Kırsal Alanlarda Peyzaj Karakter Analizi “Kastamonu-Gölköy ve Yakın Çevresi Örneği”

Peyzajların planlanması ve yönetimi konuları Avrupa Peyzaj Sözleşmesi (APS)’nde gözden geçirilmiş ve peyzaj karakter alanlarının belirlenmesinin gerekliliği vurgulanmıştır. Kırsal alanlarda sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması, kaynak değerlerinin doğru yönetimi ve kullanım stratejilerinin belirlenebilmesi için yerel düzeyde Peyzaj Karakter Tip (PKT)’lerin belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Kırsal yerleşimlerin karakter tespiti ve sürdürülebilirlik yaklaşımı ile değerlendirilmesini amaçlayan bu çalışmada Kastamonu-Gölköy yerleşiminin ve yakın çevresinin sahip olduğu peyzaj değişkenleri haritalandırılarak, Peyzaj Karakter Analizi (PKA) yaklaşımı ile incelenmiştir. Bu amaçla, alana ait jeoloji, büyük toprak grupları, jeomorfoloji, eğim grupları ve alan kullanımı haritaları Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yazılımı ile sayısallaştırılmış ve sentezlenerek karakter tipleri belirlenmiştir. Çalışma sonucunda 133 adet peyzaj karakter tipi tespit edilmiştir. Elde edilen karakter tiplerinin ülkesel ve yerel düzeyde gerçekleştirilen kırsal planlama ile peyzaj yönetimi çalışmalarında altlık görevi göreceği ve peyzaj politikalarının oluşturulmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Landscape Character Analysis in Rural Areas “Sample of Kastamonu Gölköy and Its Surroundings”

The planning and management of landscapes have been reviewed in the European Landscape Convention (ELC) and the need to identify landscape character areas has been emphasized. The determination of Landscape Character Types (LCT) at the local level is of great importance in order to ensure sustainable development in rural areas, correct management of the shelter values and determination of usage strategies. In this study, which aims to evaluate rural settlements with character determination and sustainability approach, the landscape variables of Kastamonu-Gölköy settlement and its immediate surroundings are mapped and analysed with Landscape Character Analysis (LCA) approach. For this purpose, the geology, large soil groups, geomorphology, slope groups, are a usage maps of the area were digitized with Geographic Information Systems software and character types were determined by synthesizing them. As a result of the study, 133 landscape character types were determined. It is thought that the acquired character types will serve as a base in rural planning and landscape management studies carried out at the national and local level and will contribute to the formation of landscape policies.

