ALTUĞ ÖZDEN, Osman Orkan ÖZER, Göksel ARMAĞAN, Gökhan ÇINAR

İncir İşleme Tesislerinde Teknik Etkinlik ve Kalite Etkinliği Üzerine Etkili Faktörlerin Belirlenmesi

Bu çalışmada, Aydın İlinde yer alan incir işleme tesislerinin teknik ve kalite etkinlik skorları ve bu skorlar üzerine etkili olan faktörler non-parametrik bir yöntem olan Veri Zarflama Analizi ve 1000 replikasyonlu truncated-regresyon modeli ile belirlenmeye çalışılmıştır. Anket yöntemi ile elde edilen veriler kullanılarak yapılan analizler sonucunda, işletmelerin neredeyse tamamının ölçeğe göre değişen getiri varsayımı altında çalıştıkları ve teknik etkinlik skorları ortalamalarının %98, kalite etkinliği skorları ortalamalarının ise %58 olduğu belirlenmiştir. Teknik etkinlik skorları üzerinde “Öğrenim Durumu”, “Sektör Tecrübesi” ve “Kendi Ürünü Olan İnciri İşleme”, kalite etkinliği skorları üzerine ise “Sektör Tecrübesi”, “Sözleşmeli Üretim” ve “Kalite Kontrol Uygulamaları” faktörlerinin pozitif yönde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında, özellikle sağlıklı atıştırmalıklar pazarında niş bir ürün sayılabilecek kuru incirin üretim aşamasında sektörel eğitim ve dış riskler açısından önemli sorunlar görüldüğü ve bu sorunların çözümü için sektör bileşenlerine sorunları dile getirme ve çözüm talebi konusunda önemli görevler düştüğü, özellikle sektörel eğitim ile kalifiye eleman ihtiyacının giderilmesi gerektiği, jeotermal santraller ve barajlar konusunda bilimsel araştırmalar yapılmasının gerekliliği öneri olarak dile getirilmiştir.

Determining the Effective Factors on Technical Efficiency and Quality Efficiency in Fig Processing Businesses

n this study, the technical and quality efficiency scores of the fig processing businesses in Aydın Province and the factors affecting these scores were tried to be determined by Data Envelopment Analysis “a non-parametric method”, and a truncated-regression model with 1000 replications. As a result of the analyses made using the data obtained by the survey method, it has been determined that almost all of the enterprises operate under the assumption of varying returns to scale, and the average of technical efficiency scores is 98% and the average of quality efficiency scores is 58%. It has been determined that the factors such as “Educational Status”, “Industry Experience” and “Processing Figs with Their Own Product” are effective on the technical efficiency scores. On the other hand, it was concluded that “Industry Experience”, “Contract Manufacturing” and “Quality Control Practices” factors were positively affected on quality efficiency scores. In addition, in the production of dried figs, which can be considered as a niche product, especially in the healthy snacks market, there are important problems in terms of sectoral education and external risks, and in order to solve these problems, there are important duties in expressing the problems and expressing the need for qualified personnel with sectoral training. The necessity of conducting scientific researches on geothermal power and dams was stated as a proposal.

PDF

___

Ataseven Y, Güneş E. 2008. Türkiye’de İşlenmiş Organik Tarım Ürünleri Üretimi ve Ticaretindeki Gelişmeler. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2): 25-33.
Banker RD, Charnes A, Cooper WW. 1984. Some models for the estimation of technical and scale inefficiencies in Data Envelopment. Analysis. Management Science, 30: 1078–1092. doi: 10.1287/mnsc.30.9.1078
Charnes A, Cooper WW, Rhodes E. 1978. Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research, 2: 429-444. doi: 10.1016/0377-2217(78)90138-8
Çobanoğlu F. 2012. Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarının benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edicilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 27(1): 6-16. doi: 10.7161/anajas.2012.v27n1.0616
Günden C, Miran B. 2007. Bulanık Eşli Karşılaştırma Yöntemiyle Çiftçilerin Amaç Hiyerarşisinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2):183-191.
INC, 2020. Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyve Konseyi Veri Tabanı. Erişim Tarihi: Nisan, 2020.
Klir GJ, Yuan B. 1995. Fuzzy Sets and Fuzzy Logic: Theory and Application. New Jersey: Prentice Hall. ISBN 0-13-10171-5.
Kumbhakar CA, Lovell K. 2000. Stochastic Frontier Analysis. New York: Cambridge University Press. ISBN 9780521666633.
Latruffe L, Fogarasi J, Desjeux Y. 2012. Efficiency, Productivity and Technology Comparison for Farms in Central and Western Europe: The Case of Field Crop and Dairy Farming in Hungary and France. Economic Systems, 36: 264-278. doi: 10.1016/j.ecosys.2011.07.002
Özden A, Dios-Palomares R. 2015. Environmental, Quality and Technical Efficiency in Olive Oil İndustry. A Metafrontier Comparison between Turkey and Spain. Fresenius Environmental Bulletin, 24(12): 4353-4363.
Özden A. 2016. Veri Zarflama Analizi ile Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Performans Düzeylerinin Belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 22(1): 49-55. doi: 10.24181/tarekoder.27 2338
Özden A, Öncü E. 2016. Kiraz Üretim İşletmelerinde Etkinlik Analizleri: Çanakkale İli Lapseki İlçesi Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(2): 213-221. doi: 10.20289/zfdergi.389191
Özer OO. 2015. Determining the Best Sales Time Period for Dried Figs: A Game Theory Application. Journal of International Food and Agribusiness Marketing, 27(2): 91-99. doi: 10.1080/08974438.2014.897665
Pedrycz W, Gomide F. 1998. An Introduction to Fuzzy Sets. Massachusetts: The MIT Press. ISBN:9780262161718.
Ross TJ. 1995. Fuzzy Logic with Engineering Applications. New York: McGraw-Hill. ISBN 978-0-470-74376-8
Simar L, Wilson P. 2007. Estimation and Inference in Two-Stage Semiparametric Models of Production Processes. Journal of Econometrics, 136: 31–64. doi: 10.1016/j.jeconom.2005.07. 009
Tanaka K, 1997. An Introduction to Fuzzy Logic for Practical Applications. New York: Springer-Verlag. ISBN 978-0-387- 94807-2
Urdaneta F, Dios-Palomares R, Canas JA. 2013. Estudio comparativo de la eficiencia de sistemas ganaderos de doble proposito en las zonas agroeconomicas de los Municipios Zulianos de la Cuenca del Lago de Maracaibo, Venezuela. Revista Cientifica FCV-LUZ, 23(3): 211 – 219.
Uzmay A, Çınar G. 2016. İzmir İlinde Süt Sığırcılığı Yetiştiricilerinin Destekleme Politikalarına Yönelik Tercih Hiyerarşisi; Bulanık Eşli karşılaştırma. Tarım Ekonomisi Dergisi, 22(2): 59-67. doi:
Wilson P. 1993. Detecting Outliers in Deterministic Nonparametric Frontier Models with Multiple Outputs. J. Business and Economic statistics. 11(3): 310-323. doi: 10.2307/1391956