TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ VE ÖTEKİ ALGISI: YUNANİSTAN'LA ÇÖZÜLEMEYEN EGE SORUNU

Yunanistan ve Türkiye arasındaki mevcut sorunlardan biri olan Ege sorunu, içerisinde çözümü zorlaştıran pek çok sorunsalı barındırması nedeniyle uluslararası ilişkiler bağlamında oldukça farklı bir konuma sahiptir. Bu sorun, hem uluslararası hem de ulusal boyutlarıyla iki ülke milliyetçiliği arasındaki çatışmanın bir yansıması ve sonucudur. Söz konusu sorun karasuları, kıta sahanlığı, hava sahası ve FIR hattı ile adaların silahsızlandırılması başta olmak üzere çok sayıda problemi içermektedir. Her iki ülkenin farklı anlamlandırmaları ile yaklaştığı söz konusu sorunların çözümünün doğrudan ülkelerin egemenlik sahalarıyla ilgili olması, çözümün önündeki en büyük engel olarak karşımıza çıkmaktadır. İki ülke arasındaki ilişkilerin yumuşama sürecine girdiği günümüzde unutulmuş gibi görünen ve Kıbrıs sorununun gölgesinde kalan Ege sorununun yakın bir gelecekte iki ülke arasındaki ilişkilerde en önemli paradigmalar arasındaki yerini koruyacağı açıktır. Bu çalışmada, Türk milliyetçiliğindeki öteki algısı çerçevesinde Ege sorununun coğrafi ve uluslararası siyasî boyutları tartışılacak, ülkelerin söz konusu sorunun çözümü için geliştirdikleri stratejiler uluslararası hukuk ve iç siyaset bağlamında ele alınacak ve sorunun geleceği ile ilgili bir takım tespitler yapılarak çözüm önerilerinde bulunulacaktır.

TURKISH NATIONALISM AND PERCEPTION OF THE OTHER : THE UNRESOLVED AEGEAN DISPUTE WITH GREECE

Aegean dispute, is one of the problems between Turkey and Greece, has a very different position in international relations because it has many problems in itself which make the solution very difficult. Aegean dispute is both national and international political issue and a result of conflict between two countries. The said problem accommodates lots of problems such as territorrial waters, continental shelf, air space, flight international route, disarmament of the Aegean islands. The biggest barrier for the solution of the problem -through which the states have different approximation- is being related with sovereignity. As the relation between two countries in the process of softening, Aegean dispute seems to be forgotten and kept at the background of Cyprus dispute. However in the short term it is clear that, Aegean dispute will be among the most important paradigms at the relations of two countries. In this study, I will discuss the geographical and international political aspects of Aegean dispute in the context of other perception of Turkish nationalism and examine the strategies of the two countries in order to solve the problem in the framework of the international law and national politics. Also, I will suggest the solution proposals about the future of the problem.

