Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Ekstraksiyon Yöntemleri, Gıdalarda Kullanımı ve Takviye Edici Gıda Alanında Değerlendirilmesi

Tıbbi ve aromatik bitkiler (TAB), tüketicilerin doğal beslenme ve yaşama olan ilgisinin artmasıyla birlikte son yirmi yılda ön plana çıkmıştır. Türkiye, bulunduğu coğrafi konum, sahip olduğu iklim ve bitki çeşitliliği sayesinde TAB açısından önemli bir yere sahiptir. Oldukça geniş bir varyete gösteren TAB’ın; lezzet, koku, tat verici, antimikrobiyal, antioksidan ve terapötik gibi etkileri nedeniyle çeşitli formlarda (bütün, öğütülmüş, toz, ekstrakt, ekstre, hidrosol veya uçucu yağlar) kullanımları mevcuttur. Bileşimlerindeki sekonder metabolitlerden dolayı tıp ve eczacılık alanlarının yanı sıra fonksiyonel gıda bileşeni ve takviye edici gıda olarak kullanımları da önem taşımaktadır. Son yıllarda dünya ölçeğinde artarak yaşanan küreselleşme, kentleşme, değişen yaşam koşulları ve beslenme alışkanlarının farklılaşması ile birlikte ortaya çıkan yetersiz ve dengesiz beslenme sonucu tüketicilerin takviye edici gıdalara yönelimini artırmıştır. Takviye edici gıdalar pazarında TAB’ın kullanımına daha fazla yer verilmesiyle bu alanda gerekli düzenlemelere gidilmiştir. Bu derlemede, TAB ile bunların takviye edici gıda üretiminde kullanımı üzerine bazı bilgilere yer verilmiştir.

Extraction Methods of Medicinal and Aromatic Plants, Its Use in Foods and Evaluation in Food Supplement Field

Medicinal and aromatic plants (MAPs) have come to the fore in the last two decades with the increasing interest of consumers in natural nutrition and life. Turkey has an important place in terms of MAPs thanks to its geographical location, climate, and plant diversity. MAPs, which show a wide variety, are available in various forms (whole, ground, powder, extract (liquid extract), extract (dry extract), hydrosol or essential oils) due to their flavor, odor, taste, antimicrobial, antioxidant and therapeutic effects. Due to the secondary metabolites in their composition, their use as a functional food ingredient and food supplement besides medicine and pharmacy is also important. In recent years, globalization, urbanization, changing living conditions and divergence of nutritional habits have led consumers to supplementary foods. Necessary regulations have been made in this field with the use of more MAPs in the food supplements market. In this review, some information about MAPs and their use in the production of food supplements are included.

___

  • Acıbuca V, Budak DB. 2018. Dünya’da ve Türkiye’de tıbbi ve aromatik bitkilerin yeri ve önemi. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 33(1): 37-44.
  • Ahmed M, Pickova J, Ahmad T, Liaquat M, Farid A, Jahangir M. 2016. Oxidation of lipids in foods. Sarhad Journal of Agriculture, 32(3): 230-238. doi: 10.17582/journal.sja/2016. 32.3.230.238
  • Alredaie S. 2017. Karanfil ve limon otu esansiyel yağlarının antıoksidan olarak keklerin raf ömrü üzerine etkisi. Doktora Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
  • Anonim 2010. Geleneksel bitkisel tıbbi ürünler yönetmeliği. Resmî Gazete Tarihi: 06.10.2010, Sayısı: 27721. https://titck.gov.tr/ storage/Archive/2019/legislation/aa1268b7-31ed-4113-88ce1051030277d5.pdf (Erişim Tarihi: 25.12. 2020).
  • Anonim 2013. Türk gıda kodeksi takviye edici gıdalar tebliği (Tebliǧ No: 2013/49). Resmî Gazete Tarihi: 16.08.2013, Sayısı: 28737. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/ 08/20130816-16.htm (Erişim Tarihi: 25.12. 2020).
  • Anonim 2016a. Türk gıda kodeksi gıdalarda kullanılabilecek bitkiler ve bitkisel preparatlar tebliği (Tebliğ no: 2016/...). https://members.wto.org/crnattachments/2016/SPS/TUR/16_ 0138_00_x.pdf (Erişim Tarihi: 25.12. 2020).
  • Anonim 2016b. Afyonkarahisar tıbbi ve aromatik bitkiler merkezi odaklı strateji ve hedeflerin belirlenmesi çalıştayı kitapçığı, Afyonkarahisar, Türkiye, 28 Şubat-1 Mart 2015, PLN Matbacılık (1. Baskı): 63-68.
  • Anonim 2017. Gıda takviyesi pazarı büyüyor. https://www. platinonline.com/piyasalar/gida-takviyesi-pazari-buyuyor775005 (Erişim Tarihi: 20.12. 2020).
  • Anonim 2019a. Tıbbi ve aromatik bitki çeşitliliğinin korunmasında, bunların üretiminde ve pazarlanmasında karşılaşılan sorunlar ile alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. Sıra sayısı: 159, 66 s.
  • Anonim 2019b. Türkiye ilaç ve tıbbi cihaz kurumu tarafından komisyona sunulan 02.08.2019 Tarihli ve 121049 sayılı cevabi yazı.
  • Anonim 2019c. 2020 yılında ilaçların yerini takviye edici gıdalar alacak. https://www.dha.com.tr/ekonomi/2020-yilindailaclarin-yerini-takviye-edici-gidalar-alacak/haber-1683213 (Erişim Tarihi: 20.12.2020)
  • Anonim 2019d. Araştırma komisyonunun 05-06.07.2019 tarihli Konya ve Karaman çalışma ziyareti toplantıları. https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem27/yil01/ss159.pdf (Erişim Tarihi: 27.12.2020).
  • Arslan D, Özcan MM, Mengeş HO. 2010. Evaluation of drying methods with respect to drying parameters, some nutritional and colour characteristics of peppermint (Mentha x piperita L.). Energy Conversion and Management, 51(12): 2769- 2775. doi: 10.1016/j.enconman.2010.06.013
  • Aslan R, Karakuş Z. 2019. Gelenekten günümüze tıbbi ve aromatik bitkiler. Ayrıntı Dergisi, 7(73).
  • Association for Healthcare Philanthropy (AHP). 2011. Annual report. https://issuu.com/ahpi/docs/annual2011 (Erişim Tarihi: 19.12.2020).
  • Atalay D, Erge HS. 2018. Gıda takviyeleri ve sağlık üzerine etkileri. Food and Health, 4(2): 98-111. doi: 10.3153/FH18 010
  • Bakkali F, Averbeck S, Averbeck D, Idaomar M. 2008. Biological effects of essential oils−A review. Food and Chemical Toxicology, 46(2): 446–475. doi: 10.1016/j.fct.2007.09.106
  • Başaran AA. 2012. Ülkemizdeki bitkisel ilaçlar ve ürünlerde yasal durum. Missed (27-28): 22-26.
  • Bayraktar ÖV, Öztürk G, Arslan D. 2017. Türkiye’de bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimi ve pazarlamasındaki gelişmelerin değerlendirilmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 26(2): 216-229. doi: 10.21566/tarbitderg.369928
  • Bouvard V, Loomis D, Guyton KZ, Grosse Y, El Ghissassi F, Benbrahim-Tallaa L, Guha N, Mattock H, Straif K, Corpet, D. 2015. Carcinogenicity of consumption of red and processed meat. The Lancet Oncology, 16(16): 1599-1600. doi: 10.1016/S1470-2045(15)00444-1
  • Büyüktuncel E. 2012. Gelişmiş ekstraksiyon teknikleri I. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 32(2): 209-242.
  • Cáceres M, Hidalgo W, Stashenko E, Torres R, Ortiz C. 2020. Essential oils of aromatic plants with antibacterial, antibiofilm and anti-quorum sensing activities against pathogenic bacteria. Antibiotics, 9(4): 147. doi: 10.3390/antibiotics 9040147
