198141

Metin dil bilimi açısından Hacı Bektaş Veli'nin şiirleri

Dil incelemelerinde artık metin esas alınmaktadır. Metnin hangi ölçütlere göre değerlendirilmesi gerektiği sorgulanırken metin dil bilimi kavramı doğmuştur. Metin dil bilimi, metni bağlam ve amacına göre kendi bütünlüğü içinde değerlendirmek esasına dayanır. Bir metin olarak şiir de metin dil bilimi açısından değerlendirilmelidir. Ancak şiirin kendineözgü nitelikleri, genel kabul gören metin değerlendirme ölçütleri yanında başka ölçütler de belirlenmesini gerektirir. Çağrışımlardan yararlanma, bağdaştırma, anlam olayları ve ahenk, şiiri değerlendirirken esas alınabilecek ölçütlerdendir. Bu ölçütler de şiirin, bağlam ve amaca göre dolayısıyla metin dil bilimi çerçevesinde incelenmesini sağlar. Hacı Bektaş Velî’nin bu çalışmada ele alınan şiirleri, anılan ölçütlere göre şiir özellikleri taşımaktadır.

The poems of Haci Bektash Veli in terms of text linguistics

The text is based on in the language study. The concept, text linguistics aroused while which criteria the text should be evaluated was being discussed. Text linguistics is based on the evaluation of text in terms of context and purpose. As a text, the poem also should be evaluated in terms of text linguistics. However, the other criterions of poem together with the features of poem unique to itself and general evaluation criterion of the text linguistics should be determined. Benefiting from association, reconciliation, meaning affairs and harmony are the main criterion in the evaluation of poem. These criterions enable poem to be evaluated according to context and purpose in frame of text linguistics. The poems of Hacı Bektash Veli which were handled in this study have the features aforementioned.

PDF

___

1. AKSAN, Doğan (2006): Anlambilim, Engin Yayınevi, Ankara.

2. AKSAN, Doğan (1990): Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, 3. Cilt, TDK Yayınları, Ankara.

3. AKSAN, Doğan (1974): “ Dilbilim Açısından Şiir”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. XXIX, S. 271 s.558- 573.

4. AKTAŞ, Tahsin(1994): “ Metin Oluşumunda Bağlaçların Yeri”, Türk Dili, S.505, s. 53- 64.

5. AKYOL, Hayati (2003): “ Metinlerden Anlam Kurma”, Türklük Bilimi Araştırmaları Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı: 13, s. 49- 58.

6. AYTAŞ, Gıyasettin (2008): Çağdaş Gelişmeler Işığında Şiir Tahlilleri, Akçağ Yayınları, Ankara.

7. AYVERDİ, İlhan (2006): Misalli Büyük Türkçe Sözlük, 2. Cilt, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul.

8. BOZTAŞ, İsmail ( 1994): “Metindilbilim Açısından Şiir”, Dilbilim Araştırmaları,s. 171- 192.

9.ÇETİŞLİ, İsmail (2002): Metin Tahlillerine Giriş – Şiir -, Fakülte Kitabevi, Isparta.

10. DEVELLİOĞLU, Ferit(1984): Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi, Ankara.

11. ERKUL, Rasih(2004): Cümle ve Metin Bilgisi, Anı Yayıncılık, Ankara.

12. GÜNAY, Doğan (2001): Metin Bilgisi, Multılıngual, İstanbul.

13. KILIÇ, Veysel (2002): “Bir Metin Çözümleme Denemesi”, Türk Dili, S.90, s. 22-25.

14. KOCAMAN, Ahmet (1999): “ Metindilbilimden Yazın İncelemelerine”, Çağdaş Türk Dili, S.140, s.6- 8. .

15. KOÇ, Turan (2001): “Şiir Dili”, Hece Aylık Edebiyat Dergisi, Yıl: 5, S.53/ 53/ 55, s. 227- 243.

16. ÖZMEN, İsmail(1998): Alevi Bektaşi Şiirleri Antolojisi -1- , T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.

17. ÖZÜNLÜ, Ünsal (1982): “Şiir Dilinde Sapmalar”, Türk Dili, C. XIV, S.368, s. 77- 85.

18. STANKIEWİCZ, Edward (1980): “ Dilbilim ve Şiir Dilinin İncelenmesi”, çev. Ahmet Kocaman. Türk Dili, C. XLI, S. 348, s. 545- 555.

19. TDK (2005): Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 1306-8253
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 1994
Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi