Liderle Özdeşleşme ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Önbüro Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Ülkemizin hızlı büyüme gösteren iş alanlarından biri olan turizm sektöründe, işten ayrılmalar ve bunun sonucunda meydana gelen işgücü devir hızı oranının yüksekliği büyük bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Turizm sektöründe çalışanların işten ayrılma niyetlerine nelerin sebep olduğunun araştırılması önemli bir konu haline gelmektedir. Çalışmanın amacı, önbüro çalışanlarının işten ayrılma niyetlerinin azaltılmasında örgütsel özdeşleşme ve liderle özdeşl eşmenin etkileri araştırmaktır. Araştırma niceldir ve ilişkisel araştırma türündedir. Araştırmanın evrenini Antalya Merkez’de bulunan on iki ay hizmet veren otellerde çalışan 318 önbüro çalışanı oluşturmaktadır. Araştırmada herhangi bir örnekleme yöntemi kullanılmamış tam sayım yapılması hedeflenmiştir. Veriler anket yöntemi ile elde edilmiştir. Çalışanların tamamına anketler ulaştırılmış ancak 78 anket geri dönüşü olmuştur. Analizlerde betimleyici istatistikler, doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda hem liderle özdeşleşmenin hem de örgütsel özdeşleşmenin önbüro çalışanlarının işten ayrılma niyetleri üzerinde negatif yönlü ve anlamlı olduğu ortaya çıkmıştır.

The Effect of Identification with Leader and Organizational Identification on Turnover Intention: A Research on Front Office Employee

In the tourism sector, which is one of the fast-growing business areas of our country, the high rate of turnover and the resulting labor turnover rate as a result of this is a major problem. At this point, investigating what causes employees' intention to quit becomes an important issue. The purpose of this study is to investigate the effects of organizational identification and identification with the leader in reducing the intention of leaving the front office employees. This research is quantitative. The universe of the research consists of 318 front office employees working in hotels serving twelve months in Antalya Center. In the study, it was aimed to make a full count without using any sampling method. The data were obtained through the survey method. Surveys were delivered to all employees, but 78 surveys were returned. Descriptive statistics, confirmatory factor analysis, correlation analysis and regression analysis were used in the analysis. As a result of the analysis, it was found that both identification with the leader and organizational identification were negative and significant on the intention of the employees of the front office to leave their jobs.

PDF

___

Adair, J.(2009). Bir Lider Nasıl Yetişir?. (Çev.:Gülay Doğancalı), İstanbul: Babıali Yayıncılık.
Akbolat, M., Yılmazer,A.ve Tutar, H. (2014). Konaklama İşletmeleri Çalışanlarının Algıladıkları Mobingin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi,Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3): 1-17.
Akça, İ. ve Tuna, M. (2019). Paradoksal Liderlik Davranışı: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (4): 2972-2989.
Akyüz, M.ve Dalkılıç Yılmaz, F. (2015). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel İletişimin İşgörenlerin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari ilimler Fakültesi Dergisi, 8: 137-143.
Alparslan, A. M. veEkşili, N. (2016). Gündemdeki Liderlik Konuları: Journal of Organizational Behavior Dergisi’nde Bibliyometrik Bir Analiz (2015-2010),Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16): 274-291.
Anafarta, N. (2015). AlgılananÖrgütsel Destek ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: İş Tatmininin Aracılık Rolü’’, İ.Ü İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi,26 (79):112-130.
Baltacı, F., Güçlü, C. ve Çeliker, N. (2014). Liderlik Davranışının Örgütsel Adalet Algısı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (3): 353-370.
Baltacı, F., Kavacık,M., Şentürk, F.K ve Kurar, İ.(2014), Yöneticilerin Liderlik Özelliklerinin Çalışanların İş Tatmini zerindeki Etkisi: Alanya’da Bulunan 4 ve 5 Yıldızlı Otel Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,14 (2): 59-85.
Bass, M. B. (1999). Two Decades of Research and Developmentin Transformational Leadership. European Journal of Work and Organizational Psychology,8 (1): 9-32.
Büyükyılmaz, O. ve Çakmak, A. F. (2014). İlişkisel ve İşlemsel Psikolojik Sözleşmede Algılanan İhlalin İşten Ayrılma Niyeti ve Algılanan Örgütsel Destek Üzerindeki Etkisi, Ege Akademik Bakış, 14(4): 583-596.
Cattell, R. (1978). The scientific use of factor analysis. New York:Plenum.
Cho, J. (2007). Psychological Processes Underlying the Relationship Between Transformational Leadership and Multi-Foci Organizational Citizenship Behaviors: A Multiple-Level Approach, Doctorate Dissertation, State University of New York at Buffalo.
Connaughton, S.L.,andDaly, J.A. (2004). Identification with Leader: A Comparison of Perceptions ofIdentification Among GeographicallyDispersed and Co-Located Teams, Corporate Communications: An International Journal, 9(2): 89-103.
Çalkın, Ö. (2014). Otel Çalışanlarının Etik Lider Algılaması, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve İş Tatminiyle Demografik ve İstihdam Özellikleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Hata
Çarıkçı, İ.H., Erdoğan Morçin, S. (2014). Önlisans Turizm Öğrencilerinin Kariyer Değerleri: Sarıkamış Örneği. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2: 67-81.
Çöp, S., Öztürk, Y. (2017). Lider-Üye Etkileşiminin Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 9 (2): 37-68.
Demirci, U. (2019). İş Doyumu İle İşten Ayrılma Niyeti İlişkisine İstihdam Şekillerinin Etkisi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (62): 1246-1258.
Dinç Özcan, E., P. Vardarlıer, M. Erdilek Karabay, G. Konakayve C. Çetin, (2012). Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Güvenin Rolü, Öneri,10 (37): 1-13.
Epitropaki, O., Kark,R., Mainemelis,C. andLord, R.G. (2016). Leadership and Followership Identity Processes: A Multilevel Review’, The LeadershipQuarterly,hhtp://dx.doi.org/10.1016/j.leaqua.2016.10.003.
Erdirençelebi, M. veÖzer, E. (2016). Örgütsel Yalnızlık, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Bir Araştırma Ve Uygulama, 4.Örgütsel Davranış Kongresi, 4-5 Kasım, Adana, 15-22.
Erdoğan Morçin, S. (2018). Otel Çalışanlarının Liderle Özdeşleşme Tutumları: Antalya Örneği, International Journal of Academic Value Studies, 4 (18): 10-16.
Erdoğan Morçin, S.ve Morçin, İ. (2013a), Etkileşimci Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Adana’daki Seyahat Acenteleri Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4 (9): 0-80.
Erdoğan Morçin, S. veMorçin, İ. (2013b), Etkileşimci Liderliğin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi: Adana’daki Seyahat Acenteleri Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5 (4):71-86.
Gabler, C.B., A. Rapp and R.G. Richey, (2014), The Effect of EnvironmentalOrientation on Salesperson Effort and Participation: The Moderatig Role of Organizational Identification,Journal ofPersonel Selling & Sales Management, 34 (3): 173-187.
Gerçek, M., Elmas Atay, S. veDündar, G. (2015). Çalışanların İş-Yaşam Dengesi İle Kariyer Tatmininin, İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (11): 67-86.
Gezen, T. ve Boz, H.(2013), Otel İşletmelerinde Örgütsel Güven ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 14. Ulusal Turizm Kongresi 2013, Kayseri. ss,891-907.
Gül, H., Oktay, E., ve Gökçe, H. (2008). İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler:Sağlık Sektöründe Bir Uygulama, Akademik Bakış, 15:1-11,ISSN:1694-528X.
Habip, E. ve Koçoğlu Sazkaya, M. (2019). Mesleki Prestiji İşten Ayrılma Niyeti Üzeri Etkisinde Kolektif Şükranın Aracılık Rolü, Ulaşım Sektöründe Bir Araştırma, Uluslararası Yönetim, İktisat ve İşletme Dergisi,15 (3): 834-857.
