Küreselleşme-yerelleşme çerçevesinde Türk aleviliği

Küreselleşme ve yerelleşme eş zamanlı olarak ortaya çıkmış olan ve toplumları çok yönlü olarak etkileyen olgulardır. Bu iki realite dünya üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Bu durum doğal olarak Türkiye için de geçerlidir. Küreselleşen dünyada toplumlar ve kültürler hızla değişmektedir. Bu değişimden dolayı, toplumların bünyelerinde altkültürler şekillenmektedir. Altkültürel farklılıklar bazı toplumlarda derinleşmektedir. Bazı toplumlarda, altkültürler aynı oranda bir derinliğe sahip değildir. Türk Aleviliği de bu altkültürel gruplardan biridir. Aslında Türk Aleviliği İslâm inancı ve Türk kültürünün sentezine dayanmaktadır. Bu gerçekliğin yanı sıra Türk Aleviliği Türk kültürünün göçebelik döneminin izlerini taşımaktadır. Küreselleşmenin yaşandığı günümüzde Alevîlik popülaritesini devam ettirmektedir. Onun bu güncelliği küreselleşmenin içerdiği çokkültürlülük tezi ile bağlantılıdır. Küresel güçler Alevîliği çokkültürlülüğün bir aracı olarak kullanmak istemektedirler. Bu sebeple Alevîlik Türk Toplumunun en önemli mesellerinden biridir. Bu çalışmada, bu gerekçelerle biz bu problemi küreselleşme ve yerellikle bağlantılı olarak analiz etmek istedik.

Turkish alevism in context globalisation and localization

Globalisation and glocalisation are the fact that they emerge simultaneoussly and affect as multi-facetet. This two realities have an impact effect on the world. This condition is naturally valid for Turkey. On the globalizing world, societies and cultures have been changing quickly. For that quick changing, subcultures have been formed on the structures of the societies. Alawism is also subcultural group in Turkey. Subcultural differences have been getting deep in some societies However Turkish Alwism has not got this character. Subcultural differences have not got deepness the same measure in some societies. Turkish Alawism is also one of these subcultural groups. Indeed Turkish Alawism depends on the synthesis of Islamic belief and the Turkish culture. In addition to this reality, Turkish Alawism has been conveyed the signs of the migratory era of the Turkish culture. Alawism keeps its popularity going that it has been lived globalisation now. This actaulity of its has been connected the thesis of the multiculturalism which globalisation has included. The global forces want to make use of Alewism as an instument of multiculturalism for Turkish society. For thet reason Alawism is one of the most important problems of Turkish society. In this study, we wanted to analyze this problem accordingly globalisation and localness with these grounds.

___

AB İlerleme Raporu (2007) Türkiye Cumhuriyeti AB Genel Sekreterliği, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/ 2007karsilastirmalitablo.pdf Tarih:18.06.2009

Akşit, Bahattin (2006) “Küreselleşme, Kültür ve Uygarlık: Karşılaştırmalı Sosyolojik Araştırmalar İçin Bir Kuramsal Çerçeve Denemesi” Uluslararası Küreselleşme ve Türk Uygarlığı İçinde, Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları, s. 27-41

Aktan, Coşkun Can (1998) “Globalleşme, Bölgeselleşme ve Yerelleşme”, Dış Ticaret Dergisi, Yıl:3, Sayı:10, Temmuz, www.canaktan.org/canaktan_personal/ canaktan-arastirmalari/degisim/aktan-globallesme-bolgeselleme.pdf s.1-5.

Albrow, Martin (1997) The Global Age, Stanford CA: Stanford University Press, 1997.

Aslanoğlu, Rana (1998) Kent, Kimlik ve Küreselleşme, Bursa.

Berger Peter L. (2003) “Küreselleşmenin Kültürel Dinamikleri”, Bir Küre Bin Bir Küreselleşme, Ed. Peter L. Berger, Samuel P. Huntington, (Çev. Ayla Ortaç), Kitap Yay., İstanbul, 2003, s.9-26.

Bolay, Süleyman Hayri (1995) “Açılış Konuşması: Günümüzde Alevîlik-Bektaşîlik” Günümüzde Alevilik Bektaşîlik kitabı içinde, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları, Ankara.

Bozkuş, Metin (2006) “Alevî Yurttaşlara Yönelik Dinî Hizmetlerin İcrası Bağlamında Bir Teklif Denemesi” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt X/1, S. 1-12, Haziran, Sivas, s.1-12.

Canbolat, İbrahim (2002) Küreselleşen Dünya ve Türkiye, Vipaş Yay., Bursa.

