Ayfer TORUN, Saadettin BOZGEYİK, Ebru DUYMUŞ

Artan Dozlarda Bor Uygulamasının Antep Fıstığı (Pistacia vera L.) Çeşitlerinin Yeşil Aksam Bor Konsantrasyonu ve Diğer Besin Elementlerinin Alımı Üzerine Etkisi

Antep fıstığı (Pistacia vera L.) son yıllarda Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde giderek artan oranda bitki deseni içerisinde yer almaya başlayan bir bitki türüdür. Toprak ve çevre faktörleri bakımından bor (B) noksanlığının yaygın olabileceği bu bölgelerde bitkilerin özellikle B noksanlığına duyarlı Antep fıstığının B ile beslenme düzeyinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu noktadan hareketle bu araştırma kapsamında büyüme dönemi olarak karagöz patlamasının %20 ve meyvenin mercimek büyüklüğü döneminde olduğu iki farklı dönemde yapraktan artan dozlarda B (%0; %0,2; %0,4; %0,6 ve %0,8) uygulamasının Antep fıstığı bitkisinin yeşil aksam B konsantrasyonu ve besin elementleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla, bahçe koşullarında iki Antep fıstığı çeşidinin (Uzun ve Kırmızı) yetiştirildiği üretim alanlarındaki deneme tesadüf blokları deneme planına göre yürütülmüştür. Araştırma sonucunda bitki çeşitlerinin ve uygulanan gübre dozlarının, B konsantrasyonuna önemli düzeyde etkisinin olduğu belirlenmiştir. Bitki çeşitlerine göre tüm B uygulamaları altında B konsantrasyonunun Uzun çeşidine (%8,3) göre Kırmızı (%21) çeşidinde daha yüksek olduğu, ortalama B konsantrasyonunun Kırmızı çeşidinde 200,3 mg kg-1 iken, Uzun çeşidinde ise 176,3 mg kg-1 olduğu belirlenmiştir. Artan dozlarda B uygulaması ile bitkinin yeşil aksamındaki B konsantrasyonunun arttığı, bu artışların (%36,8) kontrole göre sadece %0,6 B doz uygulamasında istatistiksel olarak önemli düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bor uygulamasının analizi yapılan makro (N, K) ve mikro (Zn, Fe, Mn) element konsantrasyonları üzerinde ise istatistiksel olarak önemli sayılabilecek bir etkisi saptanmamıştır.

The Effect of Boron Application in Increasing Doses on Shoot Boron Concentration and Uptake of Other Nutrients of Pistachio (Pistacia vera L.)

Pistachio (Pistacia vera L.) is a plant species that has gradually started to be included in the plant pattern in the Mediterranean and Southeastern Anatolia regions in recent years. In these regions where boron (B) deficiency may be common in terms of soil and environmental factors, it is very important to determine the B nutritional level of the plants, especially the Pistachio which is sensitive to B deficiency. Based on this point, within the scope of this research, the shoot B concentration of the pistachio plant in increasing doses of B (0%; 0.2%; 0.4%; 0.6% and 0.8%) application from the leaf in two different periods when the bream explosion was 20% and the fruit was in the lentil size period and its effects on nutrients have been investigated. For this purpose, trial random blocks in the production areas where two pistachio varieties (Uzun and Kırmızı) were grown under garden conditions were carried out according to the trial plan. As a result of the research, it was determined that plant varieties and applied fertilizer doses had a significant effect on B concentration. Under all B applications according to plant varieties, it was determined that the B concentration was higher in the Kırmızı (21%) variety than in the Uzun variety (8.3%), the average B concentration was 200.3 mg kg-1in the Kırmızı variety and 176.3 mg kg-1 in the Uzun variety. It was determined that the B concentration in the shoot of the plant increased with increasing doses of B application, and these increases (36.8%) were statistically significant at only 0.6% B dose application compared to the control. No statistically significant effect of boron application on the analyzed macro (N, K) and micro (Zn, Fe, Mn) element concentrations was found.

