UĞUR BAŞARAN, ERDEM GÜLÜMSER, HANİFE MUT, Medine ÇOPUR DOĞRUSÖZ

Mürdümük +Tahıl Karışımlarının Silaj Verimi ve Kalitesinin Belirlenmesi

Bu çalışma mürdümük “M” (Lathyrus sativus L.) tahıl ikili karışımlarının silaj verimi ve kalitesini belirlenmek amacıyla yürütülmüştür. Tahıl olarak yulaf “Y” (Avena sativa L.) ve arpa “A” (Hordeum vulgare L.) kullanılmıştır. Karışımlar %80:20, 60:40 ve 40:60 tohum oranlarıyla ekilmiş, kontrol olarak mürdümük ve tahılların yalın ekimleri de kullanılmıştır. Hasat yalın tahıllar ve karışımlarda tahıllar süt olum, yalın mürdümükte ise tam çiçeklenme döneminde yapılmıştır. Silaj örneklerinde; fiziksel gözlemler (renk, koku, strüktür) ile kuru madde, ham protein, ham kül, laktik asit, asetik asit, bütirik asit, potasyum (K), fosfor (P), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), demir (Fe), çinko (Zn), mangan (Mn), kobalt (Co), bakır (Cu), selenyum (Se) ve sodyum (Na) içerikleri belirlenmiştir. Karışımların silaj verimi 703,6 (%100M) – 1939,0 (%80M+%20A) kg/da arasında değişmiştir. En yüksek laktik asit içeriği %4,078 ile yalın arpada belirlenmiş ancak, %40M+%60Y (%3,198) ve %40M+%60A (%2,937) karışımları da yalın arpa ile aynı grupta yer almıştır. Karışımların asetik asit ve bütirik asit değerleri ise %0,001– 0,187 ve %0,312–1,101 arasında değişim göstermiştir. Mineral içerik bakımından %100M ve %60M+%40Y silajları diğer karışımlardan daha yüksek değere sahip olmuştur. Sonuç olarak, yalın ekime oranla mürdümüğün tahıllarla ekilmesi verimi önemli ölçüde arttırmıştır. Arpa hem yalın olarak hem de karışımlarda yulaftan daha iyi performans göstermiştir. Bu itibarla mürdümüğün arpa ile 60:40 tohum oranında karışık ekilmesi silaj verimi ile kalitesi açısından daha uygun görülmüştür.

Determination of Silage Yield and Quality of Grasspea+ Cereal Intercrops

This study was performed with the aim of determine silage yield and quality traits of grasspea “G” (Lathyrus sativus L.) and cereal binary mixtures. As a cereal oat “O” (Avena sativa L.) and barley “B” (Hordeum vulgare L.) were used. Intercrops were sown 80:20, 60:40 and 40:60% seed rates, and also sole grasspea and cereals were control. Harvest was done at milk dough stage for sole cereals and intercrops while it was at full flowering stage for sole grass pea. In this study; physical observations (colour, structure, odour) with dry matter, crude protein, crude ash, lactic acid, acetic acid, butyric acid, potassium (K), phosphor (P), calcium (Ca), magnesium (Mg), iron (Fe), zinc (Zn), manganese (Mn), cobalt (Co), copper (Cu), selenium (Se) and sodium (Na) contents were determined. Forage yield of mixtures ranged between 703.6 (100G%) – 1939.0 (80M%+20B%) kg/da. The highest lactic acid was determined in sole barley with 4.078%and 40G+60O% and 40G%+60B% mixtures was same statistical group with sole barley (3.198% and 2.937% of respectively). Acetic and butyric acid were ranged between 0.001–0.187% and 0.312–1.101% of respectively. 100G% and 60G%+40B% treatments were more than value other mixtures in term of nutrients. As a result, grass pea + cereal intercropping increased silage yield compared sole cropping and, barley showed higher performance than oat in both sole and mixture cropping. Therefore, for the silage purpose, intercropping grass pea with barley at 60:40 seed ratio can be suitable when yield and quality are evaluated together.