Demir, Necati (2009) “Türk Tarihinin ve Kültürünün Kaynağı Olarak Kaya Üzeri Resimler (Petroglifler) ve Yazılar” Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, Vol. 1, No. 1, s.5-19.

Demircan, Esra Siverekli (2007) “Yeni Ekonomik Düzende Küreselleşme Yerelleşme Bağlamında Belediyelerde Yeni Malî Yönetim Anlayışı”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 29, Temmuz- Aralık 154 2007, s.135-159

Dulupçu, Murat Ali ve Demirel, Onur (2005) Küreselleşme ve Uluslararasılaşma, Isparta.

Erbay, Yusuf (1998) “Kavram Olarak Globalleşme”, Yeni Türkiye, 1998, Sayı:19, s:168-173.

Erkal, Mustafa (1999) Sosyoloji, Der Yayınları, İstanbul.

Eröz, Mehmet (1977) Türkiye’de Alevîlik ve Bektaşîlik, Otağ Matbaacılık, İstanbul.

Eröz, Mehmet (1980) “Millî Kültür İçinde Alt Kültür Grupları”, Kültür ve Sanat, Boğaziçi Yay., İstanbul, s.124-141.

Fığlalı, Ethem Ruhi (1995) “Ana Hatlarıyla Alevîlik” Günümüzde Alevilik Bektaşîlik kitabı içinde, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları, Ankara.

Castells, Manuel (1996) The Rise of the Network Society, Cambridge, MA, Blackwell, 1996; zikreden: M.Guillen, “Is Globalization Civilizing, Destructive or Feeble”, Institute for Advanced Study, Princeton University of Pennsylvania,

Çukurçayır, Akif (2005) Küreselleşme ve Yerel Yönetimler Ders Notları, Konya.

De Vries, Wouter-Visscher, Anne ve Gerritsen, Don Misha (2005) Bauman’s (Post) modernism and Globalization Geographical Approaches , 01.12.2005, İnternet adresi. http://socgeo.ruhosting.nl/html/files/geoapp/ Werkstukken/Bauman.pdf

Fırat, M. Şerif (2007) Doğu İlleri ve Varto Tarihi, IQ kültür ve Sanat Yayıncılık, İstanbul.

Giddens, Anthony (1998) Modernliğin Sonuçları, (Çev.Ersin Kuşdil), Ayrıntı Yay., İstanbul.

Giddens, Anthony (1991) Modernity and Self – Identity, Cambridge, MA:Polity Press, 1991.

Gökçer, Özgür ve Özel, Hüseyin (2009) “Kapitalizm, Küreselleşme ve Yerelleşme: Sermayenin Gerçek Boyunduruğu” Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ekonomi Topluluğu Web Sayfası http://www.econt.metu.edu.tr/Arsiv/KapitalizmKuresellesmeYerellesme. pdf 17.06.2009

Guillen, Mauro F.; “Is Globalization Civilizing, Destructive or Feeble”, Institute for Advanced Study, Princeton University of Pennsylvania, internet: http:// www.gsm.uci.edu/econsoc/Guillen.html , 15.02.2002.

Harvey, David (1989) The Condition of Postmodernity Oxford:Blackwell, 1989, zikreden: M.Guillen, a.g.m., s.1

İlhan, Suat (2004) Türkiye’nin Zorlaşan Konumu, Ötüken Yayınları, İstanbul.

Mittelman, James H. (1996) “The Dynamics of Globalisation”, in Globalisation: Critical Reflections, edited by James H. Boulder, Lynne Riener Publishers, s.1-19

Keyman, E. Fuat – Sarıbay, A. Yaşar Küreselleşme, Sivil Toplum ve İslâm (1998), Vadi Yay., İstanbul.

Koç, Mustafa (2004) “Küreselleşmenin Sosyolojik Boyutları” Küreselleşme ve Psikiyatri kitabı içinde, Türk Tabipler Birliği Yayınları, Ankara, s.52-63.

Mengi, Ayşegül (2008) “Yerinden Yönetim: Avrupa Birliği’nde Bölgeler Ulus Devlete Karşı mı?”, Mülkiye Dergi, Sayı:245, s.1-10.

Okur, Fatma ve Çakıcı Ahmet Burhan (2009) “Küreselleşme Sürecinde Yerelleşme ve Yerel Demokrasi, Akademik Bakış Dergisi, Sayı:11, E-Dergi internet adresi: www.akademikbakis.org/sayi11/makale/fatmaokur.doc 17.06.2009.

Önder, Ali Tayyar (2007) Türkiye’nin Etnik Yapısı, Fark Yayınları, Ankara.

Özdağ, Muzaffer (1998) Türk Alevîliğinin Yükselişi, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.

