TÜRKİYE'DE, ABD'DE VE FRANSA'DA VALİLİK SİSTEMLERİ VE İÇ GÜVENLİK YÖNETİMİNDE VALİLERİN ROLÜ

Bu makalede, Türkiyedeki valilik sistemi ve Türkiyenin iç güvenlik yönetiminde, İl İdaresi Kanunu gereğince illerin emniyet ve asayişinden birinci derecede yetkili ve sorumlu olan valilerin iç güvenlik yönetimindeki görev, yetki ve sorumlulukları değerlendirilirken, ABD ve Fransada değişik usullerde var olan valilik sistemleri incelenecektir. Bu iki ülkenin seçilmesinin sebepleri; ABDnin eyaletlerden oluşan federal bir devlet yapısına sahip olması ve eyaletlerin yürütme organının başındaki en üst yönetici olan valilerin, Türkiyedeki valilik sisteminden farklı olarak, halk tarafından seçilmeleri; Fransada ise illerin ve bölgelerin başındaki en üst yönetici olan valilerin, Türkiyedeki valilik sistemine benzer şekilde, atama yoluyla görevlendirilmeleridir. Bu bağlamda, ABDde seçilmiş valilerin ve Fransada atanmış valilerin ülkelerindeki görev alanlarında, iç güvenlik hizmetlerinin yürütülmesindeki görev, yetki ve sorumlulukları incelenecek, iç güvenliğin sağlanmasında sahip oldukları yetkiler ve yerine getirmek durumunda oldukları sorumluluklarına bakılarak, Türkiyedeki valilik sistemi ile karşılaştırma yapılacaktır.

GOVERNERSHIP SYSTEM AND ROLE OF THE GOVERNER IN TERMS OF HOMELAND SECURITY MANAGEMENT IN TURKEY, IN THE USA AND IN FRANCE

In this article, evaluating tasks, competences and responsibilities of the governors who are the first competent and responsible for maintaining safety and security in provinces in terms of homeland security management of Turkey in the Provincial Administration Law number 5442 and the governorship system in Turkey, it will be examined governorship systems which exist in the different procedures in the USA and in France. The reasons for choosing these two countries; the USA have a federal state structure consisting of states and the governors the most senior managers of the executive branch of states elected by the people, unlike the governorship system in Turkey; in France, the governors the most senior managers of provinces and regions are assigned by appointment, similar to the governorship system in Turkey. In this context, comparison with governorship in the USA and France which exist in different forms is used. An evaluation of Turkey s governorship system is made by considering tasks, competences and responsibilities of the appointed governors in France and elected governors in the USA in conducting their homeland security services.

___

  • Aruoba, Ç. (1976). Bürokrat Kesim İçinde Mülki Amirin Yazgısı: Göreli Gelir ve Statü Gerilemesi, Türkiye’de Mülki İdare Amirliği, Ankara: Türk İdareciler Derneği.
  • Arrondissements of France, (2015). http://en.wikipedia.org/wiki/ Arrondissements_of_France, (erişim tarihi: 16.04.2015)
  • Ballotpedia, (2015). http://ballotpedia.org/Governor, (erişim tarihi: 16.04.2015)
  • Bennett, R. J. (ed.), (1993). European Local Government Systems, Local Government in the New Europe, London and N.York: Belhaven Press.
  • Best, R. A., (2003). U.S. Intelligence and Policymaking: The Iraq Experience, Congressional Research Service, Washington, DC: Library of Congress.
  • Boeuf, J. ve Manuela, M. (2008). Les Collectivités territoriales et la décentralisation,4. édition, Paris: La documentation française.
  • Canatan, B. (2001). “Fransa’da Yerinden Yönetimin Anayasal Kaynakları”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1, ss: 7-25.
  • Canatan, B. (2006). Fransa’da 28 Mart 2003 Anayasa Değişikliği: Üniter Devlette Yerel Yönetimlerin Yeniden Tanımlanması, Avrupa Perspektifinde Yerel Yönetimler, Bekir Parlak ve Hüseyin Özgür (Ed.), İstanbul: Alfa Aktüel.
  • Çınar, B. (1997). Devlet Güvenliği, İstihbarat ve Terör, Ankara: SAM Yayınları.
  • Çoker, Z. (2003). Mülki Yönetim ve Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılanma, Ankara: Türk İdareciler Derneği Yayını.
  • Damatlar, F, (2000). Mülki İdare Amirleri ve Etkili Liderlik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: TODAİE.
  • Delamarre, M. (2009). L’administration et les institutions administratives, Paris: La documentation française.
  • DGCL (Direction générale des collectivités locales), (2008). “Historique de la décentralisation de 1789 a aujourd’hui”, www.dgcl.interieur.gouv.fr, (erişim tarihi: 11.04.2012).
  • DHS (The Department of Homeland Security), (2002a). Proposal to Create the Department of Homeland Security, June 2002, http://www.dhs.gov/xabout/ history/publication_0015.shtm, (erişim tarihi: 12.02.2014).
  • DHS (Department of Homeland Security), (2002b). “Reorganization Plan”, November 2002, http://www.dhs.gov/xlibrary/assets/reorganization_plan.pdf, (erişim tarihi: 14.02.2014).
  • Eliçin-Arıkan, Y. (2006). Fransız Yerel Yönetim Sistemi ve Türkiye’ye Yansımaları,Avrupa Perspektifinde Yerel Yönetimler, Hüseyin Özgür ve Bekir Parlak (Ed.),İstanbul: Alfa Aktüel.
  • Gaudemet, Y. (2005). Droit Administratif, 18. édition, Paris: Librairie Générale de Droit et de Jurisprudence.
  • Güler, B. A. (2005). “22 Şubat 2005 gün ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu Üzerine”, Mülkiye Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 246, ss: 89-120.
  • Günay, Ö. F. (1999). Vali Atamalarına İlişkin Yeni Bir Model, Sivas: Özemek Matbaası.
  • Günday, M. (2003). İdare Hukuku, 6. Baskı, Ankara: İmaj Yayıncılık.
  • Karahanoğulları, O. (2004). Fransa, Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri, A.Ü.SBF Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi (KAYAUM), Ankara.
  • Kayıkçı, S. (2003). “1982 Yerel Reform Yasası Sonrası Fransa’da Yerel Yönetimler ve Yerel Özerklik Şartı”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 3, ss: 22-47.
  • Keleş, R. (1994). Fransa ve İspanya’da Yerinden Yönetim, Ankara: Mahalli İdareler Eğitim Araştırma Geliştirme Merkezi.
  • Köksal, E. (1969). “Türkiye’de Vali ve Kaymakamların Fonksiyon ve Yetkileri”, Amme İdaresi Dergisi, TODAİE Yayını, Cilt: 2, Sayı: 1, ss: 108-124.
  • Les collectivités locales en chiffres, (2015). http://www.collectivites-locales.gouv.fr/files/files/Chapitre_2%283%29.pdf, (erişim tarihi: 16.04.2015).
  • Murphy, S. D., (2002). “Terrorist Attacks on World Trade Center and Pentagon”, The American Journal of International Law.
  • National Governors Association, (2015). http://www.nga.org/cms/home/ management-resources/governors-powers-and-authority.html#overview., (erişim tarihi: 20.04.2015).
  • Nitas, K. (2003). Yirmi Birinci Yüzyılda Yönetim, Ankara: Türk İdari Araştırmalar Vakfı Yayını.
  • Oberdorff, H. (2006). Les Institutions Administratives, 5. édition, Paris: Dalloz.
  • Özay, İ. (1981). “Yeni Vali”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, ss: 41-109.
  • Özer, A. (1993). “Genel İdarenin Taşra Kuruluşları ve Mülki İdare Amirleri”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 401, ss: 493-536.
  • Özer, A. (2000). “Fransa’da Vali ve Kaymakamların Görevleri ve Statüleri”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 429, ss: 1-20.
  • Peterman, A. L. (2005). Elements of Civil Government, February 12.
  • Pınar, İ. (1993). Açıklamalı ve İçtihatlı Devlet Memurları Kanunu ile Diğer Personel Kanunları, Ankara: Seçkin Yayınları.
  • SETAV, (2005). “Amerika Hakkında, ABD Nasıl Yönetilir”, http://www.setav.org/ ups/dosya/22941.pdf., (Erişim Tarihi: 16.04.2015).
  • Şaylan, G. (1976). Cumhuriyet Dönemi Mülki İdare Amirliğinin Tarih Mirası ve Ana Gelişme Süreçleri, Türkiye’de Mülki İdare Amirliği Sistemi ve Sorunları, Ankara: Türk İdare Derneği Yayınları.
  • Tümer, A. (1969). Merkez Valiliği Üzerine Bir Araştırma, İçişleri Bakanlığı İç Düzen Çalışmaları, Ankara.
  • Türker, M. (2003). Amerika Birleşik Devletleri Yönetim Sistemi, 21. Yüzyılda Yönetim, Koraltay Nitas (Ed.), Yayın No: 2, Ankara: Türk İdari Araştırmalar Vakfı.
  • The U.S. Commission on National Security/21st Century, (2001). “Road map for national security: Imperative for change”, http://govinfo.library.unt.edu/nssg/ PhaseIIIFR.pdf, (erişim tarihi: 12.02.2014).
  • The Gilmore Commission, (2000). The Gilmore Commission Final Report, Washington DC: White House.
  • Van Auken, Bill, (2013). Amerika’nın askerileştirilmesi, World Socialist Web Site, http://www.wsws.org/tr/2013/jul2013/pers-j31.shtml, (erişim tarihi: 24.01.2014).
  • Verpeaux, Michel, (2006). Les collectivités territoriales en France, 3. édition, Paris: Dalloz.
  • Vital-Durand, Emmanuel, (2008). Les collectivités territoriales en France, 7. édition, Paris: Hachette Livre.
  • Yılmaz, M. (1992). The Strong State and Local Government: Decentralization in France and Turkey, Yüksek Lisans tezi, Ankara: Bilkent Üniversitesi.