360° Sanal Gerçeklik Videolarının Turistlerin Seyahat Motivasyonuna Etkisi Üzerine Deneysel Bir Araştırma

Geleneksel turizm pazarlaması, görsel ve duyusal faktörleri kullanarak turistin seyahat motivasyonu etkilemeyi amaçlar. Turistlerin satın alma davranışlarını etkilemek için tek boyutlu fotoğraf içeren broşürler kullanıldı. Teknolojik değişiklikler iki ve üç boyutlu fotoğraf ve videoların oluşturulmasını sağladı. Teknolojik değişikliklerden biri olan “Sanal Gerçeklik” ise bilgisayar ortamında üretilen gerçek zamanlı üç boyutlu bir etkileşim deneyimi sağlamaktadır. Bu araştırma, üç boyutlu sanal gerçeklik videolarının seyahat motivasyonunu etkileyip etkilemediğini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada öntest-sontest kontrol gruplu model uygulanmıştır. Seyahat motivasyon ölçeği, kontrol grubuna herhangi bir müdahale olmaksızın farklı bir zamanda iki kez çözüldü. Deney grubu, ikinci kez cevaplamadan önce sanal gerçeklik gözlükleriyle üç boyutlu ve 360 derecelik bir video izleyerek manipüle edildi. Toplanan veriler ilişkili ve ilişkisiz örneklem t-testi ile analiz edildi. Araştırmanın sonuçları, sanal gerçeklik deneyimi olan deneysel grubun öntest ve sontest ortalama farklılıklarının istatistiksel olarak anlamlı olduğunu gösterdi. Sanal gerçeklik videolarının turistlerin seyahat etme motivasyonunu olumlu yönde etkilediği sonucuna varıldı. *Bu makale Dr. Öğr. Üyesi Senem YAZICI danışmanlığında, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ABD öğrencisi Mert Umur ÖNGİDER tarafından 2019 yılında tamamlanmış olan “Sanal Gerçeklik Gözlüğü Deneyiminin Seyahat Motivasyonuna ve Satın Alma Davranışına Etkisi” başlıklı tezden üretilmiştir.

An Experimental Research on the Effect of 360° Virtual Reality Videos on Travel Motivations of Tourists

The traditional tourism marketing aims to influence the tourist's travel motivation by using visual and sensory factors. Brochures with one-dimensional photographs were used to influence the buying behaviour of tourists. Technological changes have enabled the creation of two- and threedimensional photographs and videos. Virtual Reality which is one of the technological changes provides a real-time three-dimensional interaction experience in a computer-generated environment. This research aims to determine whether three-dimensional virtual reality videos affect travel motivation. In the research, a pretest-posttest control group model was applied. The travel motivation scale was solved twice at a different time without any intervention to the control group. The experimental group was manipulated by watching a three-dimensional and 360-degree video with virtual reality glasses before answering for the second time. Collected data were analyzed by using dependent and independent t-test. The results of the research showed that the differences in the pretest and post-test averages of the experimental group with virtual reality experience were statistically significant. It was concluded that virtual reality videos positively affect the motivation of tourists to travel.