Ilgaz Yıldırım, B. veYirik, Ş. (2014). İşgörenlerin İşGüvencesi Algıları ve İşten Ayrılma Niyetleri İlişkisi: Belek Bölgesi Beş Yıldızlı Otel Çalışanları Örneği, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6: 123-140.
Kalemci Tüzün, İ., Çağlar İ. (2008). Örgütsel Özdeşleşme Kavramı ve İletişim Etkinliği İlişkisi, Journal of Yaşar University, 3 (9): 1011-1027.
Kan Sönmez, N. (2019). Termal Otel İşletmelerinde Örgütsel Stresin Örgüt Sağlığı Üzerindeki Etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (4): 2442-2455.
Karabey, C.N.ve Ö.F. İşcan, (2007), Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İmaj ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21 (2): 231-241.
Kayış, A.(2010). “Güvenirlilik Analizi”, Şeref Kalaycı (Edit.) (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (5. Baskı), Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Ke, W. andWei, K. (2008). Organizational Culture and Leadership in ERP Implementation. Decision Support Systems, 45(2): 208–21.
Kılıçlar, A.ve E. Düzgün, (2014). Yöneticilerin Liderlik Davranışları İle İşgörenlerin İş Tatmin Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Ankarada’ki Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6 (3): 179-199.
Kim, M.S. andKoo, D.W. (2017). Linking LMX, engagement innovativebahavior and job performance in hotel employees, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 29 (12): 3044-3062.
Kuşluvan, S. andKuşluvan, Z. (2000). Perceptions and attitudes of undergraduate tourism students towards working inthe tourism industry in Turkey, Tourism Management, 21: 251-269.
Loi, R., Hang-Yue, N. andFoley, S.(2006). Linking Employees’ Justice Perceptions to Organizational Commitment and Intention to Leave: The Mediating Role of Perceived Organizational Support. Departmentof Management theChinese University, 79: 101-20.
Mael, F. andB. Ashforth, (1992). Alumni and Their Alma Mater: A Partial Test ofThe Reformulated Model ofOrganizational Identification,Journal of Organizational Behavior, 13: 103-123.
Mobley, W.H. (1977).Intermediate Linkages in the Relationship between Job Satisfaction and Employee Turnover. Journal of Applied Psychology, 62(2): 237-240.
Munoru, A.N. (2017). Factors Influencing Employee Intention toQuit anOrganization: A Case of Graduate Students inUsiu-Africa, Master Thesis, United States International University, Africa.
Olkkonen, M.E. andJ. Lipponen, (2006).Relationship BetweenOrganizational Justice, Identification withOrganizational and Work Unit andGroup Related Outcomes, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 100 (2): 202-215.,
Örücü, E. ve Özafşarlıoğlu, S. (2013). Örgütsel Adaletin Çalışanların İşten Ayrılma NiyetineEtkisi: Güney Afrika Cumhuriyetinde Bir Uygulama, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (23): 335-358.
Özel, N. (2015). Algılanan Yeni İş Fırsatları İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerÜzerinde Sosyal Desteğin Aracılık Etkisi: Bolu Beyaz-Et Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (2): 73-90.
Özen, Y. veGül, A. (2007). Sosyal ve Eğitim Bilimleri AraştırmalarındaEvren-Örneklem Sorunu, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15: 394-422
Phayoonpun, T. andMat, N. (2014). Organizational Justice andTurnoverIntention: The Mediation Role of Job Satisfaction, International Post Graduate Business Journal, 6 (2): 1-21.
Polat, M. (2009).Örgütsel Özdeşleşmenin Öncülleri ve Ardılları Üzerine Bir Saha Çalışması, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Polat, M. veMeydan, C. H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Savunma Bilimleri Dergisi, 9 (1): 145-172
Rusbult, C. E., Farrell, D., Rogers,G. and Mainous, A. G. (1988). Impact of Exchange Variables on Exit, Voice, Loyalty and Neglect: An Integrative Model of Responses to Decline Job Satisfaction. Academy of Management Journal, 31(3): 599-627.
Saldamlı, A. (2000). Otel İşletmelerinde Stres Kaynakları ve Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama,Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (6): 288-203.
Schwepker, andCharles,H. (2001). Ethical Climate’s Relationship to Job Satisfaction, Organizational Commitment and Turnover Intention in the Salesforce. Journal of Business Research (54): 39-52.
Serçeoğlu, N., Işık, Z., Çetinkaya, M.Y. (2016). İşyeri Zorbalığının İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Çalışan Personel Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (45): 1099-1109.
Serinikli, N. (2019). İş Stresinin İsten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü, Business and Economics Reserach Journal, 10 (4): 915-928.
Shamir, B., Zakay, E., Breinin, E andPopper, M. (1998). Correlates ofCharismatic Leader Behavior inMilitary Units: Subordinates’ Attitudes Unit Characteristics and Superiors’appraisals of Leader Performance, Academy ofManagement Journal, 41: 387-409.
Shen, Y., T. Jackson, C. Ding, D. Yuan, L. Zhao, Y. Dou andQ. Zhang, (2014), Linking Perceived Organizational Support withEmployee Work Outcomes inA Chinese Context: Organizational Identification asA Mediator, European Management Journal, 32: 406-412.
Suifan, T. G., Diab, H. and Abdallah, A.B. (2017). Does Organizational Justice Affect Turnover-Intention ina Devoloping Country? The Mediating Role of Job Satisfactionand Organizational Commitment, Journal ofManagement Development, 9 (36): 1137-1148.
Topcu, M.K. veBasım, H. N. (2015). KOBİ’lerde Çalışanların Kişisel Özelliklerinin Örgütsel Özdeşleşme e İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Psikolojik Sözleşme Algısının Rolü, Turkish Studies,10 (10): 861-886.
Tuna, M., Bircan, H. veYeşiltaş, M. (2012). Etik Liderlik ÖlçeğininGeçerlilik ve Güvenirlik Çalışması: Antalya Örneği, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (2): 143-155.
Turunç, Ö.(2011). Örgütsel Adaletin Çalışanların Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü, “İş, Güç” Endüstri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13 (1): 143-166.
Turunç, Ö. veÇelik, M. (2010). Örgütsel Özdeşleşme ve Kontrol Algılamalarının, Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti ve İş Performansına Etkileri, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (3): 163-181.
Türker, N., Uçar, M. veAş, M.A. (2016). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Turizm Sektörü Algıları: Karabük Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2):311-333.
Van Dick, R. and Wagner, U. (2002). Social Identification Among School Teachers: Dimensions, Foci and Corralates, European Journal of Work and Organizational Psychology, 11(2): 129-149.
Yammarino, F. J., Dansereau, F., andKennedy, C. J. (2001). A Multiple-Level Multidimensional Approach to Leadership: Viewing Leadership Through an Elephant's Eye, Organizational Dynamics, 29(3): 149-163.
Yavuz, E. (2008). Dönüşümcü Etkileşimci Liderlik Tarzının Örgütsel Bağlılığa Etkisinin Analizi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Yeşiltaş, M. andTuna, M. (2018). The Effect of Ethical Leadership on Service Sabotage, The Service Industry Journal,38: 15-16: 1133-1159.
Yıldırım, M.H., Erul, E.E. ve Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1): 34-44.
Yücel, İ. ve Y. Demirel, (2013). Mevcut İş Alternatiflerinin İş Tatmini ve İşten Ayrılma İlişkisi Üzerine Etkisi: Başka Bir Yol Daha Olmalı, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27 (2): 159-177.
Zhu,W. Wang, G. Zheng, X. Liu, T. and Miao, Q. (2012). Examining the Role of Personal Identification with The Leader in Leadership Effectiveness: A Parial Nomological Network, Group&Organization Management, 38 (1): 37-6