PDF

___

Arı N, Özkan CF, Demirtaş EI, Güven D, Öktüren Asri F. 2016. Örtüaltı Domates Yetiştiriciliğinde Bor Uygulamalarının Bitkinin Beslenme Durumu ve Verim Üzerine Etkileri. Uluslararası Tarımda Bor Sempozyumu. Bildiri Kitabı, s:37.
Asad A, Blamey FPC, Edwards, DG. 2002. Dry matter production and boron concentrations of vegetative and reproductive tissues of canola and sunflower plants grown in nutrient solution. Plant and Soil, 243: 243-252.
Aydın A, Kant C, Ataoğlu N. 2005. Erzurum ve Rize Yöresi Toprak Örneklerine Uygulanan Farklı Dozlardaki Bor ve Fosforun Mısır (Zea mays)’ ın Kuru Madde Miktarı ve Mineral İçeriğine Etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 36 (2): 125-129.
Bell RW. 1997. Diagnosis and prediction of boron deficiency for plant production. In Plant and Soil. Proceedings. Eds. R.W. Bell and B. Rerkasem. Pp. 193: 149-168. Kluwer Academic Publishers. Dordrecth. The Netherlands.
Bingham FT. 1982. Boron. In: Page. A.L., Miller. R.H., Keeney. D.R. (eds.) “Methods of Soil Analysis.” Part 2. Madison. pp. 431-447.
Bouyoucus GJ. 1951. Arecalibration of hidrome analysis of soils. Agron. J. 43: 434-438.
Bremner JM. 1965. Total Nitrogen (Methods of Soil Analysis Part 11, C.A. Black et al). American Soc. of Agr. Inc. Pub. Madison. p. 1149-1176, Wisconsin, USA.
Brito FMV. 1971. Contribution Pour un–Mode D’echantillonnage Adapte Aux Oliveraies du Portugal Cito. III. Agr., 38:1-20.
Brown PH, Ferguson L, Picchioni O. 1993. Boron nutrition of pistachio if air dyear report Annual report of California Pictacbio Industry. Crop year 1992-1993. 60-63.
Brown PH, Zhang Q, Beede B. 1993a. Effect of foliar fertilization on zinc nutritionalstatus of pistachio trees. In: Calif. Pistachio Ind. Ann. Rpt. pp. 77-80.
Brown PH, Zhang Q, Huang Z, Holtz B, Hornung C. 1999. Agronomic and economic responses of mature ‘Kerman’ pistachio trees to potassium applications in California. In: Calif. Pistachio Ind. Ann. Rpt. 1999. pp. 84-85.
Brown PH. Shelp BJ. 1997. Boron mobility in plants. In Plant and Soil. Proceedings. Eds. R.W. Bell and B. Rerkasem. Pp. 193: 85-101. Kluwer Academic Publishers. Dordrecth. the Netherlands.
Çağlar KÖ. 1949. Toprak Bilgisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 10. Ankara.
Çakmak I,Römheld V. 1997.Boron deficiency‐induced impairments of cellular functions in plants. Plant Soil. 193: 71-83.
Çakmak İ. 2016. Uluslararası Tarımda Bor Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. IV, 16-18 Kasım, Ankara.
Carson PL. 1980. Recommended potassium test. P. 20-21. In: Recommended chemical soil test procedures for the North Central Region. Rev. Ed. North Central. Regional Publicaton no. 221. North Dakota Agric. Exp. Stn. North Dakota State University. FArgo USA.
Ceylan SY, Yazıcı A, Tutus T, Cakmak I. 2016. Borun Kök Büyümesi ve Besin Elementi Alımı Üzerine Etkileri. Proceedings of International Symposium on Boron in Agriculture. Ankara, 16-18 November.
Çimrin KM, Yalçın M, Bozgeyik T. 2018. Gaziantep İli Antep fıstığı Bahçeleri Topraklarının Bor Durumunun Belirlenmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2): 18-26.
Eryüce N. 1979. Ayvalık Bölgesi Yağlık Zeytin Çeşidi Yapraklarında Bazı Besin Elementlerinin Bir Vegetasyon Periyodu İçindeki Değişimleri. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Bornova. İzmir. 114s.
FAO. 2019. www.fao.org
Garate A. 1984. Effect of Boron on Manganese and Other Nutrients in Fluids of Vascular Tissues. An. Edafal. Agrobiol. 43, 1467-1477.
Gökdemir N. 2016. Isabella (V. labrusca L.) Üzüm Çeşidinde Farklı Dozdaki Bor Uygulamasının Verim. Kalite ve Yaprak Besin Maddesi İçeriği Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Goldbach HE, Wimmer M. 2007. Boron in plants and animals: is there a role beyond cell-wall structure? J. Plant Nutr. Soil Sci. 170: 39-48.
Gupta UC. 1993a. Introduction. In Boron and its Role in Crop Production. Ed. U.C. Gupta. P: 1. CRC Press. Boca Raton. FL. USA.
Gupta UC. 1993b. Factors affecting boron uptake by plants. In Boron and ıts Role in Crop Production. Ed. U.C. Gupta. Pp. 87-104. CRC Press. Inc., Boca Raton. FL. USA.
Hamurcu M, Işık Y, Hakkı EE, Harmankaya M, Yılmaz FG, Topal A, Göksu N, Derici N, Akgün N, Dursun N, Dündar MA, Gezgin S. 2016. Konya ve Karaman İllerinde Farklı Bor Uygulamalarının Buğdayın Verimine Etkisi. Proceedings of International Symposium on Boron in Agriculture. Ankara, 16-18 November.
Harmankaya M, Işık Y, Yılmaz FG, Dursun N, Göksu N, Demirci N, Yalçın G, Taşpınar K, Ateş Ö, Alveroğlu V, Gezgin S. 2016. Farklı Lokasyonlarda Bor Uygulamalarının Şeker Pancarının Verimine Etkisi. Proceedings of International Symposium on Boron in Agriculture. Ankara, 16-18 November.
Jackson ML. 1962. Soil Chemical Analysis. Englewood Cliffs. New Jersey.
Kurşun İ, Gürbüz M, Günay E, Kaya Y, Evcı̇ G, Süzer S, Pekcan V. 2016. Bor gübrelemesinin Trakya yöresinde ayçiceği verimi üzerine etkisi/Effect of boron fertilizing on sunflower yield in Thrace region. Journal of Boron. 1(2): 74-85.
Lewis DH. 1980. Boron. lignification and the origin of vascular plants a unified hypothesis. New Phytol. 84: 209- 229.
Lindsay WL, Norvell WA. 1978. Development of DTPA soil test for zinc, iron, manganase and copper. Soil Sci. Soc. Am. J. 42: 421-428.
Marschner H. 2012. Mineral Nutrition of Higher Plants. 3rd ed. Academic Press. USA. pp. 233-242. ISBN: 978-0-12- 384905-2
Mclean EO. 1982. Soil PH and Lime Requirement in Methods of Soil Analysis (A.L. Page et al. Ed.). Part II. 2nd. American Society of Agronomy Inc. Publisher, Madison Wisconsin, USA, 199-224p.
Nyomura AMS, Brown PH. 1997. Fall Foliar-Applied Boron Increase Tissue Boron Concentration and Nut set of Almond. Journal of the American Society for Horticultural Science, 122(3): 405-410.
Olsen SR, Cole CV, Watanabe FS, Dean LA. 1954. Estimation of available phosphorus in soil by extraction with sodium bicarbonate. USDA Circ., 939. U.S. Cov. Print Office. Washington D.C.