  • Chemat F, Rombaut N, Sicaire AG, Meullemiestre A, FabianoTixier AS, Abert-Vian M. 2017. Ultrasound assisted extraction of food and natural products. Mechanisms, techniques, combinations, protocols and applications. A review. Ultrasonics Sonochemistry, 34: 540-560. doi: 10.1016/j.ultsonch.2016.06.035
  • Christaki E, Bonos E, Giannenas I, Florou-Paneri P. 2012. Aromatic plants as a source of bioactive compounds. Agriculture, 2(3): 228-243. doi: 10.3390/agriculture2030228
  • Çalışkan T, Hatipoğlu R, Kırıcı S. 2019. Sekonder bitki metabolitlerinin in vitro koşullarda üretimi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(7): 971-980. doi: 10.24925/turjaf.v7i7.971-980.2447
  • Dahmoune F, Spigno G, Moussi K, Remini H, Cherbal A, Madani K. 2014. Pistacia lentiscus leaves as a source of phenolic compounds: Microwave-assisted extraction optimized and compared with ultrasound-assisted and conventional solvent extraction. Industrial Crops and Products, 61: 31-40. doi: 10.1016/j.indcrop.2014.06.035
  • Dauqan EM, Abdullah A. 2017. Medicinal and functional values of thyme (Thymus vulgaris L.) herb. Journal of Applied Biology and Biotechnology, 5(2): 17-22. doi: 10.7324/JABB.2017.50203
  • Deconinck E, Kamugisha A, Van Campenhout P, Courselle P, De Beer JO. 2015. Development of a stationary phase optimised selectivity liquid chromatography based screening method for adulterations of food supplements for the treatment of pain. Talanta, 138: 240-246. doi: 10.1016/j.talanta.2015.03.010
  • Devi KP, Nisha SA, Sakthivel R, Pandian SK. 2010. Eugenol (an essential oil of clove) acts as an antibacterial agent against Salmonella typhi by disrupting the cellular membrane. Journal of Ethnopharmacology, 130(1): 107-115. doi: 10.1016/j.jep.2010.04.025
  • Doğan Ö, Avcı A. 2018. Bitkilerle tedavi ve ilaç etkileşimleri. Turkiye Klinikleri Journal of Public Health-Special Topic, 4(1): 49-54.
  • EFSA. 2009. Guidance on safety assessment of botanicals and botanical preparations intended for use as ingredients in food supplements, EFSA Journal, 7(9): doi: 10.2903/j.efsa.2009.1249
  • ESCOP (Escop, European Scientific Cooperative on Phytotherapy). 2003. ESCOP Monographs: The scientific foundation for herbal medicinal products. 2nd ed., Thieme, New York.
  • Efthymiopoulos I, Hellier P, Ladommatos N, Russo-Profili A, Eveleigh A, Aliev A, Kay A, Mills-Lamptey B. 2018.
  • Influence of solvent selection and extraction temperature on yield and composition of lipids extracted from spent coffee grounds. Industrial Crops and Products, 119: 49-56. doi: 10.1016/j.indcrop.2018.04.008
  • Fibigr J, Šatínský D, Solich P. 2018. Current trends in the analysis and quality control of food supplements based on plant extracts. Analytica Chimica Acta, 1036: 1-15. doi: 10.1016/j.aca.2018.08.017
  • Franz C, Chizzola R, Novak J, Sponza S. 2011. Botanical species being used for manufacturing plant food supplements (PFS) and related products in the EU member states and selected third countries. Food and Function, 2(12): 720-730. doi: 10.1039 / C1FO10130G
  • Frigerio J, Gorini T, Galimberti A, Bruni I, Tommasi N, Mezzasalma V, Labra M. 2019. DNA barcoding to trace medicinal and aromatic plants from the field to the food supplement. Journal of Applied Botany and Food Quality, 92: 33-38. doi: /10.5073/JABFQ.2019.092.005
  • Gawron-Gzella A, Marek P, Chanaj J, Matlawska I. 2010. Comparative analysis of pharmaceuticals and dietary supplements containing extracts from the leaves of Ginkgo biloba L. Acta Poloniae Pharmaceutica, 67(4): 335–43.
  • Giannenas I, Sidiropoulou E, Bonos E, Christaki E, Florou-Paneri P. 2020. The history of herbs, medicinal and aromatic plants, and their extracts: Past, current situation and future perspectives. Feed Additives (1-18). doi: 10.1016/B978-0- 12-814700-9.00001-7
  • Gligor O, Mocan A, Moldovan C, Locatelli M, Crișan G, Ferreira IC. 2019. Enzyme-assisted extractions of polyphenols–A comprehensive review. Trends in Food Science and Technology, 88: 302-315. doi: 10.1016/j.tifs.2019.03.029
  • Halsted CH. 2003. Dietary supplements and functional foods: 2 sides of a coin?. The American Journal of Clinical Nutrition, 77: 1001–1007. doi: 10.1093/ajcn/77.4.1001S
