Tarım Arazilerinin Değeri Üzerine Etki Eden Faktörlerin Analizi: Ankara İli Evren İlçesi Örneği

Bu çalışmada, tarım arazilerinin değerine etki eden faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin değer üzerindeki etki oranlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Ankara ili Evren ilçesinde gayeli örnekleme yöntemi ile belirlenen 104 adet işletme ile anket çalışması yapılmış ve tarım arazilerinin değerine etki eden faktörlerle ilgili görüşleri alınmıştır. Elde edilen verilerin analizinde AHP yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre arazi değerini etkileyen faktörler, arazi verimliliği %19,63, arazi genişliği %9,60, arazi şekli %4,47, arazi eğimi %3,63, arazinin yola uzaklığı %2,57, arazinin yerleşim yerine uzaklığı %2,84, arazinin sulama olanakları %30,38, arazi satışının hareketli olması %3,31, arazinin kadastro görmüş olması %2,70, arazinin yola cepheli olması %2,80 ve arazinin toprak yapısı %18,06 olarak tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, tarım arazilerinin üretim kabiliyetlerine yönelik faktörlerin değer üzerinde daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Analysis of Factors Affecting the Value of Agricultural Lands: The Case of Evren District of Ankara Province

In this study, it is aimed to determine the factors affecting the value of agricultural lands and effect rates of these factors on the value. In this context, a questionnaire was conducted with 104 enterprises, which were determined by purposeful sampling method in Evren district of Ankara province, and their opinions about the factors affecting the value of agricultural lands were obtained. The survey data were analyzed using the Analytical Hierarchy Process. As a result of the research, factor weights were determined as follows: land productivity 19.63%, land width 9.60%, land form 4.47%, land slope 3.63%, distance to the road 2.57%, distance to the settlement 2.84%, irrigation possibilities of the land 30.38%, mobile sales of the land 3.31%, the land has been cadastral 2.70%, that the land has a facade to the road 2.80% and the soil structure was 18.06%. From the survey results, it was concluded that the factors related to the production capabilities of the agricultural lands are more effective on the value.