PDF

___

Abd El Moneim AM, Van Dorrestein B, Baum M, Mulugeta W. 1999. Role of ICARDA in improving the nutritional quality and yield potential of grass pea (Lathyrus sativus L.) for subsistence farmers in developing countries. CGIAR-wide conference on AgricultureNutrition, 5–6.
Açıkgöz E, Turgut İ, Filya İ. 2002. Silaj bitkileri yetiştirme ve silaj yapımı. Hasat Yayıncılık, Bursa.
Alaca B, Parlak, AÖ. 2017. Mısır, sorgum sudanotu melezi ile soya, börülce ve guarin karışık ekimlerinin silaj verimi ve kalitesine etkileri. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg., 5(1): 99–104.
Alçiçek A, Özkan K. 1996. Silo Yemlerinde destilasyon yöntemi ile süt asidi, asetik asit ve bütirik asit tayini. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 3:(2-3): 191-198.
Altınok, S. 2002. Tüylü fiğ (Vicia villosa L.) ve koca fiğ (Vicia narbonensis L.)’in arpa (Hordeum vulgare L.) ile farklı oranlardaki karışımlarının silaj kalitesine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi. 8(3): 232-237.
Anlarsal AE, Ülgen, AC, Gök M, Yücel C, Çakır B, Onaç I. 1996. Çukurova’da tek yıllık baklagil yembitkisi+mısır üretim sisteminde baklagillerin ot verimleri ile azot fiksasyonlarının saptanması ve mısır üretiminde azot kullanımını azaltma olanakları. Türkiye 3. Çayır Mer’a ve Yembitkileri Kongresi, 17-19 Haziran 1996, Erzurum.
Basaran U, Karacan M, Onar AN. 2013. Variation and correlation of morpho-agronomic trats and bichemical contents (proten and β-odap) in Turkish grasspea (Lathyrus sativus L.) landraces. Turkish Jurnal of Field Crops. 18:166- 173.
Basaran U, Mut H, Gulumser E, Copur Dogrusoz M, 2016. Evaluation of Turkish grasspea (Lathyrus sativus L.) collections for its agronomic characters with a special reference to ODAP content, Legume Research, 39(6): 876- 882.
Bolsen KK, Ashbell G, Weinberg ZG. 1996. Silage fermentation and silage additives. Ajas, 9(5): 483-493.
Demirel M, Cengiz F, Çelik S, Erdoğan S. 2001. Van ekolojik koşullarında yetiştirilen mısır ve Macar fiği karışımlarının silaj kaliteleri ve besin maddelerinin rumende parçalanabilirlikleri üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(1):69-78.
Demirel R, Saruhan V, Baran MS, Andıç N, Şentürk DD. 2010. Farklı oranlarda ak üçgül (Trifolium repens ) ve arpa (Hordeum vuliare L.) karışımlarının silolanma özelliklerinin belirlenmesi. YYÜ Tar Bil Dergisi, 20(1): 26-31.
Filya İ. 2001. Silaj teknolojisi. Hakan Ofset, İzmir. Goodrich, RD. and Meiske JC. 1985. Corn and sorghum silages. Forages: the science of grassland agriculture / under the editorial authorship of Maurice E. Heath, Robert F. Barnes, Darrel S. Metcalfe; with 107 additional contributing authors. 4th ed. Ames, Iowa, U.S.A. Iowa State University Press p. 527-536.
Htet MNS, Soomro R, Bo H. 2017.Effects of different planting pattern of maize (Zea mays L.) and soybean (Glycine max (L.)Merrill) intercropping in resource consumption on fodder yield and silage quality. American Journal of Plant Sciences, 8: 666-679.
Kılıç A. 1984. Silo yemi. Bilgehan Basımevi. İzmir.
Kidambi SP, Matches AG and Gricgs TC. 1989. Variability for Ca, Mg, K, Cu, Zn and K/(Ca +Mg) ratio among 3 wheat grasses and sainfoin on the southern high plains. Journal of Range Management, 42: 316-322.
Kutlu HR, Görgülü M, Çelik LB. 2005. Genel hayvan besleme ders notu.http://muratgorgulu.com.tr/ckfinder/userfiles/ files/GENEL%20HAYVAN%20BESLEME.pdf. (27.01.2018).
Lamand MI. 1975. Symtoms de carence et roles des oligoelements chez 1 animal:Diagnostic Clinique. II. Nations de digestibility et teneurs recommandees dans laration: prophylaxie et yraite mets. Oligo Elemnts. No special Bull. Trech. CRVZde theix 1, 5-13.
NRC 2001. Nutrient requirements of dairy cattle seventh revised edition.
Periguad S. 1970. Les carences en oligo-elements Ches les ruminants en france leur diagnostic. Les problems souleves par I’intensification fourragere. Ann. Agron, 21: 635-669.
Tan M, Serin Y. 1996. Fiğ + tahıl karışımlarında karışım oranlar ve biçim zamanlarının makro besin elementi kompozisyonuna etkileri. Türkiye 3. Çayır Mer’a ve
Yembitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, Erzurum. Woolford MK. 1984. The Silage Ferment. Grassland Research Institute, Hurley, England, 350p.
Yalçınkaya MY, Baytok E, Yörük MA. 2012. değişik meyve posası silajlarının bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri. Erciyes Üniv Vet Fak Derg, 9(2): 95-106.