Bektaşi Türkmenlerinde halk inançlarının sosyal yaşamdaki izleri üzerine bir arştırma: Yörük köyü örneği

Bu araştırmanın amacı, Bektaşi Türkmenlerinde halk inançlarının sosyal yaşamdaki izleri ile ilgili genel bir görünüm vermektir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde gözlem, görüşme ve doküman analizi yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma, Yörük köyü sa- kinleri arasından amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen altı katılımcıdan oluşan bir çalışma grubu üzerinden yürütülmüştür. Veri toplama araçlarıyla elde edilen verilerin analizinde nitel araştırma veri analiz biçimlerinden içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, çalışma grubundaki katılımcılar Bektaşi Türkmenlerinde dinî inancın sosyal yaşamdaki izleriyle ilgili önemli ipuçları vermişler, sosyal yaşama yön veren belirleyici dinî unsurlara işa- ret etmişlerdir. Özellikle doğum, düğün ve ölümle ilgili uygulamaların şekillenmesinde dinî anlayışın etkisini gösteren görüşler ortaya koymuşlardır. Katılımcılar, Bektaşi inancına sahip Yörük-Türkmen kültürünün özünü kaybetmemesi için toplumsal dayanışmayı güçlendirecek etkinlikler düzenlenmesinin gereğine işaret etmişlerdir.

A research on trces of folk of beliefs in social life of folk believers among the yoruks-Turkmens: The case of yoruk village

Te purpose of this research is to give an overview about traces of beliefs of folks in social life in Bektashi believers among the Yoruks-Turkmens. In this study, observation, interviewing, and document analysis methods were used within the framework of qualitative research. Te research was carried out with a working group consisting of 6 participants selected from the inhabitants of the Yoruks village by purposive sampling. Te data obtained from the intervi- ewing and observation forms were analyzed through content analysis in the qualitative rese- arch. According to the results, Bektashi believers among the Yoruks-Turkmens gave impor- tant clues traces of religious belief in social life and pointed out the decisive religious factors that shape social life. In particular, the formation of applications related to birth, death, and wedding put forward opinions that refect the infuence of religious approach. Te partici pants, not losing the essence of the culture of Bektashi believers among the Yoruks-Turk- mens, pointed out the need for the organization of activities that strengthen social solidarity.

___

AKTURN, U. ve DİNÇER, D. (2008). Etnografya (ss. 41-62), Nitel Araştırma Yöntemleri, (Editörler: Baş, T. ve Akturan, U.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

AKTURN, U. ve ESEN, A. (2008). Fenomenoloji (ss. 83-98), Nitel Araştırma Yöntemleri, (Editörler: Baş, T. ve Akturan, U.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

ALKN, M. (2009). Yeniçeriler ve Bektaşilik. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 50: 243-260.

BAYKL, A. R. (1995). Safanbolu Yörük Köyü ve Düğün Âdetleri. İstanbul: Sema Matbaası.

BİÇİCİ, H. K. (2008). Safranbolu Yörük Köyü Mezarlığında Bulunan Süslemeli Mezar Taşları. Sosyal Bilimler Dergisi, 20: 297-327.

COŞAR, M. (2011). Alevi-Bektaşi Kültüründe Sayılara Yüklenen Terim Değeri, Türk Kültü- rü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 60: 113-128.

ÇELİK, S. ve ARIKN, A. (2012). Öğretmen Yetiştirme Programlarının İngilizce Öğretmen Adaylarını İlköğretimde İngilizce Öğretimine Ne Kadar Hazırladığına Yönelik Nitel Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32 : 77-87.

DEMİRRSLAN, D. (2011). Eski Bir Bektaşi Yerleşimi: Yörük Köyünde Evler ve Odanın Oluşumu. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 58 : 69-88.

ERGÜL, A. (2008). Açık Kapılar: Sahapsız Yörük Evleri. (Kitabın basım yeri belirtilmemiş- tir.)

ERÖZ, M. (1991). Yörükler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.

GÖÇER, A. (1999). Aladağ Yörüklerinin (Karakoyunlu, Horzum, Müsürler, Honamlı, Karakeçili, Sarıkeçili, Keşefi) Dil, Folklor ve Halk Edebiyatı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kayseri.

GÖÇER, A. (2012). Dil-Kültür İlişkisi ve Etkileşimi Üzerine. Türk Dili, 729: 50-57.

HERSEK, C. M. ve MERKİ, Ş. (2000). Yörük Köyünde Gelenek ve Görenekler (ss. 161- 169), Safanbolu Yörük Köyü Geleneksel Yaşam Biçimi ve Evleri (Editör: C. M. Hersek). Ankara: Kuban Matbaacılık.

HERSEK, C. M., MERKİ, Ş. ve MERKİ, F. (2000). Safranbolu Yörük Köyü ve Mimari Dokusu (ss. 1-112), Safanbolu Yörük Köyü Geleneksel Yaşam Biçimi ve Evleri (Editör: C. M. Hersek). Ankara: Kuban Matbaacılık.

KPLAN, M. (2010). Kültür ve Dil (26. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.

KR, T. (2005). Safanbolu Yörük Köyü: Köyümüzde Geleneksel Yaşam, Örf ve Âdetlerimiz. Ankara: Grafiker Yayıncılık.

KILIÇ, F. ve KÖKEL, C. (2006). Bektaşilik Üzerine Değerlendirmeler ve Çalçakırlar Köyü Örneğinde Bektaşi Kültürü. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 40: 1-13.

PUNCH, K. F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çevirenler: D. Bayrak, B. Aslan ve Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.

SELÇUK, A. (2008). Ağaçeri Türkmenleri: Tahtacılar . İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. SOMUNCU, M. (2005). Aladağlar, Yaylacılık ve Dağ Göçebeliği Konusunda Bir Araştırma. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.

SÜMER, D. (2011). Alevi-Bektaşi Miraç Söyleminden Cemin Simgesel Temsillerine Hakkın Birlik Bilinci. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 57: 57-84.

SÜMER, F. (1992). Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.

YILDIRIM, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

YILDIRIM, R. (2010). Bektaşi Kime Derler?: Bektaşi Kavramının Kapsamı ve Sınırları Üzerine Tarihsel Bir Analiz Denemesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 55 : 23-58.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 1306-8253
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 1994
Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi