Konaklama İşletmelerindeki Kadın Çalışanların Kraliçe Arı Sendromu Algılarının Ölçülmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Çalışmada, Türkiye’nin Trakya Bölümü’nde yer alan Kırklareli, Tekirdağ ve Edirne illeri ile İstanbul ve Çanakkale illerinin sadece Avrupa yakasında faaliyetlerini sürdüren dört ve beş yıldızlı konaklama işletmelerinde çalışan kadınların işletmelerinde algıladıkları “Kraliçe Arı Sendromu” düzeylerinin ölçülmesi ve ilgili kadın çalışanların demografik özellikleri ile “Kraliçe Arı Sendromu” boyutları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Belirlenen amaç doğrultusunda “Kraliçe Arı Sendromu” ve boyutlarıyla ilgili literatürde bir ölçek olmadığı fark edilmiş ve konuyla ilgili ölçek geliştirilerek, gerekli testler gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen ölçek 2019 yılının Ekim ayında Kırklareli (2 işletme), Tekirdağ (7 işletme), Edirne (2 işletme), Çanakkale (3 işletme) ve İstanbul’da (12 işletme) konaklama işletmelerinde çalışan 134 kadına kendilerinin cevaplandırdıkları anket formu şeklinde ulaştırılmıştır. Analiz sonucunda anket formlarından elde edilen veriler SPSS istatiksel paket programında analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda; kadın çalışanların kadınların yönetici olmasını olumsuz değerlendirdikleri, işletmelerinde erkekleri yönetici olarak daha başarılı buldukları, işletmelerinde erkek yöneticilerle çalışmayı daha kolay buldukları, işletmelerdeki kadın yöneticilerin kadın çalışanları engellediğini düşündükleri ve işletmelerinde birden fazla kadın yönetici olmasını desteklemedikleri belirlenmiştir.

A Scale Development Study to Measure Queen Bee Syndrome Perceptions of Female Employees in Hospitality in Accommodation Establishments

In the study, measuring the levels of “Queen Bee Syndrome” perceived by women working in four- and five-star accommodation businesses operating only on the European side of İstanbul, Çanakkale, Kırklareli, Tekirdağ and Edirne provinces in the Thrace Region of Turkey, and the demographic characteristics of the relevant female employees. and "Queen Bee Syndrome" dimensions. In line with the determined purpose, it was noticed that there is no scale in the literature about queen bee syndrome and its dimensions, and the necessary tests were carried out by developing a scale on the subject. The developed scale was delivered to 134 women working in accommodation businesses in Kırklareli (2 businesses), Tekirdağ (7 businesses), Edirne (2 businesses), Çanakkale (3 businesses) and Istanbul (12 businesses) in the form of a questionnaire they answered in October 2019. As a result of the analysis, the data obtained from the questionnaires were analyzed in the SPSS statistical package program. As a result of the research; It has been determined that female employees negatively evaluate women's being managers, they find men more successful as managers in their businesses, they find it easier to work with male managers in their businesses, they think that female managers in businesses prevent female employees and they do not support having more than one female manager in their businesses.

PDF

___

Adebayo, D. E. and Udegbe, I. B. (2004). Gender in the Boss-subordinate Relationship: A Nigerian Study, Journal of Organizational Behavior, 25: 515-525.
Akdöl, B. ve Menteş, S. A. (2017). Kadınların Yönetici Pozisyonlarında Yaşadıkları Zorluklar ve Lider Üye Etkileşiminde Cinsiyetin Rolü, Business ve Management Studies: An International Journal, 5(3): 859-879.
Akman İmamoğlu, G. ve Akman, Y. (2016). Kraliçe Arı Sendromu Bağlamında Kadın Öğretmenlerin Kadın Yöneticilere İlişkin Görüşleri, Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(3): 748-763.
Akşit Aşık, N. (2014). Konaklama İşletmelerinde Cam Tavan Sendromu Kavramsal Bir Değerlendirme, Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 3(9): 84-103.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (Geliştirilmiş Beşinci Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Bagilhole, B. (1993). Survivors in a Male Preserve: A Study of British Women Academics’ Experiences and Perceptions of Discrimination in a UK University. Higher Education, 26: 431-447.
Baumgartner, M. S. and Schneider, D. E. (2010). Perceptions of Women in Management: A Thematic Analysis of Razing the Glass Ceiling, Journal of Career Development, 37(2): 559-576.
Baykal, E. (2018). Sosyal Kimlik Teorisi Perspektifiyle Kraliçe Arı Sendromu, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16): 159-175.
Blau, F. D. and DeVaro, J. (2007). New Evidence on Gender Differences in Promotion Rates: An Empirical Analysis of a Sample of New Hires, Cornell University ILR School Digital Commons @ ILR (01.07.2007). 511-550.
Biernat, M. and Fuegen, K. (2001). Shifting Standards and the Evaluation of Competence: Complexity in Gender-Based Judgment and Desecion Making, Journal of Social Issues, 57(4): 707- 724.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32: 470-483.
Camussi, E. and Leccardi, C. (2005). Stereotypes of Working Women: The Power of Expectations. Social Science Information, 44(1): 113-140.
Cevher, E ve Öztürk, U. C. (2015). İş Yaşamında Kadınların Kadınlara Yaptığı Mobbing Üzerine Bir Araştırma, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(4): 860-876.
Cooper, V. W. (1997). Homophily or Queen Bee Syndrome Female Evaluation Female Leadership, Small Group Research, 28(4): 483-499.
Davidson, M. J. and Burke, R. J. (2011). Women in Management Worldwide: Progress and Prospects – A Overview, in Women in Management Worldwide: Progress and Prospects, 1-20, Marilyn J. Davidson and Ronald J. Burke, Ed., Second Edition, England: Gower Publishing Limited Wey Court East Union Road Farnham Surrey.
Derks, B., Ellemers, N., Van Laar, C. and Groot, K. (2011a). Do Sexist Organizational Cultures Create the Queen Bee?, British Journal of Social Psychology, 50: 519-535.
Derks, B., Van Laar, C., Ellemers, N. and Groot, K. (2011b). Gender-Bias Primes Elicit Queen-Bee Responses Among Senior Policewoman, Psychological Science, 22(10): 1243-1249.
Derks, B., Van Laar, C., Ellemers, N. and Raghoe, G. (2015). Extending the Queen Bee Effect: How Hindustani Workers Cope with Disadvantage by Distancing the Self from the Group, Journal of Social Issues, 71(3): 476-496.
Derks, B., Van Laar, C. and Ellemers, N. (2016). The Queen Bee Phenomenon: Why Women Leaders Distance Themselves from Junior Women, The Leadership Quarterly, 27(3): 456-479.
Durmuş, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi (Tıpkı Üçüncü Basım). İstanbul: Beta Yayıncılık.
Ellemers, N., Heuvel, H., Gilder, D., Maass, A. and Bonvini, A. (2004). The Underrepresentation of Women in Science: Differential Commitment or the Queen Bee Syndrome?, British Journal of Social Psychology, 43, 315-338.
Ellemers, N., Rink, F., Derks, B. and Ryan, M. R. (2012). Women in High Places: When and Why Promoting Women into Top Positions Can Harm Them Individually or as a Group (And How to Prevent This), Research in Organizational Behaviour, 32, 163-187.
Er, O. ve Adıgüzel, O. (2015). Cam Tavan Gölgesindeki Kraliçe Arılar: Kadınların Kariyer İlerlemelerinde Karşılaştıkları Engeller ve Etkili Liderlik, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2: 163-175.
Eren, R. and Aydın, A. (2019). Perceptions and Attitudes of Culinary Students Towards Food and Beverage Industry in Turkey, Journal of Culinary Science and Technology, https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/15428052.2019.1640155?casa_token=iPh36bn1Yqc AAAAA:KUMaZ1HBpfczdsIewun8UZANRygfZR8lsTveDeDG1rtkPm7ywE9cLY1LnuU5sinTq TY9hm0mVq7, 1-25.
Ezell, H. F., Odewahn, C. A. and Sherman, J. D. (1981). The Effects of Having Been Supervised by a Woman on Perceptions of Female Managerial Competence, Personnel Psychology, 34: 291-299.
İlban, O. M. (2008). Seyahat Acenta Yöneticilerinin Destinasyon Marka İmajı Algıları Üzerine Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 8 (1): 121- 152.
Kara, H., Tokat, B. ve Doğru, A. (2014). Örgütsel Ortamda Kadın İşgörenlere Yönelik Geliştirilen Cinsiyet İkilemi Tutumlarının Bir Sonucu Olarak Cam Tavan Sendromunun Sınanması, Uluslararası Hakemli ve Beşeri Akademik Bilimler Dergisi, 3(8): 125-138.
Karakuş, H. (2014). Kraliçe Arı Sendromu-Pembe Taciz, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5): 334-356.
Karatepe, S. ve Arıbaş, N. N. (2017). İş Hayatında Kadın Yöneticilere İlişkin Cinsiyet Ayrımcılığı: Türkiye İçin Bir Değerlendirme, Yaşam Dergisi, 31(Özel Sayı): 7-23.
Mavin, S. (2006). Venus Envy: Problematizing Solidarity Behaviour and Queen Bees, Women in Management Review, 21(4): 264-276.
Mavin, S. (2008). Queen Bees, Wannabees and Afraid to Bees: No More ‘Best Enemies’ for Women in Management?, British Journal of Management, 19: 75-84.
Mavin, S. and Grandy, G. (2012). Doing Gender Well and Differently in Management, Gender in Management: An International Journal, 27(4): 218-231.
Meriçelli, F. (2017). Kadınların Okul Yöneticisi Olmasının Önündeki Engeller, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmelerindeki Engeller: Balıkesir İli Örneği, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(2): 117-135.
Öztürk, U. C. ve Cevher, E. (2015). İşyerinde Tacizin Pembe Hali: Kadınların Kadınlara Uyguladığı Mobbing, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(1): 151-174.
Staines, G., Tavris, C. and Jayaratne, E. (1974). The Queen Bee Syndrome, Psychology Today, 7(8): 55- 60.
Şengül, H. Çınar, F. and Bulut, A. (2019). The Perception Queen Bee Phenomenon in Nurses; Qualitative Study in Health Sector, Nigerlan Journal of Clinical Practice, 22(7): 906-912.
Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
Tanyeli, Ç. (2008). Örgüt Kültürü İçinde Cinsiyet Ayrımcılığı Algılamasının Kadın Kariyeri Üzerine Etkileri: Kavramsal ve Uygulamalı Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Detay Yayıncılık.
Van Knippenberg, D., Van Dick. R. and Tavares, S. (2007). Social Identity and Social Exchange: Identification, Support, and Withdrawal from the Job, Journal of Applied Social Psychology, 37(3): 457- 477.
Virick, M. and Greer, C. R. (2012). Gender Diversity in Leadership Succession: Preparing for the Future, Human Resource Management, 51(4), 575-600.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2007). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Genişletilmiş İkinci Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.