Oosterhuis DM, Steger A. 1998. The influence of nitrogen and boron on the physiology and production of cotton. NewsViews. In a regional newsletter published by the Potash Phosphate Institute (PPI) and the Potash Phosphate Ins. of Canada.
Özkutlu F, Korkmaz K, Şahin Ö, Özenç N, Taşkın B, Akgün M, Ete Ö, Aygün A. 2016. Ordu ve Samsun Yörelerinde Fındığın Bor Beslenme Durumunun İncelenmesi ve Toprak ve Yapraktan Yapılan Bor Gübrelemesinin Verime Etkisinin Belirlenmesi. Proceedings of International Symposium on Boron in Agriculture. Ankara.
Püskülcü G. 1981. Memecik Zeytin Çeşidinde Makro ve Mikro Besin Elementlerinin Mevsimsel Değişimlerinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Uzmanlık Tezi. Bornova. İzmir.
Razmjoo K, Henderlong PR. 1997. Effect of potassium, sulfur, boron and molybdenum fer-tilization on alfalfa production and herbage macronutrient contents. Journal of Plant Nutrition, 20:1681–1696.
Shorrocks VM. 1997. The occurrence and correction of boron deficiency. Plant Soil. 193: 121-148.
Silanpaa M. 1990. Micronutrient assessment at country level: An international study. In: FAO Soils Bulletin. N.63. Rome.
Şimşek M. 2018. Güneydoğu Anadolu’da Yetiştirilen Antepfıstığının (Pistacia vera L.) Üretim Potansiyeli ve Geliştirme Olanakları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1): 19-22.
Singh DP. 1988. Effect of gypsum on boron tolerance in cowpea. New Botanist, 15: 145-148.
Taban S. 2014. Boron Fertilization in Boron Deficient Soils and Crops. Argus FMB Europe Fertilizer, Dubrovnik-Hırvatistan.
Tekin H, Arpaci S, Yukceken Y, Cakir I. 1997. Pistachio nut iron deficiencies on calcareous soils. In II International Symposium on Pistachios and Almonds 470 p. 421-428.
Tekin H, Çağlar G, Kuru C, Akkök F. 1990. Antepfıstığı Besin Kapsamlarının Belirlenmesi ve En Uygun Yaprak Örneği Alım Zamanının Tespiti. Türkiye 1. Antepfıstığı Sempozyumu 11-12 Eylül, s.120-138.
Torun A, Toklu F, İbrikçi H, Cerit İ, Duymuş E. Sağır H. 2016. Adana ve Osmaniye Bölgesinde Mısır Üretim Alanlarında Bitkilerin Bor’la Beslenme Düzeyi ile Bor Gübrelemesinin Mısırın Dane Verimi Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN). Sonuç raporu.
Torun A., Duymuş E., Erdem H., Tolay İ., Cenkseven Ş., Gülüt KY, Torun B. 2018. Ayçiçeğinde tuz zararı üzerine bor uygulamalarının etkisinin belirlenmesi, Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(12): 1781-1788.
Turan MA, Kaya EC, Soba MR, Balcı M, Taşkın, MB, Taban S. 2016. Kolemanit Uygulamasının Çay Bitkisinin Yaş Yaprak Verimi ve Bor Konsantrasyonu Üzerine Etkisi. Proceedings of International Symposium on Boron in Agriculture. Ankara.
Uriu K, Pearson J. 1986. Zinc deficiency in pistachio-diagnosis and correction. In: Calif. Pistachio Ind. Ann. Rpt. 1986. pp. 71-72.
Weinbaum S, Brown PH. Rosecrance S. 1995. Assessment of nitrogen and potassium uptake capacity during the alternate bearing cycle. In: Calif. Pistachio Ind. Ann. Rpt. pp. 56-60.
Wojcik PP, Wojcik MM, Klamkowski KK. 2008. Response of Apple Trees to Boron Fertilization under Conditions of Low Soil Boron Availability. Scientia Horticulturae, 116(1): 58- 64.