PDF

___

Acer, Y. (2002). Ege Kıta Sahanlığı Sorunu ve Uluslararası Yargı Kararları, Ege Kıta Sahanlığı ve İlişkili Sorunlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul: Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, s.60-80.
Aklar, Y. (2003). Türkiyenin Milli Menfaatleri Önünde Bir Engel: Yunanistan Gerçeği, Sorun Alanları, Politikalar, Stratejik Analiz, Cilt 4, Sayı 42, Ekim, s.23-32.
Aksu, F. (2001). Türk Yunan İlişkileri: İlişkilerin Yönelimini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir İnceleme, http://www.saemk.org/yayin_detay.asp?dba=007&dil=tr Erişim: 03.05.2004.
Anthony, D. S. (1999). Millî Kimlik, Çev. Bahadır Sina Şener, 2. baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
Arı, T. (1995). Ege Sorunu ve Türk Yunan İlişkileri: Son Gelişmeler Işığında Kara Suları ve Hava Sahası Sorunları, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Latif Çakıcıya Armağan), Cilt 50, No. 1-2 (Ocak-Haziran), s.51-68.
Başeren, S. H. (2002). Eritre-Yemen Kararının Ege Kıta Sahanlığı Sınırlandırmasına Tesirleri, Ege Kıta Sahanlığı ve İlişkili Sorunlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul: Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Yayınları, s.104-117.
Baydur, M. (1994). Milliyetçilik, İstanbul: Alternatif Üniversite Yayınları.
Bilge, A. S. (1996). Ankara, Atina, Lefkoşe Üçgeni, Ankara: İmge Kitabevi.
Bilgin, N. (1994). Sosyal Bilimlerin Kavşağında Kimlik Sorunu, İzmir: Ege Yayınları.
Calhoun, C. (2007). Milliyetçilik, Çev. Bilgen Sütçüoğlu, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Crisis Group, Working To Prevent Conflict Wordwide (2001). Türkiye ve Yunanistan: Egedeki Anlaşmazlığı Çözmenin Zamanı, Avrupa Brifingi No 64, İstanbul/Atina/Brüksel, 19 Temmuz 2011, s.1-21.
Çınar, A. (2003). Milliyetçilik, Ulus-Devlet ve Küreselleşme, Röp. Özen Karaca, Arka Plan Uluslararası Politika, Sayı 8, Aralık, s.17-20.
Demirözü, D. (2003). İlk Dönem Yunan Romanında (1834-1880) Öteki İmajı, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, Sayı 43, Cilt I, s.169- 194.
Erözden, O. (1997). Ulus-Devlet, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Gellner, E. (1992). Uluslar ve Ulusçuluk, Çev. Büşra Ersanlı Behar, Günay Göksu Özdoğan, İstanbul: İnsan Yayınları.
Gönlübol, M. (1986). Konunun Takdimi, Egede Deniz Sorunları Semineri, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Basın Yayın Yüksekokulu Basımevi, s.3-10.
Halliday, F. (2006). Nationalism, Ed. John Baylis, Steve Smith, The Globaliza- tion of World Politics, 3rd edition, Oxford University Press, New York, s.521-538.
Heraclides, A. (2002). Yunanistan ve Doğudan Gelen Tehlike Türkiye: Türk-Yunan İlişkilerinde Çıkmazlar ve Çözüm Yolları, İstanbul: İletişim Yayınları.
Kadıoğlu, A. (2005). Tük Ulusal Kimliğinin Üç Ötekisi, Radikal İki, 23 Ekim, s.3.
Karaadıç, A. (1997). Türk Milliyetçiliği ve Atatürk, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kurumahmut, A. (1998). Egede Temel Sorun: Egemenliği Tartışmalı Adalar, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Kurumahmut, A. (2002). Ege Denizinde Ülkesel Sorunların İzlediği Süreç, Ege Kıta Sahanlığı ve İlişkili Sorunlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul: Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, s.36-43.
Küçük, C. ve Diğ. (2001). Ege Adalarının Egemenlik Devri Tarihçesi, Ankara: Stratejik Araştırma ve Etüdler Milli Komitesi Yayınları.
Millas, H. (2000). Türk Romanı ve Öteki: Ulusal Kimlikte Yunan İmajı, İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
Millas, H. (2003). Millî Türk Kimliği ve Öteki (Yunan), Ed. Tanıl Bora, Modern Türkiyede Siyasî Düşünce: Milliyetçilik, Cilt IV, 2. baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, s.193-201.
Millas, H. (2005). Türk ve Yunan Romanlarında Öteki ve Kimlik, İstanbul: İletişim Yayınları.