PDF

___

Anonim 2006. Tarımsal mülklerin değerlemesi, Uluslararası Değerleme Kılavuz Notu, 10: 329-340.
Arslan R. 1997. Arazi kullanış ekonomisi, YTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını, İstanbul.
Awasthi MK. 2014. Socioeconomic determinants of farmland value in India, Land Use Policy, 39: 78–83.
Başer U, Kılıç O. 2016. Arazi fiyatını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: (Samsun ili, Lâdik ilçesi), 12. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Isparta.
Bayramoğlu Z, Gündoğmuş E. 2008. Farmland values under the influence of Urbanization: Case study from Turkey, Journal of Urban Planning and Development, 134-2: 71-77.
Bayramoğlu Z. 2014. Kiraz yetiştiriciliği yapan üreticilerin riske karşı davranışlarının işletme geliri üzerine etkileri: Akşehir İlçesi örneği, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ankara.
Bayramoğlu Z, Bozdemir M. 2017. Tarım işletmelerinin mısır yetiştiriciliği karar kriterlerinin AHP yöntemi ile belirlenmesi Konya ili örneği, 3. ASM Uluslararası Tarım ve Çevre Kongresi, Antalya.
Chomert J, Phélinas P. 2015. Determinants of agricultural land values in Argentina, Ecological Economics, 110: 134–140.
Coşar G, Engindeniz S. 2013. Tarım arazisi değerlerinin hedonik analizi: İzmir’in Menemen ilçesi örneği, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(3): 241-250.
Çiçek A, Erkan O. 1996. Tarım ekonomisinde araştırma örnekleme yöntemleri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları Serisi, No: 6, Tokat.
Demetriou D. 2018. Automating the land valuation process carried out in land consolidation schemes, Land Use Policy, 75: 21–32.
Engindeniz S. 1998. Küçük Menderes Havzasında alüviyal topraklardaki tarım arazilerinin vergilendirme açısından kıymetlerinin takdiri üzerine bir araştırma, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
Eraslan E, Algün O. 2005. İdeal performans değerlendirme formu tasarımında analitik hiyerarşi yöntemi yaklaşımı, Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 20: 95.
Erkuş A, Tanrıvermiş H. 2004. Türkiye’de kırsal ve kentsel gayrimenkul (taşınmaz mal) piyasası, özellikleri, işleyişi, piyasa verileri ve güvenlik düzeyleri, ANKÜSEM Kamulaştırma, Değerleme ve Bilirkişilik Temel Eğitim Programı Ders Notları, Ankara.
Ertürk H. 1995. Urban economics, 1.Edition, Bursa. Goodwin BK, Mishra A, Ortalo-Magne F. 2003. What’s wrong with our models of agricultural land values? American Journal of Agricultural Economics, 85(3): 744-752.
Gutierrez L, Erickson K, Westerlund J. 2005. The present value model, farmland prices and structural breaks, XIth International Congress of the European Association of Agricultural Economists, Copenhagen.
Kaplan HS. 2015. Şanlıurfa İli sulu tarım arazilerinde değerleme yöntemlerinin karşılaştırılması: Harran Ovası örneği, Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
Karagölge C, Peker K. 2002. Tarım ekonomisi araştırmalarında tabaklı örnekleme yönteminin kullanılması, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33: 313-316, Erzurum.
Karakayacı Z. 2005. Konya İli Ereğli İlçesi tarım arazilerine değer takdirinde uygulanan gelir yöntemi ve pazar değeri yöntemi arasındaki farkın incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Konya.
Karakayacı Z. 2011. Tarım arazilerinin değerlemesinde coğrafi bilgi sistemlerinin kullanılması: Konya İli Çumra İlçesi örneği, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Konya.
Koç M. 2011. Tarım arazisi fiyatları üzerine etkili olan faktörlerin ekonometrik analizi: Kırıkkale İli Keskin İlçesi örneği, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Lehn F, Bahrs E. 2018. Land-use competition or compatibility between nature conservation and agriculture? The impact of protected areas on German standard farmland values, Institute of Farm Management, Stutgart.
Lisec A, Ferlan M, Lobnik F, Sumrada R. 2008. Modelling the rural land transaction procedure, Land Use Policy, 25: 286- 297.
Maddison D. 2000. A hedonic analysis of agricultural land prices in England and Wales, European Review of Agricultural Economics, 27(4): 519-532.
Murray WG, Meldrum HR. 1935. A production method of valuing land, Agricultural Experiment Station Iowa State College of Agriculture and Mechanic Arts, 326, Iowa.
Mülayim ZG, Güneş T. 1965. Ziraat yüksek mühendisleri için bilirkişi rehberi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yayınları, 24, Ankara.
Nishihara M. 2012, Real option valuation of abandoned farmland, Review of Financial Economics, 21: 188-192.
Özçelik A. 1983. Kıymet takdirinde kullanılan bazı faktörlerin Çubuk Ovası tarla arazilerinde saptanması, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Pederson GD, Coon RC. 1981. Estimation of farmland values for assessment and property taxation in North Dakota, Agricultural Economics Report, 147, North Dakota.
Pirgaip B. 2018. Gayrimenkul değerleme esasları, SPL Lisanslama Sınavları Çalışma Notları.
Plantinga AJ, Lubowski RN, Stavins R. 2002. The effects of potential land development on agricultural land prices, Journal of Urban Economics, 52: 561-581.
Robison LJ, Lins DA, VenKataraman R. 1985. Cash rents and land values in U.S. agriculture, American Journal of Agricultural Economics, 67(4): 794-805.
Saaty TL. 1989. Group decision making and the AHP, SpringerVerlag, New York.
Saaty TL, Özdemir M. 2003. Negative priorities in the analytic hierarchy process, Mathematical and Computer Modeling, 37(910): 1063-1075.
Sezgin V. 2010. Gayrimenkul değerleme yöntemleri ve Hazine’ye ait taşınmazların değerlemesinde alternatif yöntemler, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
Sills EO, Caviglia-Harris JL. 2008. Evolution of the amazonian frontier: land values in Rondˆonia, Brazil, Land Use Policy, 26: 55-67.
Sklenicka P. Molnarova K, Pixova KC, Salek ME. 2013. Factors affecting farmland prices in the Czech Republic, Land Use Policy, 30: 130-136.
Tanrıvermiş H. 2016. Gayrimenkul değerleme esasları, Lisanslama Sınavları Çalışma Kitapları, Ankara.
Timor M. 2011, Analitik hiyerarşi prosesi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
Troncoso JL, Aguirre M, Manriquez P, Labarra V, Ormazábal Y. 2010. Influence of physical attributes on the price of land: the case of the Province of Talca, Chile, Ciencia e Investigacion Agraria, 37(3): 105-112.
Vural H. 1987. Tarımsal kıymet takdirlerinde kapitalizasyon faiz oranının saptanması üzerine bir araştırma, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Weerahewa J, Meilke KD, Vyn RJ, Haq Z. 2008. The determinants of farmland values in Canada, Canadian Agricultural Trade Policy Research Network.
Yamane T. 1967. Elementary sampling theory, Prentice-Hall Inc. Englewood Cliffs, New Jersey.
Yaralıoğlu K. 2001. Performans değerlendirmede analitik hiyerarşi proses, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1): 129-142, İzmir.
Yomralıoğlu T. 1993. A nominal asset value-based approach for land readjustment and its implementation using geographical information systems, Doctoral Thesis, Department of Surveying University of Newcastle upon Tyne.
Yomralıoğlu T, Çete M. 2005. Türkiye için sürdürülebilir bir arazi politikası ihtiyacı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
Zharıkova OB, Pashchenko OV. 2015. Using capitalization method to assess monetary value of agricultural land under rental considerations and ıts component, Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 19(4): 232-237.