PDF

___

Anderson P F. 1979. Analysis of Landscape Characterfor Visual Resource Management, US Forest Service, Researchand Development Treesearch, InclineVillage, Nev., April, 23-25.
Anonymous 2006. Ningaloo Coast Visual Landscape Study, Blowholes, RedBluff, Gnaraloo Bay, Warrooraand Coral Bay, Ningaloo Sustainable Development Office, 49.
Atik M, Ortaçeşme V. 2010. Peyzaj Karakter Analizi Yöntemi ile Antalya Side Bölgesi Kültürel Peyzajlarının Karakter Analizi. TÜBİTAK Araştırma Projesi, 96.
Cengiz B, Cengiz C, Dağlı PK. 2017. Üniversite Öğrencileri Açısından Kentsel Kültürel Peyzajlarda Karakter ve Algı Değişimi: Bartın, Amasra, Safranbolu. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17: 45-56.
Çetinkaya G, Uzun O. 2014. Peyzaj Planlama. Birsen Yayın Dağıtım Ltd. Şti, İstanbul.
Çubuk M. 1985. Türkiye’de Kentleşme Süreci ve Kırsal Alan Sorunları Kolokyumu. MSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınları
Dirik H. 2005. Kırsal peyzaj (Planlama ve Uygulama İlkeleri). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, 4559-486.
Erdoğan A. 2014. Peyzaj Karakter Analizi: Artvin Şavşat İlçesi Örneği. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 215.
Eser G. 2012. Kastamonu-Göl Eğitmen Kursu’nun 1940 Yılı Faaliyetleri. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 11, 91-117.
Frank S, Fürst C, Koschke L, Makeschin F. 2012. A contributiontowards a transfer of theecosystem service concept to landscape planning using landscape metrics. Ecological Indicators, 21: 30-38.
Gazete R. 2003. Avrupa Peyzaj Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun. Resmi Gazete, Tarih, 10, 2003.
Görmüş S. 2012. Korunan alanlarda peyzaj karakter analizi: Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 291.
Görmüş S, Oğuz D. 2013. Kırsal Yerleşim ve Korunan Alan Arasındaki Etkileşimin Değerlendirilmesinde Peyzaj Karakter Analizinin Rolü: Kapısuyu Havzası Örneği. AÜZF Tarım Bilimleri Dergisi, 19.
Jessel B. 2006. Elements, Characteristics and CharacterInformation Functions of Landscapes in Terms of Indicators. Ecological Indicators, 6: 153-167.
Kim KH, Pauleit S. 2007. Landscape Character, Biodiversity and Land Use Planning: The Case of Kwangju City Region, South Korea.Land UsePolicy, 24: 264–274.
Koç N, Şahin Ş. 1999. Kırsal Peyzaj Planlaması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, 463.
Konseyi A. 2000. Avrupa Peyzaj Sözleşmesi. Avrupa Konseyi Arşivi, Strazburg.
Köse Y. 2016. Kırsal Yerleşim Peyzaj Karakter Analizi ve Değerlendirilmesi: Ankara-Çankaya İlçesi Evciler Mahallesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 169.
Martin J. 2006. Landscape Character Assessment (LCA) in Ireland: Baselina Auditand Evaluation. Heritage Council.
Mücher CA, Klijn JA, Wascher DM, Schaminee JHJ. 2005. A New European Landscape Classification (LANMAP): A Transparent, FlexibleAnd User-Oriented Methodology To Distinguish Landscapes. Ecological Indicators,10: 87-103.
Özhancı E. 2014. Kırsal Alanlarda Ekolojik Temelli Görsel Peyzaj Karakter Analizi: Bayburt Örneği. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 340.
Pedrolil GBM, Van Elsen Th, Van Mansvelt JD. 2007. Values of rural landscapes in Europe: inspirationorby-product?. NJAS, 54-4.
Swanwick C. 2002. Landscape character assessment: Guidance for England and Scotland, The Country side Agency and Scottih Natural Heritage, England.
Swanwick C. 2004. The assessment of country side and landscape character in England: an overview. In: Bishop, K.,Philipps, A. (Eds.), Countryside Planning. New Approaches to Management and Conservation. Earthscan, 109–124.
Swanwick C. 2006. The Role of Landscape Character Assessment in `Farming, Forestry and the National Heritage – Towards a more Integrated Future´. Davison, R. And Galbraith, C. (Eds) TheStationery Office, Edinburgh.
Şahin Ş, Perçin H, Kurum E, Uzun O, Bilgili BC. 2014. Bölge-alt bölge (il) ölçeğinde peyzaj karakter analizi ve değerlendirmesi ulusal teknik kılavuzu. Müşteri Kurumların
TC İçişleri Bakanlığı, TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı olduğu, TC Ankara Üniversitesinin Yürütücü Kuruluş olduğu ve TÜBİTAK KAMAG, 1007.
Tanrısever C, Pamukçu H, Saraç Ö. 2019. Kastamonu Efsaneleri. Detay Yayıncılık.
Tülek B, Atik M. 2017. Determination of landscape character areas in case of Çankırı, Ilgaz Region Devrez Lower-Basin. Mediterranean. Agricultural Sciences, 30: 197-204.
Uzun O, İlke EF, Çetinkaya G, Erduran F, Açıksöz S. 2012. Peyzaj Planlama: Konya İli Bozkır-Seydişehir-AhırlıYalıhüyük İlçeleri ve Suğla Gölü Mevkii Peyzaj Yönetimi Koruma ve Planlama Projesi. Prof. Dr. Osman Uzun (Editör), TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Ankara, (175 sayfa).
VanEetvelde V, Antrop M. 2009. A Stepwise Multi-Scaled Landscape Typology and Characterisation for TransRegional İntegration, Applied On The Federal State Of Belgium. Landscapeand Urban Planning, 91, 160–170.
Wascher DM. 2005. European Landscape Character Areas. Typologies, Cartography and Indicators for the Assessment of Sustainable Landscapes. Landscape Europe.
Wascher DM. (ed). 2005. European Landscape Character Areas, Typologies, Cartography and Indicators for the Assessment of Sustainable Landscapes. Final Project Report as Deliverable From the EU’s Accompanying Measure Project European Landscape Character Assessment Initiative (ELCAI), Funded Under the 5th Framework Programme on Energy. Environment and Sustainable Development, 1254, 150.
Yılmaz S, Yılmaz H. 2000. Dogal Kaynakların Sürdürülebilir Kullanımında Ekolojik Planlama ve Erzurum Örnegi. Ekin Dergisi, 12: 77-81.