Niyazi, M. (2000). Millet ve Türk Milliyetçiliği,İstanbul: Ötüken Yayınları. Oran, B. (1993). Milliyetçilik Nedir, Ne Değildir, Nasıl İncelenir?, Birikim, Sayı 45-46 Ocak-Şubat.
Özbek, D. (2002). Ege Kıta Sahanlığı Sınırlandırmasında Eşit Uzaklık ve Hakkaniyet İlkelerinin Yeri, Ege Kıta Sahanlığı ve İlişkili Sorunlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul: Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Yayınları, s.44-59.
Özcan, N. (2014). Röp. Yunan ve Türkü Yaratmak, Radikal Kitap, 18 Nisan, s.34-34.
Özkırımlı, U., Sofos, S. A. (2013). Tarihin Cenderesinde: Yunanistan ve Türkiyede Milliyetçilik, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Özman, A. (1986). Deniz Hukukunda Yeni Gelişmeler, Egede Deniz Sorunları Semineri, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Basın Yayın Yüksekokulu Basımevi, s.10-27.
Özman, A. (1988).Egede Karasuları Sorunu, Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt LXIII, Sayı 3-4, Temmuz-Aralık, s.173-182.
Öznal, E. (2003a), Egede 6-10 Mil Konusu, http://www.saemk.org/makale. asp?islem=ayrinti&id=3&dil=tr, Erişim: 03.05.2004.
Öznal, E. (2003b), Yunanistanın Egedeki İhlal İddiaları ve FIR Sorunu, http://www.saemk.org/makale.asp? islem=ayrinti&id=1&dil=tr, Erişim: 03.05.2004. Öztürk, B., Karakulak S. ve Çıra, E. (2002). Ege Sorunları İçinde Canlı Kaynakların Yeri, Ege Kıta Sahanlığı ve İlişkili Sorunlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul: Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Yayınları, s.118-138.
Parla, T. (1995). Türkiyede Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları: Kemalist Tek-Parti İdeolojisi ve CHPnin Altı Oku, Cilt III, 2. baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
Pazarcı, H. (1988). Ege Adalarının Hukuksal Statüsü, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 63, No 3-4, Temmuz-Aralık, s.151-162.
Pazarcı, H. (1989). Ege Denizindeki Türk Yunan Sorunlarının Hukuki Yönü, Türk-Yunan Uyuşmazlığı, İstanbul: Metis Yayınları, s.106-126.
Pazarcı, H. (1993). Uluslararası Hukuk Dersleri, Ankara: Turhan Kitabevi.
Sandıklı, A., Kaya, E. (2012). Teoriler Işığında Türk-Yunan İlişkilerinde Ege Sorunu,
Atilla Sandıklı (Ed.) Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri,Ankara: BİLGESAM Yayınları, s.211-249.
Sarınay, Y. (1999). Atatürkün Millet ve Milliyetçilik Anlayışı, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Schlesinger, P. (1994). Medya Devlet ve Ulus: Siyasal Şiddet ve Kolektif Kimlikler, Çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Smith, A. D. (2001). Milliyetçilik ve Tarihçiler, Çev. İsmail Türkmen, Der. Mustafa Armağan, Tartışılan Sınırlar: Değişen Milliyetçilik, İstanbul: Şehir Yayınları, s.30-63
Şen, Y. F. (2004). Globalleşme Sürecinde Milliyetçilik Trendleri ve Ulus-Devlet, Ankara: Yargı Yayınevi.
Şen, Y. F. (2008). Türk Siyasal Kültüründe Millet Algısı ve Milliyetçilik, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şimşir, B. N. (1989). Ege Sorunu. Belgeler I. Cilt (1912-1913), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Baskı, XVI. Dizi, Sa. 29.
Şimşir, B. N. (2004). Kıbrıs, Kıbrıs!, Mülkiye, Cilt: XXVIII, Kış, s.291-340.
Vaner, S. (1990), Türk-Yunan Uyuşmazlığı: Kültürel Yeniden Üretim Mi, İç Politikanın Veya Uluslararası Politikanın Bir Sorunu Mu?, Türk Yunan Uyuşmazlığı, İstanbul: Metis Yayınları, s.13-34.
Yerasimos, S. (1990), Türk-Yunan İlişkileri: Mitler ve Gerçekler, Semih Vaner (Der.), Türk Yunan Uyuşmazlığı, İstanbul: Metis Yayınları, s. 37-42.
Yolga N. (1986). Egedeki Başlıca Deniz Sorunları, Egede Deniz Sorunları Semineri, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Basın Yayın Yüksekokulu Basımevi, s.28-39.
http://www.aksiyon .com.tr http://www.avsam.org http://www.crisisgroup.org http://www.geocities.com/turkishgreek http://www.mfa.gov.tr http://www.saemk.org http://www.turkishgreek.org http://www.turk-yunan.gen.tr