Türkiye’de Yetiştirilen Bazı Sığır Irklarında GHR Geni Bakımından Genetik Çeşitlilik

Bu çalışmanın amacı ülkemizde yetiştirilen kültür ırkı süt sığırları ile bazı yerli sığır ırklarında Büyüme Hormonu Reseptörü (GHR) gen çeşitliliğinin belirlenmesidir. Çalışmada hayvan materyali olarak 468 Siyah Alaca (SA), 280 Jersey, 93 Boz Irk, 86 Yerli Kara (YK), 64 Doğu Anadolu Kırmızısı (DAK) kullanılmıştır. Popülasyonların GHR geni için FIS değerinin negatif bulunduğu Jersey, SA (Samsun), SA (Bursa) ve DAK’larda heterozigot bireylerin fazlalığı görülmüştür. Bu değerin pozitif bulunduğu Boz ırk ve YK’da ise homozigot bireyler daha fazladır. GHR lokusu bakımından Hardy- Weinberg oranından beklenen sapmalar YK hariç diğer popülasyonlarda önemli bulunmuştur. Genel popülasyon bazında ise %14 oranında heterozigot bireylerin fazlalığı ve Hardy-Weinberg oranından sapmalar önemli bulunmuştur. Popülasyonlar arasında genetik uzaklık değerleri ise 0,0004 ile 0,1881 arasında belirlenmiştir. Kümeleme analizi sonucunda iki temel kümenin şekillendiği görülmüştür. Bu kümelerin ilkinde Jersey ile YK bir alt kümede Boz ırkla genetik olarak yakın bir şekilde gözlenmiştir. Diğer ana kümede ise SA (Samsun) ve DAK bir kümede ve bu kümeye ise SA (Bursa) daha yakın bulunmuştur. Sonuç olarak ülkemizde yetiştirilen beş farklı sığır ırkında genetik olarak kümeleme analizi ile sınıflandırmaları yapılırken bu ırkların GHR geni açısından göstermiş oldukları genetik varyasyon da belirlenmiştir. Dolayısıyla bu ırklar açısından verim özelliklerinin artırılmasına yönelik bir genetik ilerlemenin mümkün olduğu söylenebilir.

Genetic Diversity in terms of GHR Gene in Some Cattle Breeds Raised in Turkey

In this study, it is aimed to determine GHR gene polymorphism in dairy cattle and some native cattle breeds raised in different regions of Turkey. The study was carried out by 468 Holstein, 280 Jersey, 93 Grey Steppe, 86 Native Black, and 64 East Anatolian Red animals. The FIS values of the populations for the GHR gene were detected negatively except for Grey Steppe and Native Black. FIS value was found 14% and negative with reference to heterozygote genotype was higher than homozygote genotypes in overall population. The expected deviations from the Hardy-Weinberg Equilibrium in terms of the GHR locus were found significant in these five different breeds except for Native Black. The genetic distance values among the populations were calculated between 0.0004 and 0.1881. Based on the cluster analysis, Holstein and East Anatolian Red were located in close cluster; however Jersey, Native Black and Grey Steppe were grouped as in different clusters. As a result, the genetic variation in five different cattle breeds grown in our country in terms of GHR gene has been determined by genetic clustering analysis. Therefore, it can be said that it is possible to increase the level of the yield traits in these breeds based on a genetic progression.

PDF

___

Çobanoğlu Ö. 2012. Genetik Markörler ve Hayvancılıkta Çeşitli Uygulamaları, Hasad Hayvancılık Dergisi, 321: 48-54.
Di Stasio L, Destefanis G, Brugiapaglia A, Albera A, Rolando A. 2005. Polymorphism of the GHR gene in cattle and relationships with meat production and quality. Animal Genetics, 36 (2) :138-140.
Kimura M, Crow JM. 1978. Effect of overall phenotypic selection on genetic change at indivudual loci. Proc. Natnl. Acad. Sci., Washington. 75, 6168-6171, 1978.
Kimura M, Crow JM. 1964 The number of alleles that can be maintained in a finite population. Genetics. 49, 725-738, 1964.
Kök S, Atalay S, Eken HS, Savaşçı M. 2014. Türk Boz ırk Sığırlarda Uo-CAST, CAPN1 316 ve CAPN1 4751 Markır Genotipleri Araştırılması. TUBAP-2013-109, Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi, Edirne.
Kwon JM, Goate AM. 2000. The candidate gene approach. Alcohol Res & Health, 24:3, 164-168.
Levene H. 1949. On a matching problem arising in genetics. Ann. Math. Stat., 20:91-94,1949.
Nei M, Weh-Hsiung L. 1973. Linkage disequilibrium in subdivided populations. Genetics, 75(1): 2133-219.
Nei M. 1973. Analysis of Gene Diversity in Subdivided Populations. Proc. Natnl. Acad. Sci., USA, 70:12, 3321- 3323, 1973.
Nei M. 1987. Molecular Evolutionary Genetics, Columbia University Press, New York, 1987.
Oikonomou G, Angelopoulou K, Arsenos G, Zygoyiannis D, Banos G. 2009. The effects of polymorphismsin the DGAT1, leptin and growth hormone receptor gene loci on body energy, blood metabolic and reproductive traits of Siyah Alaca cows. Anim. Genet., 40:1,10-7.
Özbeyaz C, Yıldız MA, Çamdeviren H. 1999. Türkiye’de yetiştirilen çeşitli sığır ırkları arasındaki genetik ilişkiler. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 39(1):17- 32.
Özbeyaz C, Yıldız MA, Çamdeviren H. 2001. Türkiye’de yetiştirilen farklı esmer sığır sürüleri arasındaki genetik ilişkiler. Turk J. Vet. Anim. Sci., 25: 453-461.
Özşensoy Y, Kurar E, Doğan M, Bulut Z, Altunok V, Işık A, Çamlıdağ A, Nizamlıoğlu M. 2010. Türkiye’de bulunan bazı yerli sığır ırklarının STR markörler ile genetik karakterizasyonu. Biyoloji Bilimleri Araşt. Dergisi (BIBAD), 3(1):155-163.
Sambrook J, Russel DW, Sambrook J. 2001. Molecular cloning: a laboratory manual. 3rd edn. Cold Spring Harbor Laboratory, New York, NY, USA.
Soller M, Brody T, Genizi A. 1976. On the power of experimental designs for the detection of linkage between marker loci and quantitative loci in crosses between inbred lines. Theoretical and Applied Genetics, 47: 35
TÜİK. 2017. Türkiye İstatistik Kurumu İstatistikleri, www.tuik.gov.tr
Yeh F, Yang RC, Boyle T. 2000. PopGene (v.1.32), Microsoft Windows-based freeware for population genetic analysis. Retrieved from http://www.ualberta.ca/fyeh/Pop32.exe.
Wrights S. 1969. The theory of gene frequencies. III: Evolution and the genetics of populations, Vol.2. University of Chicago Press, Chicago.
Wright S. 1978. The interpretation of populations structure by Fstatistics with special regard to system of mating. Evolution 19: 395-420.