Özdemir, Şuayip (2007) “Malatya Örneği Düzleminde Tarihsel Süreç İçerisinde Alevî Toplumunca Dinî-Sosyal Otorite Olarak Kabul gören Dedeliğe Günümüz Alevîliğinin Bakış Açısı” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:47, s.67-92.

Özer, Akif (2008) “Küreselleşme Kıskacında Yönetim”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz, Ağustos, s.22-39

Parlak, Bekir (2003) “Küreselleşme Sürecinde Modern Ulus-Devlet ve Kamu Yönetimi”, Çağdaş kamu Yönetimi, Nobel Yayıncılık, Ankara, s.347-391.

Robertson, Roland (1999) Küreselleşme Toplum Kuramı ve Küresel Kültür, Çev. Ümit Hüsrev Yolsal, Bilim ve Sanat Yayınları, İstanbul

Say, Ömer (2005) “Kimlik, Devlet, Uluslararası İlişkiler Çerçevesinde Küreselleşme ve Sofistlerin Dünyası” Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı:159, Kasım-Aralık, s.173-181.

Stiglitz, E. Joseph.; (2002), Küresellesme-Büyük Hayal Kırıklıgı (Çev:Arzu Tasçıoglu-Deniz Vural), Plan B Yayıncılık, İstanbul.

Şaylan, Gencay (1995) Değişim, Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi,İmge Kitabevi, Ankara.

Şenses, Fikret (2004) “Neoliberal Küreselleşme Kalkınma için Bir Fırsat mı, Engel mi?” ERC Working Paper in Economic, METU, 04.09.2004 İnternet adresi: www.erc.metu.edu.tr/menu/sayfa.php?icerik=04_ 09〈=eng&nav=yes

Talas, Mustafa (2003a) Küreselleşme ve Türkiye’de Kültür Politikaları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya.

Talas, Mustafa (2003b) “Mehmet Eröz’de Bir Din, Mezhep ve Kültür Konusu Olarak Alevîlik-Bektaşîlik”, Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı:27, Güz, s.287-308.

Talas, Mustafa (2003c) “Mehmet Eröz’de Alevî-Bektaşî Meselesi”Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Ekim, Sayı:203, s.14-16.

Talas, Mustafa (2005) “Eski Türk Dini Olan Gök Tanrı İnancı ve Türk Alevîlik- Bektaşîliğinin Benzerlikleri”, Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı:33, Bahar, s.281-292.

Talas, Mustafa (2008a) Çok Kültürlülük Kıskacında Ulus Devlet ve Türkiye, Doğu Kütüphanesi, İstanbul.

Talas, Mustafa (2008b) “Giriş: Kavramsal Olarak Küreselleşme”, Farklı Yönleriyle Küreselleşme Editörler:Mustafa Talas, S.Salih Bildirici, Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul.

Taşğın, Ahmet (2009) “Safevî-Osmanlı Savaşı’ndan İtibaren Dinî Söylemin Siyasal Propaganda Aracı Olarak Kullanılması: Dede Kargın Örneği” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:49, s.209-224.

Tekeli, İlhan (04.03.2006) http://yym.marmara.edu.tr

Türkdoğan, Orhan (1995) Alevî-Bektaşî Kimliği, Timaş Yayınları, İstanbul.

Türkdoğan, Orhan (2005) “Alevî-Bektaşîlerde Norm ve Statü Dağılımı” Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Ocak-Şubat, Sayı.154, s.11-24.

Türkiye 2007 İlerleme Raporu (Com(2006) 663) AB Komisyonu Brüksel, 6 Kasım.

Şener, Cemal (Tarihsiz) Alevîlerin Etnik Kimliği, Doğan Yayıncılık, İstanbul.

Uyar, Mazlum (2004) “Irak ve İran Şiîliği” Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Ocak-Şubat, Sayı.151, s.

Wallerstein, Immanuel; Tarihsel Kapitalizm, Metis Yay., ( çev. Necmiye Alpay) İstanbul, 1996, s.48

Waters, Malcolm (1995) Globalisation, New York:Routledge.

Yeldan, Erinç (2002) “Neoliberal Küreselleşme İdeolojisinin Kalkınma Söylemi Üzerine Değerlendirmeler” Praksis www.bilkent.edu.tr/~yeldane/Praksis- 2002.pdf , s.1-14.

Yıldız, Harun (2007) “Alevî Geleneğinde Ölüm ve Ölüm Sonrası Tören ve Ritueller” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:42, s.93-112.

Yılmaz, Onur (2003) “Türkiye’de Yerelleşme Tartışmaları” Sendika.Org Web Sayfası, internet adresi: http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=88 , 23.09.2003