PDF

___

Arat, T. ve Baltacıoğlu, S. (2016). Sanal Gerçeklik ve Turizm. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 19(1): 103-118.
Atıf, Ö. (2018). Turist Fotoğrafları ve Turizm Pazarlaması Açısından Önemi. Journal of Turkish Tourism Research, 2(3): 1-9
Aktan, E. (2018). Sosyal Medyanın Turizm Pazarlamasındaki Rolünün Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3): 228-248.
Bayer, O. E. (1998). Türkiye Meslek Yüksekokulları Turizm Eğitimi Kalitesinin Geliştirilmesinde Sanal Yöntemlerin Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3): 145-156.
Binbasioglu, H. (2019). What is the Motivation of Travellers? An investigation of quotes on TripAdvisor’s facebook page. International Journal of Marketing, Communication and New Media, Special Issue (5): 76-92.
Buhalis, D. and Law, R. (2008). Progress in information technology and tourism management: 20 years on and 10 years after the Internet—The state of e-Tourism research. Tourism Management, 29(4): 609-623.
Bostan, B. (2007). Sanal Gerçeklikte Etkileşim, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Büyüköztürk, Ş. (2014). Deneysel Desenler: Öntest Sontest Kontrol Gruplu Desen ve Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Camilleri, M. A. (2018). The Tourism Industry: An Overview. In Travel Marketing, Tourism Economics and the Airline Product. Cham, Switzerland: Springer.
Cankül, D., Doğan, A., ve Sönmez, B. (2018). Yiyecek-İçecek İşletmelerinde İnovasyon ve Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3): 576-591. Castro, J. C., Quisimalin, M., Córdova, V. H., Quevedo, W. X., Gallardo, C., Santana, J. and
Andaluz, V. H. (2018). Virtual reality on e-Tourism. In IT Convergence and Security. Singapore: Springer.
Chen, Y., Mahmassani, H. S. and Frei, A. (2018). Incorporating social media in travel and activity choice models: conceptual framework and exploratory analysis. International Journal of Urban Sciences, 22(2): 180-200.
Cheong, R. (1995). The Virtual Threat to Travel and Tourism. Tourism Management, 16(6): 417-422.
Civelek, A. (2010). Turizmin Sosyal Yapıya ve Sosyal Değişmeye Etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 13(1-2): 331-350.
Çiçek, H., and Demirel, M. (2010). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Kullanım Özellikleri Üzerine bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2(1), 121-130.
Dann, G. M. S. (1981). Tourism Motivation: An Appraisal. Annals of Tourism Research, 9(2): 187- 219.
Deng, X., Unnava, H. R. and Lee, H. (2019). Too true to be good?” When Virtual Reality Decreases Interest in Actual Reality. Journal of Business Research, 100: 561-570.
Derman, E. (2012). 360 Derece Panoramik Sanal Tur Uygulaması: Dumlupınar Üniversitesi Örneği, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Demirci, Ş. (2018). Sağlık Hizmetlerinde Sanal Gerçeklik Teknolojileri. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 6(1): 35-46.
Dilek, A., Baysan, S. ve Öztürk, A. A. (2018). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitimi Üzerine Yapılan Yüksek Lisans Tezleri: Bir İçerik Analizi Çalışması. Turkish Journal of Social Research/Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(2): 581-602
Durmaz, C., Bulut, Y. ve Tankuş, E. (2018). Sanal Gerçekliğin Turizme Entegrasyonu: Samsun’daki 5 Yıldızlı Otellerde Uygulama. Turkish Journal of Marketing, 3(1): 32-49.
Ekici, S. G., Yolcu, T., Özkaynar, K., Sütütemiz, N., ve Altunışık, R. (2017). Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Destinasyon Pazarlamasında Kullanılmasına Yönelik Kavramsal Bir Çalışma. Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi, 9-11 Kasım 2017. Ankara. ss: 341-342.
Exadaktylos, F., Espín, A. M. and Branas-Garza, P. (2013). Experimental Subjects are not Different. Scientific Reports, 3 (1213): 1-6.
Gökkaya, Z. (2014). Yetişkin Eğitiminde Yeni Bir Yaklaşım: Oyunlaştırma. HAYEF Journal of Education, 11(1): 71-84.
Guttentag, D. A. (2010). Virtual Reality: Applications and Implications for Tourism. Tourism Management, 31(5): 637‒651.
Güçlü, C. (2017). Bilgi Kaynaklarının Seyahat Motivasyonları Üzerindeki Etkisi: Alanya Örneği. Alanya Akademik Bakış, 1(3): 61-79.
Gürbüz, S. ve Şahin, F., (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe, Yöntem, Analiz (4. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Hobson, J. S. P. and Williams, A. P. (1995). Virtual Reality: A New Horizon for The Tourism Industry. Journal of Vacation Marketing, 1(2): 125–136.
Iso-Ahola, S. (1983). Towards A Social Psychology of Recreational Travel. Leisure Studies, 2 (1): 45-56.
Jensen, L. and Konradsen, F. (2018). A Review of the use of Virtual Reality Head-Mounted Displays in Education and Training. Education and Information Technologies, 23(4): 1515-1529.