  • Hamrouni-Sellami I, Rahali FZ, Rebey IB, Bourgou S, Limam F, Marzouk B. 2013. Total phenolics, flavonoids, and antioxidant activity of sage (Salvia officinalis L.) plants as affected by different drying methods. Food and Bioprocess Technology, 6(3): 806-817. doi: 10.1007/s11947-012-0877-7
  • Handa SS. 2008. An overview of extraction techniques for medicinal and aromatic plants. In: Handa SS, Khanuja SPS, Longo G, Rakesh DD (editors). Extraction Technologies for Medicinal and Aromatic Plants. Trieste, Italy: ICS-UNIDO, pp. 29.
  • Hayward AR, Coates KE, Galer AL, Hutchinson TC, Emery RN. 2013. Chelator profiling in Deschampsia cespitosa (L.) Beauv. reveals a Ni reaction, which is distinct from the ABA and cytokinin associated response to Cd. Plant Physiology and Biochemistry, 64: 84-91. doi: 10.1016/j.plaphy.2012. 12.018
  • Igwillo UC, Ola-Adedoyin AT, Abdullahi MM, Chukwuemeka AE. 2019. A review of opportunities and challenges in conservation and use of medicinal and aromatic plants in Nigeria. International Journal of Advanced Research, 7(4): 770-778. doi: 10.21474/IJAR01/8885
  • Inoue M, Craker LE. 2014. Medicinal and aromatic plants—Uses and functions. In Horticulture: Plants for people and places. Dordrecht: Springer, pp: 645-669. ISBN: 978-94-017-8580-8 (Print) 978-94-017-8581-5 (Online).
  • Irchhaiya R, Kumar A, Yadav A, Gupta N, Kumar S, Gupta N, Kumar S, Yadav V, Prakash A, Gurjar H. 2015. Metabolites in plants and its classification. World Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences (WJPPS), 4(1): 287-305.
  • Isah T. 2019. Stress and defense responses in plant secondary metabolites production. Biological Research, 52(39): 1-25. doi: 10.1186/s40659-019-0246-3
  • İlkimen H, Gülbandılar A. 2018. Lavanta, ada çayı, kekik ve papatya ekstrelerinin antimikrobiyal etkilerinin araştırılması. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi, 48(4): 241-246. doi: 10.5222/TMCD.2018.241
  • Jamshidi-Kia F, Lorigooini Z, Amini-Khoei H. 2018. Medicinal plants: past history and future perspective. Journal of Herbmed Pharmacology. 7: 1-7. doi: /10.15171/jhp.2018.01
  • Jin W, Mujumdar AS, Zhang M, Shi W. 2018. Novel drying techniques for spices and herbs: A review. Food Engineering Reviews, 10(1): 34-45. doi: 10.1007/s12393-017-9165-7
  • Jisieike CF, Betiku E. 2020. Rubber seed oil extraction: Effects of solvent polarity, extraction time and solid-solvent ratio on its yield and quality. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, 24: 101522. doi: 10.1016/j.bcab.2020.1015 22
  • Karadağ A. 2019. Türkiye’deki bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin antioksidan potansiyalleri ve fenolik kompozisyonları. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 16: 631-637. doi: 10.31590/ejosat.592711
  • Karale Chandrakant K, Dere Pravin J, Dhonde S, Honde Bharat S, Kote Amol P. 2011. An overview on supercritical fluid extraction for herbal drugs. Pharmacologyonline, 2: 575-596.
  • Karık Ü, Tunçtürk M. 2019. Türkiye’de tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimi, ticareti ve gelecek perspektifi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 29(2): 154-163. doi: 10.18615/anadolu.660316
  • Kendir G, Güvenç A. 2010. Ethnobotany and an overview of the ethnobotanical study conducted in Turkey. Hacettepe University Faculty of Pharmacy, 30(1): 49-80.
  • Klimek-Szczykutowicz M, Szopa A, Ekiert H. 2020. Citrus limon (Lemon) phenomenon—A review of the chemistry, pharmacological properties, applications in the modern pharmaceutical, food, and cosmetics industries, and biotechnological studies. Plants, 9(1): 119. doi: 10.3390/ plants9010119
  • Kosalec I, Cvek J, Tomić S. 2009. Contaminants of medicinal herbs and herbal products. Arhiv za Higijenu Rada i Toksikologiju, 60(4): 485-500. doi: 10.2478/10004-1254-60- 2009-2005
  • Kumar Y, Yadav DN, Ahmad T, Narsaiah K. 2015. Recent trends in the use of natural antioxidants for meat and meat products. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 14(6): 796-812. doi: 10.1111/1541-4337.12156
  • Leong T, Knoerzer K, Trujillo FJ, Johansson L, Manasseh R, Barbosa-Cánovas GV, Juliano, P. 2015. Megasonic separation of food droplets and particles: Design considerations. Food Engineering Reviews, 7(3): 298-320. doi: 10.1007/s12393-015-9112-4
