394.
Barrère, C., Bonnard, Q. and Chossat, V. (2012). Food, Gastronomy and Cultural Commons. Chapters in: Enrico Bertacchini, Giangiacomo Bravo, Massimo Marrelli and Walter Santagata
(ed.), Cultural Commons, chapter 7, Edward Elgar Publishing. Bayrakçı, S., ve Akdağ, G. (2016). Yerel Yemek Tüketim Motivasyonlarının Turistlerin Tekrar Ziyaret Eğilimlerine Etkisi: Gaziantep’i Ziyaret Eden Yerli Turistler Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27 (1), 96-110.
Bezirgan, M., ve Koç, F. (2014). Yerel Mutfakların Destinasyona Yönelik Aidiyet Oluşumuna Etkisi: Cunda Adası Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 34 (7), 919-928.
Çalışkan Şerife, S.E. (2015). Türklerde Hıdırellez İnancı: Makedonya Örneği, International Journal of Science Culture and Sport, Special Issue 3, 380-391.
Çay, A. M. (1999). Nevruz-Türk Ergenekon Bayramı, Ankara: Tamga Yayıncılık.
Çetin, İ. (2002). Türk Mitinde Kut İyesi Kıdır ve Medeniyet Değişikliğinde Kıdır’dan Hızır’a Geçiş̧, MillîFolklor, 14 (7), 33-54.
Delind, L. B. (2006). Of Bodies, Place and Culture: Re: Situating Local Food, Journal of Agricultural and Environmental Ethics,19, 121-146.
Erol M. (2004). Köy Hayırlarının Yapısal ve İşlevsel Özellikleri Üzerine Bir İnceleme: Göçalı Köyü Örneği, TÜBAR, 16, Güz Dönemi.
Gheorghe1, G., Tudorache, P. and Nistoreanu, P. (2014). Gastronomic Tourism, A New Trend for Contemporary Tourism?, Cactus Tourism Journal, 9 (1), 12-21. http://www.unesco.org.tr/Pages/126/123/UNESCO-%C4%B0nsanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1nSomut-Olmayan-K%C3%BClt%C3%BCrel-Miras%C4%B1-Temsili-Listesi. Erişim Tarihi: 23.06.2019.
Kurin, R. (2004). Safeguarding Intangible Cultural Heritage in the 2003 UNESCO Convention: A Critical Appraisal. Museum International, 56(1-2), 66-76.
Kahraman N. ve Arıkan R. (2015). Orta Asya’dan Bilecek’e Hıdırellez, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 15(1). 13-28.
Kumartaşlıoğlu, S. (2017). Edremit ve Burhaniye Tahtacılarında Hıdırellez, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 20, (37), 275-291.
Lee, K.H. (2014). The Importance of Food in Vacation Decision-Making: Involvement, Lifestyles and Destination Activity Preferences of International Slow Food members, Queensland Üniversitesi, Doktora Tezi. Avustralya.
Lee, K.-H., Packer, J. and Scott, N. (2015). Travel Lifestyle Preferences and Destination Activity Choices of Slow Food Members and Nonmembers. Tourism Management, 46, 1-10.
Önal M. Naci (2010). Muğla’da Hıdırellez Bayramı, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi. 1187-1208.
Serçeoğlu, N. (2014). Yöre Halkının Mutfak Kültürünü Tanıma Durumunun Tespit Edilmesi: Erzurum İli Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2 (4), 36-46.
Vanhonacker F., Verbeke W., Guerrero L., Claret A., Contel M., Scalvedi M.L., ZakowskaBiemans S., Gutkowska K., SulmontRossé C., Raude J., Granli B.S., and Hersleth M. (2010). How European consumers define the concept of traditional food: Evidence from a survey in six countries, Agribusiness, 26(4), 453–476.
Wahlqvist, M. and Lee, M.S. (2007). Regional Food Culture and Development, Asia Pac J Clin Nutr. 16(1), 2-7
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 8. Baskı, Ankara: Seçkin.
Zağralı, E., Akbaba, A. (2015). Turistlerin Destinasyon Seçiminde Yöresel Yemeklerin Rolü: İzmir Yarımadası’nı Ziyaret Eden Turistlerin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma, Journal of Yasar University, 10 (40), 6633-6644.