Kim, M. J., and Hall, C. M. (2019). A Hedonic Motivation Model in Virtual Reality Tourism: Comparing Visitors and Non-Visitors. International Journal of Information Management, 46: 236-249.
Kusluvan, S., Kusluvan, Z., Ilhan, I. and Buyruk, L. (2010). The Human Dimension: A Review of Human Resources Management Issues in The Tourism and Hospitality Industry. Cornell Hospitality Quarterly, 51(2): 171-214.
Kutlu, D., Ayyıldız, H., ve Koç, N. K. (2019). A Grubu Seyahat Acentalarında Bilgi Teknolojilerinin Kullanımına Dönük Bir Araştırma: Antalya Örneği. Global Journal of Economics And Business Studies, 8(15): 40-51.
Küçüksaraç, B. ve Sayımer, İ. (2016). Deneyimsel Pazarlama Aracı Olarak Artırılmış̧ Gerçeklik: Türkıye’dek ̇ ı̇Marka Deneyımle ̇ rinin Etkileri̇ Üzerine bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, II (51): 73-95.
Laesser, C. and Dolnicar, S. (2012). Impulse Purchasing in Tourism–Learnings from a Study in a Matured Market. Anatolia, 23(2): 268-286.
Lanier, J. (1992). Virtual reality: The promise of the future. Interactive Learning International, 8(4): 275-79.
Murray, E. J. (1964). Motivation and Emotion. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall
Musil, S. and Pigel, G. (1994). Can Tourism be Replaced by Virtual Reality Technology?. In Information and Communications Technologies in Tourism. Vienna: Springer.
Neuhofer, B., Buhalis, D. and Ladkin, A. (2014). A typology of technology-enhanced tourism experiences. International Journal of Tourism Research, 16(4): 340-350.
Özgüneş, R. E., ve Bozok, D. (2017). Turizm Sektörünün Sanal Rakibi (mi?): Arttırılmış Gerçeklik. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2): 146-160.
Pasanen, K., Pesonen, J., Murphy, J., Heinonen, J. and Mikkonen, J. (2019). Comparing Tablet and Virtual Reality Glasses for Watching Nature Tourism Videos. In Information and Communication Technologies in Tourism. Cham: Springer.
Parrinello, G. L. (1993). Motivation and Anticipation in Post-Industrial Tourism. Annals of Tourism Research, 20(2): 233-249.
Petrović, J. and Milićević, S. (2018). The Information and Communication Technology in The Function of Tourism Development. 3rd International Scientific Conference, 31 May-2 June 2018 Vrnjačka Banja, Serbia.
Shanka, T., Ali-Knight, J. and Pope, J. (2002). Intrastate Travel Experiences of International Students and Their Perceptions of Western Australia as a Tourist Destination. Tourism and Hospitality Research, 3(3): 245-256.
Sani-Bozkurt, S. (2011). Otizmli çocuklara rol oyun becerilerinin öğretiminde akran ve yetişkin modelin kullanıldığı video modelin etkililiği ve verimliliği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Shavanddasht, M., Karubi, M. and Sadry, B. N. (2017). An Examination of The Relationship Between Cave Tourists' motivatıons And Satisfaction: The Case of Alisadr Cave, Iran. Geojournal of Tourism and Geosites, 20(2): 165-176.
Sussmann, S., and Vanhegan, H. (2000). Virtual Reality and The Tourism Product Substitution or Complement? Proceedings of The Eighth European Conference on Information Systems (ECIS). Vienna, Austria: Wirtschaftsuniversität Wien.
Şenol, O., ve Aydoğan, E. (2010). MYO Öğrencilerinin Internet Kullanım Amaçlarının İncelenmesine İlişkin Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23): 283- 296.
Takahashi, D. (2018). The Venture Reality Fund: Arcades, Games, Enterprise, And Health Care Are Driving VR Forward. [Online] https://venturebeat.com/2018/09/20/the-venture-reality-fundarcades-games-enterprise-and-health-care-are-driving-vr-forward/ [Erişim tarihi: 22.07.2019].
Tussyadiah, I. P., Wang, D., Jung, T. H. and Tom Dieck, M. C. (2018). Virtual Reality, Presence, and Attitude Change: Empirical Evidence from Tourism. Tourism Management, 66: 140-154. TUROB (2019). Turizm Barometresi. [Online] http://www.turob.com/tr/istatistikler/unwto-2017- turizm-barometresi [Erişim Tarihi: 06.08.2019].
Toktaş, H., Yaman, F., Ulaşlı, A. M. ve Dündar, Ü. (2015). Spinoserebellar Ataksili Bir Olguda Sanal Gerçeklik Rehabilitasyonu. Türkiye Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Dergisi, 61(4): 383-6.
Yazıcıoğlu, İ. ve Akbulut, B. A. (2016). Turistlerin Seyahat Motivasyonlarının Demografik Özellikleri Açısından Analizi: Ankara Örneği. Journal of Human Sciences, 13(2): 3231-3241.
Yavuz, M. C. (2018). Akıllı Destinasyon: Turizm, İnovasyon, Girişimcilik ve Çözüm Bekleyen Konular. Journal of Tourism Theory and Research, 5(2): 203-211.
Yıldırım, G., Elban, M. and Yıldırım, S. (2018). Analysis of use of Virtual Reality Technologies in History Education: A Case Study. Asian Journal of Education and Training, 4(2): 62-69.