  • Low TY, Wong KO, Yap ALL, De Haan LHJ, Rietjens IMCM. 2017. The regulatory framework across international jurisdictions for risks associated with consumption of botanical food supplements. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 16(5): 821-834. doi: 10.1111/1541-4337.12289
  • Mamedov NA, Craker LE. 2012. Man and medicinal plants: A short review. Acta Horticulturae, 964: 181–190. doi: 10.17660/ActaHortic.2012.964.22
  • Mohammed FS, Akgul H, Sevindik M, Khaled BMT. 2018. Phenolic content and biological activities of Rhus coriaria var. zebaria. Fresenius Environmental Bulletin, 27(8): 5694-5702.
  • Mohammed FS, Pehlivan M, Sevindik M. 2019. Antioxidant, antibacterial and antifungal activities of different extracts of Silybum marianum collected from Duhok (Iraq). International Journal of Secondary Metabolite, 6(4): 317-322.
  • Mohammed FS, Günal S, Şabik AE, Akgül H, Sevindik M. 2020. Antioxidant and antimicrobial activity of Scorzonera papposa collected from Iraq and Turkey. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(5): 1114-1118.
  • Mohammed FS, Pehlivan M, Sevindik E, Akgul H, Sevindik M, Bozgeyik I, Yumrutas O. 2021. Pharmacological properties of edible Asparagus acutifolius and Asparagus officinalis collected from North Iraq and Turkey (Hatay). Acta Alimentaria, 50(1): 136-143.
  • Nieto G, Ros G, Castilla J. 2018. Antioxidant and Antimicrobial properties of rosemary (Rosmarinus officinalis, L.): A review, Medicines, 5(98): 2-13. doi: 10.3390/medicines5030098
  • Oreopoulou A, Tsimogiannis D, Oreopoulou V. 2019. Extraction of polyphenols from aromatic and medicinal plants: an overview of the methods and the effect of extraction parameters. Polyphenols in Plants, 243-259. doi: 10.1016/B978-0-12-813768-0.00025-6
  • Oroian M, Dranca F, Ursachi F. 2020. Comparative evaluation of maceration, microwave and ultrasonic-assisted extraction of phenolic compounds from propolis. Journal of Food Science and Technology, 57(1): 70-78. doi: 10.1007/s13197-019-04031-x
  • Ou MC, Liu YH, Sun YW, Chan CF. 2015. The composition, antioxidant and antibacterial activities of cold-pressed and distilled essential oils of Citrus paradisi and Citrus grandis (L.) Osbeck. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2015: 1-9. doi: 10.1155/2015/804091
  • Öncel I, Üstün S, Keleş Y. 2004. Bitki fizyolojisi laboratuvar kılavuzu. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Döner Sermaye İşletme Yayınları. 48, pp: 6-7, Ankara.
  • Özcan MM, Arslan D. 2011. Antioxidant effect of essential oils of rosemary, clove and cinnamon on hazelnut and poppy oils. Food Chemistry, 129(1): 171-174. doi: 10.1016/j.foodchem. 2011.01.055
  • Pehlivan M, Mohammed FS, Sevindik M, Akgul H. 2018. Antioxidant and oxidant potential of Rosa canina. Eurasian Journal of Forest Science, 6(4): 22-25.
  • Persistence Market Research. 2017. Global market study on botanical supplements: Drugs application segment to hold maximum value share during 2017-2025, https://www.prnewswire.com/news-releases/globalmarketstudy-on-botanical-supplements-drugs-application-segmenttohold-maximum-value-share-during-2017---2025- 300484161.html (Erişim Tarihi: 21.12.2020).
  • Rahimi R, Abdollahi M. 2012. An update on the ability of St. John’s wort to affect the metabolism of other drugs. Expert Opinion on Drug Metabolism and Toxicology, 8(6): 691-708. doi: 10.1517/17425255.2012.680886
  • Rajha HN, Boussetta N, Louka N, Maroun RG, Vorobiev E. 2014. A comparative study of physical pretreatments for the extraction of polyphenols and proteins from vine shoots. Food Research International, 65: 462-468. doi: 10.1016/j.foodres.2014.04.024
  • Ribeiro-Santos R, Andrade M, Sanches-Silva A, De Melo NR. 2017. Essential oils for food application: Natural substances with established biological activities. Food Bioprocess Technology. 11: 43-71. doi: 10.1007/s11947-017-1948-6
  • Rodríguez-Rojo S, Visentin A, Maestri D, Cocero MJ. 2012. Assisted extraction of rosemary antioxidants with green solvents. Journal of Food Engineering, 109(1): 98-103. doi: 10.1016/j.jfoodeng.2011.09.029
  • Sevindik M, Akgul H, Pehlivan M, Selamoglu Z. 2017. Determination of therapeutic potential of Mentha longifolia ssp. longifolia. Fresen Environ Bull, 26(7): 4757-4763.
  • Sezgin D. 2020. Gıda takviyelerinin Türk ve dünya pazarındaki yeri. Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Shirahigue LD, Ceccato-Antonini SR. 2020. Agro-industrial wastes as sources of bioactive compounds for food and fermentation industries. Ciência Rural, 50(4): 1-17. doi: 10.1590/0103-8478cr20190857
  • Silano V, Coppens P, Larrañaga-Guetaria A, Minghetti P, RothEhrang R. 2011. Regulations applicable to plant food supplements and related products in the European Union. Food Function, 2(12): 710. doi: 10.1039/C1FO10105F
  • TOB (Tarım ve Orman Bakanlığı). 2020a. Bakan Pakdemirli: ‘‘Dünyadaki tıbbi aromatik bitkilerin yüzde 6’sı ülkemizde”, https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/4862/BakanPakdemirli-%E2%80%98%E2%80%98dunyadaki-TibbiAromatik-Bitkilerin-Yuzde-6si-Ulkemizde (Erişim Tarihi: 03.05.2021).
  • TOB (Tarım ve Orman Bakanlığı). 2020b. Onaylı takviye edici gıdalar listesi, https://www.tarimorman.gov.tr/Konu/1986/ Onayli-Takviye-Edici_Gidalar-Listesi (Erişim Tarihi: 28.11.2020).
  • Tripathy V, Basak BB, Varghese TS, Saha A. 2015. Residues and contaminants in medicinal herbs A review. Phytochemistry Letters, 14: 67-78. doi: 10.1016/j.phytol.2015.09.003
  • Tripathy V, Saha A, Kumar J. 2017. Detection of pesticides in popular medicinal herbs: A modified QuEChERS and gas chromatography–mass spectrometry based approach. Journal of Food Science and Technology, 54(2): 458-468. doi: 10.1007/s13197-017-2487-x
  • Truong DH, Nguyen DH, Anh Ta NT, Bui AV, Ha Do T, Nguyen HC. 2019. Evaluation of the use of different solvents for phytochemical constituents, antioxidants, and in vitro antiinflammatory activities of Severinia buxifolia. Journal of Food Quality, 1-9. doi: 10.1155/2019/8178294
  • Tsao R, Deng Z. 2004. Separation procedures for naturally occurring antioxidant phytochemicals. Journal of Chromatography B, 812: 85-99. doi: 10.1016/j.jchromb. 2004.09.028
  • Tsimogiannis D, Choulitoudi E, Bimpilas A, Mitropoulou G, Kourkoutas Y, Oreopoulou V. 2017. Exploitation of the biological potential of Satureja thymbra essential oil and distillation by-products. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 4: 12-20. doi: 10.1016/j.jarmap.2016.07.002
  • Vandghanooni S, Forouharmehr A, Eskandani M, Barzegari A, Kafil V, Kashanian S, Ezzati Nazhad Dolatabadi J. 2013. Cytotoxicity and DNA fragmentation properties of butylated hydroxyanisole. DNA and Cell Biology, 32(3): 98-103. doi: 10.1089/dna.2012.1946
  • Varlı M, Hancı H, Kalafat G. 2020. Tıbbi ve aromatik bitkilerin üretim potansiyeli ve biyoyararlılığı. Research Journal of Biomedical and Biotechnology, 1(1): 24-32.
  • Vijayan UK, Varakumar S, Singhal RS. 2019. A comparative account of extraction of oleoresin from Curcuma aromatica Salisb by solvent and supercritical carbon dioxide: Characterization and Bioactivities. LWT-Food Science and Technology, 116: 108564. doi: 10.1016/j.lwt.2019.108564
  • Yakoub AR, Abdehedic O, Jridi, M, Elfalleh W, Nasri M, Ferchichi A. 2018. Flavonoids, phenols, antioxidant, and antimicrobial activities in various extracts from Tossa jute leave (Corchorus olitorus L.). Industrial Crops and Products, 118: 206–213. doi: 10.1016/j.indcrop.2018.03.047
  • Yang L, Wen KS, Ruan X, Zhao YX, Wei F, Wang Q. 2018. Response of plant secondary metabolites to environmental factors. Molecules, 23(4): 762. doi: 10.3390/molecules 23040762
  • Ye J, Hua X, Wang M, Zhang W, Yang R. 2019. Effect of extraction pH on the yield and physicochemical properties of polysaccharides extracts from peanut sediment of aqueous extraction process. LWT-Food Science and Technology, 106: 137-144. doi: 10.1016/j.lwt.2019.02.049
  • Yıldıztekin M, Ulusoy H, Tuna AL. 2019. Türkiye’de tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştiriciliği ve sürdürülebilir gelişimi. 4 th International Symposium on Innovative Approaches in Engineering and Natural Sciences Conference Proceedings, 4(6): 481-484. doi: 10.36287/setsci.4.6.134
Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi-Cover
  • ISSN: 2148-127X
  • Yayın Aralığı: Aylık
  • Başlangıç: 2013
  • Yayıncı: Turkish Science and Technology Publishing (TURSTEP)
Sayıdaki Diğer Makaleler

