Siyasilerin beyanatları çerçevesinde 27 Mayıs darbesine gidiş süreci (27 Ekim 1957 - 27 Mayıs 1960)

1957 seçimlerinden sonra iktidar-muhalefet gerginliği, Türkiyeyi siyasî bir çıkmaza sürüklemiştir. Özellikle Vatan Cephesi, Tahkikat Encümeni gibi oluşumlarla Demokrat Parti, CHP başta olmak üzere muhalefetin sertleşen politikalarına karşı tavizsiz bir tavır izlemiştir. Böylece Demokrat Parti yöneticileri, bir taraftan muhalefeti iktidarın gücünü gösteren yasalar çıkartarak, yaptırımlar uygulayarak susturmaya diğer taraftan da verdikleri beyanatlar ile halkın desteğini sağlamaya çalışmışlardır. 27 Ekim 1957 ve 27 Mayıs 1960 tarihleri arasındaki siyasî süreç özellikle CHP ve DP yöneticileri arasında sataşmalar, tehdit ve uyarılarla geçmiştir. Bu makalede 1957 seçimlerinden sonra Türkiyede yaşanan siyasi gelişmeler ve 27 Mayıs Darbesine gidiş süreci, olayların etkisi göz önünde bulundurularak üç döneme ayrılmış ve ağırlıklı olarak siyasilerin beyanatları ve demeçleri çerçevesinde ele alınmıştır.

The process leading to 27 May coup within the frame of politician statements (27 October 1957 - 27 May 1960)

The tension between government and oppositional party after the elections held in 1957 carried Turkey to a political dead end. Democratic Party took an uncompromising stand against hardening policies of the opposition, being Republican People s Party in the first place, with constitutions such as Native Front (Vatan Cephesi) and Investigation Committee

PDF

___

a. Arşiv Belgeleri
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi.
b. Resmi Belgeler
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi.
Demokrat Parti Meclis Tutanakları.
İstatistik Kurumu Yayınları.
T.C. Resmi Gazete.
c. Gazeteler
Cumhuriyet, Milliyet, Zafer.
d. Tezler
Arslan, Zehra, Demokrat Parti Döneminde Trabzon (1950-1960), KTU Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kasım 2011.
Atayakul, Fatma Alev, Türkiyede Demokrat Parti Döneminde Genel Seçimler (1950-1954-1957), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2007.
Can, Halil, Demokrat Parti ve Radyo Davası, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2007.
Göküş, Mehmet, Demokrat Parti Döneminde Bürokrasi Siyasi İktidar İlişkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir 1999.
Gündüz, Mehmet, Demokrat Partiye Karşı Muhalefet ve Milli Muhalefet Cephesi (1956-1960 CHP, Hür Parti, CMP), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2007.
Tokmak, Mustafa, Basın-İktidar İlişkileri Çerçevesinde Demokrat Parti ve Ankara Radyosu, Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara 2007.
Vural, Erhan, Demokrat Parti Döneminde CHPnin İzmir Örgütlenmesi ve Seçimler, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa 2010.
Yetim, Fahri, Ulus ve Zafer Gazetelerinin Karşılaştırmalı İncelemesi (1957-1960), Doktora Tezi, Ankara Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
e. Tetkik Eserler
Arslan, Zehra, 27 Mayıs Darbesinin Trabzonda Yansımaları ve DP Trabzon Milletvekillerinin İfadeleri, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 190, Cilt: 97, s. 139-152, Mayıs-Haziran 2011.
Bulut, Sedef, Üçüncü Dönem Demokrat Parti İktidarı (1957-1960): Siyasi Baskılar ve Tahkikat Komisyonu, Akademik Bakış Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 4, s. 125-144, 2009.
Çavdar, Tevfik, Türkiyenin Demokrasi Tarihi (1950den Günümüze), 3. Baskı, İmge Kitabevi, İstanbul 2004.
Çaylak, Adem, Osman Bölükbaşı ve Siyasal Hareketi, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara 2010.
Neziroğlu, İrfan, Çok Partili Siyasi Hayatında Askeri Müdahaleler (1946-1997), Yeni Türkiye, 98/23-24, 1237-1251.
Yücel, M. Serhan, Menderes Dönemi (1050-1960), Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, s. 835-854, Ankara 2002.