Yen t'ıeh lun'da bir tartışma (ı): Çin genişlemeli mi? (m.ö. 81)

Müzakere tarzında yazılan ve milâttan önce 81 yılında neşredilen Yen Tieh Lun ( Tuz ve Demir Müzakeresi ) adlı kitapta Çinin nasıl bir siyaset izlemesi gerektiği tartışılmaktadır. Bu kitabın Toprakların Genişletilmesibaşlıklı XVI. bölümü bilhassa Doğu Türkistan sahasındaki Çin istilâsının tahlili bakımından mânidârdır. Kitaptaki bu bahis Çinin bölgedeki faaliyetlerinin fikrî esaslarını göstermektedir. Bu bahsin bölgedeki Çin siyasetinin anlaşılması için mühim bir vesika olduğu kanaâtindeyiz.

A discussion in yen t ieh lun (I): Should China expand itself? (bc 81)

It is discussed what kind of policy that China should follow in book named Yen T ieh Lun which was written in negotiation style and published in BC 81. Chapter XVI of this book named Expanding of Territoriesis especially significant with regard to analyze Chinese invasion in area of Eastern Turkistan. This chapter of book shows intellectual basics of activities of China in Turkistan. We believe that this chapter is important record to understand Chinese policy in the area.

PDF

___

Bedirhan, Y., Türk Tarihinde İpek Yolu Hâkimiyeti Mücadelesi ve Çinin Türkistanı İlk İstila Projesi, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 129, s. 81-94, 1999.
Bretschineider, E., Timur ve Timurlular Devri, Çin Kaynaklarında Türkistan, Çev: E. Yıldırım, Haz: K. Yıldırım, s. 417-479, İstanbul 2013.
Chu Tzu Chi Cheng, Beijing 1935.
Eberhard, W., Eski Çin Kültürü ve Türkler, DTCF Dergisi, I/4, s. 19-29, 1943. Eberhard, W., Çin Tarihi, Ankara 20074.
Han Shu, Beijing, 1997.
İzgi, Ö., XI. Yüzyıla Kadar Orta Asya Türk Devletlerinin Çinle Yaptığı Ticarî
Münasebetler, Tarih Enstitüsü Dergisi, IX/9, s. 87-106, 1978.
Laufer, B., The Name China, Toung Pao, XIII/1-2, s. 719-726.
Loewe, M., Yen Tieh Lun, Early Chinese Texts: A Bibliographical Guide, Ed. M. Loewe, s. 477-483, California 1993.
Pelliot, P., LOrigine Du Nom De Chine, Toung Pao, XIII/1-2, s. 727-742.
Sadao, N., The Economic and Social History of Former Han, The Cambridge History of China, I, Ed. D. Twitchett - J.K. Fairbank, s. 545-608, Cambridge 1986.
Shang Yangs Reforms and State Control, Ed: Li Yu-ning, New York 1977.
Tao Tien-yi, Yen tieh lun (鹽鐵論 Discourses on Salt and Iron) as a Histori- cal Source, Journal of Chinese Political Science, XVII/2, s. 143-163, 2012.
Tung Tien, Beijing 2003.
Yen Tieh Lun, Haz: Lin Chen-han, Shanghai 1934.
Yen Tien Lun Chi Shih, Haz: Hsü Te-pei, Taibei 1939.
Yen Tieh Lun Chiao Chu, Haz: Wang Li-chi, Shanghai 1958.
Yen Tieh Lun Tu Pen, Haz: Kuo Mo-jo, Beijing 1957.
Yıldırım, K., Türk Tarihi İçin Eski Çince Türkçe Sözlük, İstanbul 2010.
Yıldırım, K., Hunlar Devrinde Türkistan, Çin Kaynaklarında Türkistan Şehirleri, Haz: K. Yıldırım, s. 19-137, İstanbul 2013.
Zhu Zhongbo-Ning Wang, Discourses on Salt and Iron and China's Ancient Strategic Culture, Chinese Journal of International Politics, II, s. 263-286, 2008.