Farklı Gübre Uygulamalarının Buğday Bitkisinin SPAD Değerleri, Yeşil Aksam Kuru Madde Verimi ve Azot Konsantrasyonu Üzerine Etkisi

Kemal Yalçın GÜLÜT

Aktif Bileşenler ile Zenginleştirilmiş Yenilebilir Film ve Kaplamaların Taze ve İşlem Görmüş Et ve Balık Ürünlerine Uygulanması

Ali KOZLU, YEŞİM ELMACI

Tarım Arazilerinin Değeri Üzerine Etki Eden Faktörlerin Analizi: Ankara İli Evren İlçesi Örneği

Zeki BAYRAMOĞLU, Şenol ÖZDEMİR

Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Ekstraksiyon Yöntemleri, Gıdalarda Kullanımı ve Takviye Edici Gıda Alanında Değerlendirilmesi

Derya ARSLAN, Merve AYDIN, Selman TÜRKER

Artan Dozlarda Bor Uygulamasının Antep Fıstığı (Pistacia vera L.) Çeşitlerinin Yeşil Aksam Bor Konsantrasyonu ve Diğer Besin Elementlerinin Alımı Üzerine Etkisi

Ayfer TORUN, Saadettin BOZGEYİK, Ebru DUYMUŞ

İnsektisitlerin Bal Arısı Davranışı ve Fizyolojisi Üzerine Etkileri

Berkant İ. YILDIZ, Kemal KARABAĞ

Geleceğin Protein Kaynağı: Yenilebilir Böcekler

Ayşen BAŞ AKSOY, Sedef Nehir EL

Kurutma Yöntemlerinin Deveci Armudunun Kurutma Kinetiği ve Renk Parametreleri Üzerine Etkisi

İLKNUR ALİBAŞ, Aslıhan YILMAZ, Seda GÜNAYDIN, Begüm ARKAİN

İncir İşleme Tesislerinde Teknik Etkinlik ve Kalite Etkinliği Üzerine Etkili Faktörlerin Belirlenmesi

ALTUĞ ÖZDEN, Osman Orkan ÖZER, Göksel ARMAĞAN, Gökhan ÇINAR

Toprak Özelliklerinin Çerezlik Kabağın Verim ve Kalitesine Etkileri

Ayfer DAVUTOĞLU, GAFUR GÖZÜKARA, Nurdilek GÜLMEZOĞLU